Captagon: Πώς ένα χάπι έγινε πολιτικό όπλο στα χέρια του Άσαντ στη Συρία

Ένα διεγερτικό ναρκωτικό που παράγεται κρυφά στη Συρία έδωσε στον πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ πλεονέκτημα έναντι των γειτόνων του στη Μέση Ανατολή, οι οποίοι δείχνουν πρόθυμοι να τον εξυπηρετήσουν με αντάλλαγμα να τερματιστούν οι εξαγωγές του εθιστικού χαπιού.

Οι κυβερνήσεις της Δύσης έχουν ενοχληθεί από το κόκκινο χαλί που στρώνουν στον Άσαντ τα αραβικά κράτη, καθώς ανησυχούν ότι η συμφιλίωση θα σταθεί εμπόδιο στον τερματισμό του εμφύλιου πολέμου στη Συρία, αναφέρει το Associated Press.

Για τις γύρω χώρες όμως ο τερματισμός του λαθρεμπορίου Captagon αποτελεί προτεραιότητα. Εκατομμύρια χάπια έχουν διοχετευτεί στην Ιορδανία, το Ιράλ, τη Σαουδική Αραβία και άλλες χώρες του Περσικού, όπου το ναρκωτικό χρησιμοποιείται όχι μόνο για ψυχαγωγία αλλά και από ανθρώπους σε απαιτητικά επαγγέλματα που θέλουν να μένουν σε εγρήγορση.

Η Σαουδική Αραβία έχει κατασχέσει μεγάλα φορτία κρυμμένα σε ψεύτικα πλαστικά πορτοκάλια, σε κούφια ρόδια, ακόμα και χάπια που κονιορτοποιήθηκαν και μεταμφιέστηκαν σε κεραμικά μπολ.

Μια ένδειξη καλής θέλησης από τον Άσαντ, εκτιμούν αναλυτές, θα μπορούσε να του εξασφαλίσει οικονομική βοήθεια για ανοικοδόμηση, ή ακόμα και διπλωματικές πιέσεις γειτονικών χωρών για τον τερματισμό των Δυτικών κυρώσεων κατά του συριακού καθεστώτος.

Η φαινεθυλίνη, όπως είναι η χημική ονομασία του Captagon, παράγεται κυρίως στη Συρία και αποφέρει έσοδα δισεκατομμυρίων δολαρίων, αν και μικρότερες ποσότητες παράγονται και στον γειτονικό Λίβανο.

Ο σαουδάραβας ηγέτης Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν επεφύλασσε θερμό καλωσόρισμα στον Άσαντ στη σύνοδο του Αραβικού Συνδέσμου τον Μάιο. Το Captagon ίσως έπαιιξε ρόλο (Reuters)

Οι ΗΠΑ, η Βρετανία και η ΕΕ κατηγορούν τον Άσαντ και τους συμμάχους του, συμπεριλαμβανομένης της οργάνωσης Χεζμπολάχ στον Λίβανο, ότι επιτρέπουν και εκμεταλλεύονται το λαθρεμπόριο.

«Το καθεστώς του Άσαντ συνειδητοποίησε ότι μπορεί να το μετατρέψει σε όπλο για πολιτικό όφελος […] τότε ήταν που άρχισε η παραγωγή σε μεγάλη κλίμακα» εκτίμησε ο Κάραμ Σάαρ του New Lines Institute, δεξαμενή σκέψης με έδρα την Ουάσιγκτον.

Επιστροφή στον Αραβικό Σύνδεσμο

Η καταπολέμηση του λαθρεμπορίου φαινεθυλίνης αποτελεί κύριο αίτημα των αραβικών χωρών στις συνομιλίες με τη Συρία για άρση της διπλωματικής της απομόνωσης.

Τον περασμένο μήνα η Δαμασκός έγινε και πάλι δεκτή στον Αραβικό Σύνδεσμο, από τον οποίο είχε εκδιωχθεί το 2011. Μια πιθανή ένδειξη συναλλαγής είχε έρθει μια μέρα νωρίτερα, στις 8 Μαίου, όταν βομβαρδίστηκε σε αεροπορική επίθεση το σπίτι του Μερχί αλ-Ραμτάν, γνωστού βαρόνου των ναρκωτικών, καθώς και ένα εργοστάσιο Captagon στην πόλη Νταράα, κοντά στα σύνορα με την Ιορδανία.

Αναλυτές και ακτιβιστές εκτιμούν ότι πίσω από το πλήγμα βρισκόταν η Ιορδανία, η οποία μεσολάβησε για την επιστροφή της Συρίας στον Αραβικό Σύνδεσμο.

«Ο Άσαντ προσέφερε διαβεβαιώσεις ότι θα σταματούσε την στήριξη και την προστασία των δικτύων λαθρεμπορίου» είπε στο AP ο Σαούντ Αλ-Σαραφάτ, πρώην αξιωματούχος των ιορδανικών μυστικών υπηρεσιών. «Για παράδειγμα, διευκόλυνε την εξουδετέρωση του Αλ-Ραμτάν».

Το Captagon ήταν βασικό θέμα συζήτησης και στη διπλωματική συνάντηση που είχε προηγουμένως οργανώσει η Ιορδανία με τη συμμετοχή αξιωματούχων από την Συρία, τη Σαουδική Αραβία, το Ιράκ και την Αίγυπτο.

Η Συρία συμφώνησε να αντιμετωπίσει το λαθρεμπόριο και να συσταθεί περιφερειακή ομάδα συντονισμού των προσπαθειών. Λίγες ημέρες αργότερα, συριακά μέσα ανέφεραν ότι η αστυνομία εξουδετέρωσε δίκτυο λαθρεμπόρων στο Χαλέπι, όπου ανακαλύφθηκαν ένα εκατομμύριο χάπια κρυμμένα σε φορτηγάκι.

Σύμφωνα πάντως με τον Αλ-Σαραφάτ, ο Άσαντ είναι απίθανο να σταματήσει εντελώς την παραγωγή και το λαθρεμπόριο χωρίς μεγαλύτερα ανταλλάγματα.

Όπως εκτίμησε ο Σάαρ, ο αναλυτής του New Lines Institute, ο σύρος πρόεδρος δύσκολα θα μπορούσε να κερδίσει άρση των οικονομικών κυρώσεων, μπορεί όμως να πείσει τις γύρω χώρες να τον βοηθήσουν οικονομικά μέσω προγραμμάτων που υλοποιεί στη Συρία ο ΟΗΕ.