«Φεύγα, εσκότωσες τον Κόκο»

Μιλάμε για εντάσεις εντός και εκτός Βουλής, για συγκρούσεις πολιτικών, για ανταλλαγές αιχμηρών σχολίων. Βεβαίως και υπάρχουν, αλλά κάποτε, όταν οι εφημερίδες έγραφαν για «μονομαχίες», δεν έβαζαν τη λέξη σε εισαγωγικά. Μια τέτοια μονομαχία χωρίς εισαγωγικά ανάμεσα σε υπουργό και βουλευτή, με απολογισμό έναν νεκρό, συντάραξε την Ελλάδα στις αρχές του περασμένου αιώνα. Ο λόγος της… ένοπλης αναμέτρησης, ένα ρουσφέτι που είχε τάξει ο βουλευτής σε ψηφοφόρο του.

Το 1904, στην κυβέρνηση του Γεώργιου Θεοτόκη, υπουργός Παιδείας ήταν ο Σπυρίδων Στάης, αψίκορος και καβγατζής Τσιριγώτης. Ο Κόκος Χατζηπέτρος ήταν βουλευτής Τρικάλων που είχε πρωτομπεί στη Βουλή το 1892, σε ηλικία μόλις τριάντα ετών, και έκτοτε επανεκλεγόταν συνεχώς έως και το 1902. Οταν ο Στάης προετοίμαζε νομοσχέδιο για την αναδιάρθρωση της Ιατρικής Σχολής, ο Χατζηπέτρος, που ήθελε να βολέψει τον προστατευόμενό του υφηγητή Μελησινό, του ζήτησε να διχοτομήσει την έδρα της Ανατομίας ώστε να γίνει και ο «δικός του» καθηγητής. Ο υπουργός, μια που του το υποσχέθηκε και μια που το «ξέχασε».

Και όταν έφερε το νομοσχέδιο στη Βουλή και ο βουλευτής διαπίστωσε ότι η κρίσιμη έδρα παρέμενε ως έχει, σηκώθηκε από το έδρανό του και φώναξε ότι «ελησμόνησεν την υπόσχεσίν του». Εκείνος του απάντησε ότι επρόκειτο για θέμα υπηρεσιακής ευταξίας, ο άλλος του είπε κάτι «γαλλικά» σε άπταιστη καθαρεύουσα (όπως έχει καταγραφεί στα πρακτικά της Βουλής) και οι δύο άντρες πιάστηκαν στα χέρια. Επεσαν από κοντά βουλευτές, υπουργοί, ο πρωθυπουργός για να τους χωρίσουν, αλλά επρόκειτο για θέμα τιμής. Ο Στάης κάλεσε τον Χατζηπέτρο σε μονομαχία κι εκείνος σήκωσε το γάντι παρότι βρισκόταν σε μειονεκτική θέση λόγω της πολύ μεγάλης μυωπίας του. Σημειωτέον ότι και οι δύο είχαν ψηφίσει υπέρ της διά νόμου απαγόρευσης των μονομαχιών.

Η αναμέτρηση ορίστηκε για τις πέντε το πρωί της 18ης Ιουνίου 1904, σε ένα χωράφι στη σημερινή Νέα Χαλκηδόνα. Με την παρουσία μάρτυρα (του βουλευτή Μεγαρίδος Γ. Αναστασόπουλου) και γιατρού όπως όριζε το τελετουργικό. Σύμφωνα με το οποίο, ο ρόλος του Αναστασόπουλου επέβαλλε μια τελευταία απόπειρα συμβιβασμού, που όμως δεν ευδοκίμησε. Τους έδωσε λοιπόν τα όπλα, ένα, δύο, τρία, μπαμ και κάτω ο Χατζηπέτρος. Είναι τότε που φώναξε ο γιατρός στον Στάη «φεύγα, εσκότωσες τον Κόκο».

Σε μια εποχή με οξυμμένα τα πολιτικά πάθη, το θέμα προκάλεσε αναταραχή, μικρής όμως διάρκειας. Ο Στάης παραιτήθηκε, προφυλακίστηκε και η δίκη του έγινε τον Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου στο κακουργιοδικείο της Σύρου, το οποίο τον αθώωσε πανηγυρικά. Και έναν χρόνο μετά το φονικό, τον Ιούνιο του 1905, ο Σπυρίδων Στάης έγινε και πάλι υπουργός Παιδείας στη νέα κυβέρνηση Θεοτόκη.

Ιστορίες από το παρελθόν, όπως αυτή, χρησιμεύουν και για να «διαβάζουμε» καλύτερα το παρόν. Σήμερα δεν θα είχε τελειώσει διά παντός μόνο η πολιτική καριέρα ενός υπουργού που σκότωσε, για λόγους τιμής, βουλευτή του κόμματός του, αλλά και ενός βουλευτή που επιτέθηκε σε έναν υπουργό επειδή, όπως διατυμπάνισε, δεν του έκανε ένα ρουσφέτι. Σήμερα οι άνθρωποι δεν δολοφονούν σε μονομαχίες. Επιδίδονται αβέρτα σε δολοφονίες χαρακτήρων στο Διαδίκτυο.