Πόλεμος στην Ουκρανία: Οι ΗΠΑ έκαναν πέντε ασυγχώρητα λάθη με τη Ρωσία

Ζούμε σε μια εποχή κατά την οποία η αφήγηση είναι βασιλιάς. Τι είναι αλήθεια, τι είναι ψέμα, τι είναι γεγονός, τι είναι μυθοπλασία: Πρόκειται για έννοιες που έχουν χάσει το νόημά τους από τη δύναμη της αφήγησης (στη φωτογραφία αρχείου, επάνω, ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν).

Η μεγαλύτερη πρόκληση

Σκεφτείτε: Πόσοι πιστεύετε ότι παραμένουν πεπεισμένοι πως η Ρωσία ήταν αυτή που άνοιξε τον δρόμο του Ντόναλντ Τραμπ από το Page Six στην προεδρία;

Οι ισχυρισμοί για συμπαιγνία μεταξύ της εκστρατείας Τραμπ και της ρωσικής κυβέρνησης είναι μια θεωρία συνωμοσίας τόσο άστοχη και απίθανη όσο το Pizzagate.

Αν και αποδεικνύεται ψευδής τόσο από τις αναφορές του Μιούλερ όσο και από εκείνες του Ντούρχαμ, η ιδέα ότι για την ήττα της Χίλαρι Κλίντον ευθύνεται μια ξένη δύναμη – και όχι ο εαυτός της και η αποτυχημένη εκστρατεία της – παραμένει ένα άρθρο της πίστης μεταξύ εκατομμυρίων συμπολιτών μας χάρη στη δύναμη της αφήγησης.

Σήμερα, η εξωτερική πολιτική των Η.Π.Α. δεν αντιμετωπίζει μεγαλύτερη πρόκληση από τον πόλεμο στην Ουκρανία, γράφει σε ανάλυσή του ο James W. Carden, σύμβουλος για τις αμερικανο-ρωσικές υποθέσεις στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Ομπάμα.

Κι’ εδώ η αφήγηση έχει την ίδια απλοϊκότητα: Δεν θα υπήρχε πόλεμος παρά μόνο εξαιτίας του Βλαντιμίρ Πούτιν του Επιτιθέμενου.

Ομπάμα (αριστερά) – Πούτιν (φωτογραφία αρχείου από το Reuters/Kevin Lamarque)

Ως εκ τούτου, η Ουκρανία θα πρέπει να θεωρείται η πρώτη γραμμή άμυνας της Δύσης ή, όπως είπε ο πιο τοξικά ανέντιμος οπαδός του Russiagate, Ανταμ Σιφ, οι Η.Π.Α. πρέπει να βοηθήσουμε την Ουκρανία ώστε «να πολεμήσουμε τη Ρωσία εκεί, και δεν χρειάζεται να πολεμήσουμε τη Ρωσία εδώ».

Η ιστορία έχει σημασία

Αυτή η αφήγηση αφήνει ελάχιστο, έως καθόλου, χώρο για την αληθινή ιστορία της σύγκρουσης μεταξύ Ρωσίας και Δύσης.

Ωστόσο, η σωστή συνταγή απαιτεί σωστή διάγνωση και, όσον αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία, η αφήγηση – όποια κι αν είναι η χρήση της από την ελίτ για να υποκινήσει τα πάθη των μέσων ενημέρωσης και του λαού εναντίον αυτού, του τελευταίου ξένου εχθρού της Αμερικής – αναγκαστικά συσκοτίζει τη φύση της τρέχουσας κρίσης.

Το καθήκον να φέρεις τη διαύγεια σ’ αυτό το κλίμα ομίχλης και ψέματος είναι συχνά ένα δυσάρεστο έργο, στην καλύτερη περίπτωση.

Αλλά η ιστορία έχει σημασία. Και η ιστορία της Ρωσίας, όπως ήταν γεμάτη με εισβολές στην τεράστια, ανυπεράσπιστη ευρασιατική στέπα της, δεν έχει υποβαθμιστεί ακόμα, όπως εδώ στην Αμερική του 21ου αιώνα, στο επίπεδο των βιβλίων, των ταινιών και των μουσείων.

Οχι, η Ρωσία έχει παράδοση στη zhivaya istoriya, ή ζωντανή ιστορία. Και αν οι αναμνήσεις από τα δεινά που υπέστησαν οι Ρώσοι κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο παραμένουν νωπές, οι μνήμες της ταπεινωτικής μετασοβιετικής δεκαετίας του 1990 – κατά τη διάρκεια της οποίας η Ρωσία γνώρισε τη μεγαλύτερη οικονομική και δημογραφική κατάρρευση που καταγράφηκε ποτέ σε καιρό ειρήνης – διατηρούνται ακόμη περισσότερο.

Απέτυχαν

Κι’ έτσι, η κληρονομιά του τεσσαρακονταετούς Ψυχρού Πολέμου είναι ζωντανή, και ιδιαίτερα στο μυαλό της σημερινής γενιάς ηγετών της Ρωσίας, ίσως ειδικότερα στο μυαλό του κορυφαίου ηγέτη της, ο οποίος μάλλον ανήμπορος ν’ αντιδράσει από ένα φυλάκιο στη Δρέσδη έγινε μάρτυρας της κατάρρευσης της σοβιετικής αυτοκρατορίας.

Οι μετασοβιετικές κληρονομιές είναι, αν μη τι άλλο, ακόμη πιο συναφείς με την τρέχουσα κρίση στις σχέσεις Ανατολής – Δύσης. Ο David P. Calleo, επί μακρόν καθηγητής πολιτικών επιστημών στη Σχολή Ανώτερων Διεθνών Σπουδών του Πανεπιστημίου John Hopkins, παρατήρησε κάποτε ότι «η αμερικανική πολιτεία φαίνεται να ήταν πολύ πιο ανοιχτόμυαλη στην αρχή του Ψυχρού Πολέμου παρά μετά το τέλος του».

Η απόδειξη αυτού είναι στο πώς οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στις Η.Π.Α., συμπεριλαμβανομένου του εν ενεργεία προέδρου, απέτυχαν στη σχέση ΗΠΑ – Ρωσίας τη μετασοβιετική εποχή.

Η προσδοκία που έγινε ευρέως αποδεκτή και προωθήθηκε στον απόηχο του Ψυχρού Πολέμου, ότι η Ρωσία θα συμφωνούσε υπάκουα να διαδραματίσει υποτελή ρόλο στην αμερικανική αυτοκρατορία και θα επέτρεπε η ευρεία σφαίρα επιρροής της στην Ανατολική Ευρώπη και την Κεντρική Ασία να περιοριστεί σε ενδιάμεσους σταθμούς και λωρίδες προσγείωσης για το ΝΑΤΟ, ήταν βέβαιο ότι θα διαψεύδονταν.

Επικίνδυνη κατάσταση

Η ιδέα ότι η Ρωσία θα δεχόταν επίσης την αμερικανική κηδεμονία όσον αφορά τις εσωτερικές πολιτικές ρυθμίσεις της ήταν ακόμα λιγότερο λογική.

Μπάιντεν (αριστερά) – Πούτιν (φωτογραφία αρχείου από Patrick Semansky/AP)

Η αποτυχημένη, πραγματικά καταστροφική, εισαγωγή του χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού αμερικανικού τύπου στη Ρωσία του Γέλτσιν από τη Δύση, η σειρά των υποστηριζόμενων από ΜΚΟ και αμερικανικών κυβερνήσεων «έγχρωμων επαναστάσεων» στη ρωσική περιφέρεια, η θέση των Η.Π.Α. για αέναο πόλεμο με αφορμή την 11η Σεπτεμβρίου, και, τέλος, αλλά σίγουρα εξίσου σημαντική, η πολιτική επέκτασης του ΝΑΤΟ υπό την ηγεσία των Αμερικανών, εξηγεί την παρούσα, επικίνδυνη κατάσταση πραγμάτων.

Για χρόνια, το κατεστημένο της εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ προειδοποιήθηκε από φωνές στη δεξιά, την αριστερά και το κέντρο ότι η Αμερική έπρεπε ν’ αλλάξει την πολιτική της απέναντι στη Ρωσία.

Οι πέντε προειδοποιήσεις

Προειδοποιήθηκε ότι η Ρωσία δεν μπορούσε να ηττηθεί στις νεοϊδρυθείσες δημοκρατίες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης.

Προειδοποιήθηκε ότι το Κίεβο – με την έναρξη μιας «αντιτρομοκρατικής» εκστρατείας κατά των ρωσόφωνων πολιτών του— ανταγωνιζόταν απερίσκεπτα τη Ρωσία.

Προειδοποιήθηκε ότι το να φτιάξεις μια ημι-θεότητα από ένα διεφθαρμένο πιόνι ουκρανών ολιγαρχών ήταν ένα προφανές λάθος.

Προειδοποιήθηκε να μην συγχέει τα συμφέροντα των εθνο-εθνικιστικών ακροδεξιών φατριών στο Κίεβο και το Λβιβ (και των συμμάχων τους στη Βαρσοβία, τη Ρίγα, το Ταλίν και το Βίλνιους) με τα εθνικά συμφέροντα των ΗΠΑ.

Προειδοποιήθηκε να πάρει στα σοβαρά τις πολυάριθμες διαμαρτυρίες του προέδρου Πούτιν κατά της επέκτασης του ΝΑΤΟ.

Ωστόσο, η δικομματική κυβερνώσα ελίτ της Αμερικής αποφάσισε ν’ αγνοήσει αυτές τις προειδοποιήσεις και τ’ αποτελέσματα μιλούν από μόνα τους.