Κεν Λόουτς: Ο κορυφαίος εκφραστής του κοινωνικού ρεαλισμού στη μεγάλη οθόνη

«Απλώς δεν είμαι σίγουρος ότι μπορώ να ξαναγυρίσω στο πεδίο του σινεμά, σκεπτόμενος Θεέ μου, θα πέσω στον πρώτο φράχτη. Οι ταινίες χρειάζονται κάποια χρόνια και εγώ θα είμαι σχεδόν 90 χρονών. Και οι δυνατότητες όντως μειώνονται. Η βραχυπρόθεσμη μνήμη ατονεί και η όρασή μου είναι αρκετά χάλια τώρα. Ρεαλιστικά θα ήταν πολύ δύσκολο».

Είχε δηλώσει ο 87χρονος σπουδαίος δημιουργός σε συνέντευξη του στο Hollywood Reporter, με αφορμή την τελευταία του ταινία «The Old Oak», αλλά και στις φήμες που τον ήθελαν να συνταξιοδοτείται. Μάλιστα, παρουσιάζοντας σε συνέντευξη Τύπου στο Φεστιβάλ των Καννών το νέο κινηματογραφικό του έργο ο Κεν Λόουτς είπε χαρακτηριστικά για την απομάκρυνση του από τα κινηματογραφικά πλατό:

«Μέρα με τη μέρα» απάντησε. «Αν ξυπνάς το πρωί και δεν είσαι στη στήλη με τις νεκρολογίες. Μέρα με τη μέρα» τόνισε.

Ιδιαίτερα αγαπητός και στο ελληνικό κοινό, και διεθνώς αναγνωρισμένος καθ’όλη τη διάρκεια της σπουδαίας καριέρας του, ο Λόουτς θεωρείται πια ορόσημο στο βρετανικό σινεμά του κοινωνικού ρεαλισμού. Ένας από τους πλέον μάχιμους δημιουργούς που έδωσε αγόγγυστα μάχες μέσω της τέχνης του για την μεταλαμπάδευση ιδεών με κοινωνικά μηνύματα

«Θα απογοητευόμουν μόνον αν αντιμετώπιζα υπερβολικά τη σημασία του κινηματογράφου.Στην τελική, δεν μιλάμε παρά για μια ταινία και αν δει κανείς τι συμβαίνει παγκοσμίως θα δει ότι στον κόσμο των ταινιών κυριαρχεί το Χόλιγουντ. Οφείλεις να είσαι ρεαλιστής. Με μια μικρή ταινία σαν τη δική μας μπορούμε να δείξουμε το ενδιαφέρον μας σε όσους το χρειάζονται. Ομως μια ταινία δεν μπορεί να κάνει κάτι παραπάνω από αυτό».

Επηρεάστηκε καθοριστικά από τον ιταλικό νεορεαλισμό και θεωρεί ότι η ταινία του Βιτόριο Ντε Σίκα «Κλέφτης Ποδηλάτων» («Ladri di biciclette», 1948) έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην απόφασή του να ασχοληθεί με τον κινηματογράφο.

«Το σινεμά μάς κάνει καμιά φορά να βλέπουμε καθαρότερα τον κόσμο κι ο κόσμος μας αυτή τη στιγμή κινδυνεύει, από τις ιδέες που αποκαλούμε νεοφιλελευθερισμό που απειλεί να μας φτάσει στην καταστροφή, στη δυστυχία εκατομμυρίων ανθρώπων, από την Ελλάδα ως τη Βραζιλία. 

Το σινεμά έχει πολλές παραδόσεις. Μία είναι το σινεμά της διαμαρτυρίας, αυτό που δείχνει τους ανθρώπους ενάντια στην εξουσία. Ελπίζω η ταινία μας να συνεχίζει αυτήν την παράδοση. Κινδυνεύουμε να απελπιστούμε κι όταν υπάρχει τόση απελπισία, η ακροδεξιά το εκμεταλλεύεται – πρέπει να πιστέψουμε ότι ένας διαφορετικός κόσμος είναι εφικτός κι απαραίτητος.» έχει δηλώσει ο ίδιος.

