Έζησε μια ζωή πολύ κοντά σε αυτό που λέμε «σαν μυθιστόρημα». Από τον ΕΛΑΣ και τις μάχες των Δεκεμβριανών, στη Μακρόνησο, στην οργάνωση του παράνομου εργοστασίου που έφτιαχνε όπλα για τον αντιαποικιακό αγώνα στην Αλγερία, στα πρώτη βήματα οικοδόμησης του ΠΑΣΟΚ, στους αγώνες για μια επαναστατική αριστερά, στην προσπάθεια καταγραφής της ιστορίας των εργατικών αγώνων.

Και ταυτόχρονα υπήρξε πολυγραφότατος και ένας από τους πιο σημαντικούς ιστορικούς του εργατικού κινήματος στη χώρα μας.

Ο λόγος για τον Δημήτρη Λιβιεράτο που «έφυγε» στις 16 Ιουνίου, σε ηλικία 96 ετών.

Μια ζωή στον αγώνα

Γεννημένος στην Αθήνα ο Λιβιεράτος θα συνδεθεί από νωρίς με το τροτσκιστικό κίνημα αλλά θα πάρει μέρος και στον Εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα. Μάλιστα, θα φοιτήσει, αν και 17χρονος στη Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών του ΕΛΑΣ, στη Ρεντίνα, και θα πάρει μέρος στις μάχες των Δεμεμβριανών.

Θα παραμείνει ενεργός στο τροτσκιστικό κίνημα και θα συμμετέχει στη συγκρότηση του Κομμουνιστικού Διεθνιστικού Κόμματος Ελλάδας. Ήταν μέχρι το θάνατό του ο τελευταίος επιζών από το ιδρυτικό συνέδριο του ΚΔΚΕ σε μια χαράδρα στην Πεντέλη το 1946, σε συνθήκες παρανομίας.

Θα εξοριστεί στη Μακρόνησο και όταν επιστρέψει θα συμμετέχει σε πρωτοβουλίες που αφορούσαν το συνδικαλισμό. Υπό την καθοδήγηση του Μιχάλη Ράπτη, του «Πάμπλο», θα λάβει ενεργό μέρος στην υποστήριξη του αγώνα που έκανε το FLN στην Αλγερία για να απαλλαγεί από τον γαλλικό αποικιακό ζυγό. Θα παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στην πρωτοβουλία που πήρε τότε η Δ’ Διεθνής για να οργανωθεί ένα παράνομο εργοστάσιο όπλων στο Μαρόκο, το οποίο έπαιξε κρίσιμο ρόλο στον αγώνα που έκανε το FLN.

Μετά το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου πρωτοστάτησε στη δημιουργία μίας από τις πρώτες αντιδικτατορικές οργανώσεις, των Δημοκρατικών Επιτροπών Αντίστασης (ΔΕΑ). Αργότερα καταφεύγει στη Γερμανία και συνδέεται με το ΠΑΚ του Ανδρέα Παπανδρέου.

Στη μεταπολίτευση συμμετέχει μαζί με άλλους από τον τροτσκιστικό χώρο στην οικοδόμηση του ΠΑΣΟΚ. Μάλιστα, στα πρώτα βήματα του ΠΑΣΟΚ θα παίξει αποφασιστικό ρόλο στην προώθηση της γραμμής της «αυτοοργάνωσης», ουσιαστικά της ανοιχτής έκκλησης σε όσους συμφωνούσαν με τις βασικές του ΠΑΣΟΚ να φτιάξουν επιτροπές πρωτοβουλίες, κίνηση που επέτρεψε στο ΠΑΣΟΚ γρήγορα να αποκτήσει κομματική υπόσταση. Στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ ο Λιβιεράτος, που θα είναι μέλος του εκτελεστικού γραφείου, θα παίξει σημαντικό ρόλο στην πολιτική διαφώτιση του νεαρού κόμματος. Το 1976 θα αποχωρήσει το ΠΑΣΟΚ και έκτοτε θα δώσει μεγάλο βάρος στη συγγραφική εορτή.

Το πλούσιο συγγραφικό έργο

Ο Λιβιεράτος από πολύ νωρίς αντιλαμβάνεται την σημασία που έχει να παράγονται κείμενα και να γράφονται βιβλία ως τμήμα μιας πρακτικής «διαφώτισης». Το πρώτο του βιβλίο με τίτλο «Μαύρη Ήπειρος» κυκλοφορεί το 1962 και αναφέρεται στην ιστορία της Αφρικής και την αποικιοκρατία. Το δεύτερο κυκλοφορεί το 1965 και έχει τον τίτλο «Αλγερινή Επανάσταση». Μετά τη μεταπολίτευση ξεκινά το τετράτομο έργο του για την ιστορία του ελληνικού εργατικού κινήματος στην περίοδο 1918-1932, με τον πρώτο τόμο να κυκλοφορεί το 1976 και τον τελευταίο τ0 1994.

Άλλα του έργα είναι «Ιούλης ’65. Η έκρηξη (μαζί με τον Γ. Καραμπελιά). «Παντελής Πουλιόπουλος. Ένας διανοούμενος επαναστάτης». «Τα Συνέδρια της ΓΣΕΕ». «Η Εργατική Πρωτομαγιά στην Ελλάδα (1890-1999)«. «Το Αόρατο Εργοστάσιο της Επανάστασης (1959-1962)». «Ο ελληνικός τροτσκισμός. Ενα χρονικό 1923-1946 (μαζί με τους Δ. Κατσορίδα και Κ. Παλούκη). «Η κίνηση των 115. Κοινωνικοί αγώνες 1962-1967». «Μεγάλες ώρες της εργατικής τάξης: ΕΚΑ 1910-1916, Εργατικό ΕΑΜ 1941, ΕΡΓΑΣ 1945». Τα Πετράλωνα κάποτε». «Τα Πετράλωνα που ζήσαμε.» «Οι γραμματείς του ΣΕΚΕ και του ΚΚΕ (1918-1991)». «Περιδιάβαση στην ελληνική ιστορία και οικονομία (19ος-20ος αιώνας)»

Έργο πλούσιο που φωτίζει κρίσιμες πλευρές της ιστορίας του ελληνικού εργατικού κινήματος και της αριστεράς, από έναν άνθρωπο που δεν σταμάτησε να γράφει και να μιλά με κάθε ευκαιρία για αυτά τα ζητήματα.

Ενεργός μέχρι το τέλος θα υποστηρίζει την ΑΝΤΑΡΣΥΑ και η τελευταία φωτογραφία του είναι από τις εκλογές της 21ης Μαΐου στο τραπεζάκι της ΑΝΤΑΡΣΥΑ στα Πετράλωνα.

Headlines