Η καριέρα που ξεκίνησε από τα ντοκιμαντέρ και εκτοξεύθηκε

Γεννήθηκε στο Νούνητον της Αγγλίας στις 17 Ιουνίου του 1936. Σπούδασε νομική στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, από τα φοιτητικά του χρόνια όμως ασχολήθηκε με το θέατρο. Ξεκίνησε την καριέρα του ως σκηνοθέτης στη βρετανική τηλεόραση και από το 1967 στράφηκε στον κινηματογράφο.

Στη δεκαετία του ’60 σκηνοθέτησε πολλά δραματοποιημένα ντοκιμαντέρ για την τηλεοπτική σειρά «The Wednesday Play». Ένα από αυτά, με τίτλο «Cathy Come Home» (1966), εξέταζε την αποσύνθεση μιας εργατικής οικογένειας και τα αλληλένδετα ζητήματα της ανεργίας και της έλλειψης στέγης. Με αυτό τον τρόπο βοήθησε να τεθεί το θέμα της έλλειψης στέγης στη δημόσια συζήτηση. Το 2000 η ταινία του αυτή κατατάχθηκε δεύτερη από το Βρετανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου σε μία λίστα με τα κορυφαία 100 βρετανικά τηλεοπτικά προγράμματα όλων των εποχών.

Τα κοινωνικά μηνύματα μέσω των ταινιών

Ο Λόουτς συνέχισε να ασχολείται με τα κοινωνικά ζητήματα, τόσο στην τηλεόραση, όσο και στον κινηματογράφο. Η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του «Όχι δάκρυα για την Τζόι» («Poor Cow», 1967), επικεντρώνεται στη ζωή μιας γυναίκας της εργατικής τάξης, ο σύζυγος της οποίας βρίσκεται στη φυλακή.

Ακολούθησε ο σπαραχτικός «Κες» («Kes», 1970) για ένα αγόρι, κακοποιημένο στο σπίτι και το σχολείο, που γίνεται φίλος με ένα νεαρό γεράκι. Ήταν η πρώτη μεγάλη αναγνώριση για τον Λόουτς και συνοδεύτηκε από μία υποψηφιότητα καλύτερης ταινίας από τη Βρετανική Ακαδημία Κινηματογράφου (βραβεία BAFTA).

Ανάμεσα στις πιο γνωστές ταινίες του είναι οι «Raining Stones» (Ειδικό Βραβείο Επιτροπής-Κάννες 1993), «Ladybird Ladybird», «Land and Freedom» (Οικουμενικό Βραβείο Επιτροπής – Κάννες 1995), «Carla’s Song», «My Name is Joe», «Bread and Roses», κ.α.

Ανάμεσα στις διακεκριμένες σκηνοθετικές του δουλειές είναι οι ταινίες «Sweet Sixteen», που διακρίθηκε στο Φεστιβάλ Καννών 2002, «Ae Fond Kiss», υποψήφια για Χρυσή Άρκτο στο Φεστιβάλ Βερολίνου 2004 και «Tickets» που σκηνοθέτησε μαζί με τους Όλμι και Κιαροστάμι, καθώς βέβαια και το εξαιρετικό έργο, «Ο Άνεμος Χορεύει το Κριθάρι» (The Wind That Shakes the Barley – 2006).

Τον Φεβρουάριο του 2016 διέθεσε τις ταινίες του δωρεάν στο YouTube.

Να επιστραφούν στην Ελλάδα τα Γλυπτά του Παρθενώνα

Λάτρης της Ελλάδας δεν έχει διστάσει να υποστηρίξει:

«Τα Γλυπτά του Παρθενώνα είναι κλεμμένα και πρέπει να επιστρέψουν στην Ελλάδα», ενώ έχει αναγορεύτηκε επίτιμος Διδάκτορας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής.