Σύγκρουση τάσεων και ρευμάτων μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ

Ατύπως η συζήτηση έχει ξεκινήσει. Είναι η επόμενη ημέρα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ που ξεκινάει με την κάλπη της 25ης Ιούνη αλλά και οριοθετεί έναν πολιτικό κύκλο για το κόμμα με πρώτο σημείο τις ευρωεκλογές του Ιουνίου του 2024 – και όχι με τις αυτοδιοικητικές που έχουν τις ιδιαιτερότητές τους και που θα γίνουν υπό το σοκ των εθνικών εκλογών για την συριζαϊκή Αριστερά.

Οι διεργασίες έχουν ως αφετηρία την πρόθεση του Αλέξη Τσίπρα, το βράδυ της συντριβής του Μάη, σε κλειστό κύκλο συνεργατών του να ενεργοποιήσει διαδικασίες και για τον ίδιο και για το κόμμα. Για ώρες εξάλλου ήταν παραιτημένος, όπως λένε όλοι πια. Σήμερα, αυτό έχει μεταβληθεί με έναν τρόπο. Μπορεί άνθρωποι που έχουν γνώση του παρασκηνίου να επιμένουν πως ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ να έχει λάβει τις αποφάσεις του, θέτουν όμως δύο αστερίσκους. Ο πρώτος έχει να κάνει με την εκλογική επίδοση της κάλπης του Ιούνη. Προφανώς εδώ ανατροπές είναι δύσκολο να χωρέσουν, μία άποψη όμως θέλει ένα «διορθωτικό αποτέλεσμα» τέτοιου τύπου που να φρενάρει και τις θεαματικές εξελίξεις στην Κουμουνδούρου. Δεύτερον πως και ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας έχει μια σειρά δεύτερων σκέψεων για τη μετάβαση και τον οδικό χάρτη του κόμματος που παγώνει κάθε αυθόρμητη ή ακαριαία απόφαση για το πηδάλιο του κόμματος, το συνέδριο ή μια ευρύτερη διαδικασία που θα έχει στο κέντρο της τον μετασχηματισμό του ΣΥΡΙΖΑ.

Στάση αναμονής

Σήμερα οι τάσεις, τα ρεύματα, τα μεγαλοστελέχη του χώρου κρατούν στάση αναμονής. Ιεραρχούν μια μόνον μάχη προς το παρόν, αφήνοντας πίσω το «Βυζάντιο» της Κουμουνδούρου. Τη μάχη της κάλπης του Ιούνη. Και το λένε όλοι, ανεξαιρέτως της ανάγνωσης του αποτελέσματος ή της επόμενης ημέρας για το κόμμα. Η πρώτη εξάλλου κίνηση κατά την ήττα του Μάη, ήταν ενωτική και από όλες τις μεριές. Το μούδιασμα ή και οι ψίθυροι εκείνο το βράδυ, δεν οδήγησαν σε απονενοημένα διαβήματα, τηρήθηκε μια στάση πειθαρχίας σε πάνελ τηλεοπτικά, ενώ η επιλογή του Ευκλείδη Τσακαλώτου να αποκρούσει με σαφήνεια στους εκπροσώπους των ΜΜΕ κάθε σενάριο αμφισβήτησης του Αλέξη Τσίπρα το βράδυ των εκλογών στην Κουμουνδούρου (και η επιλογή του να σταθεί δίπλα στον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ) έλεγε πολλά για το πώς θα οργανωνόταν ο επόμενος κύκλος ενός κόμματος που κακά τα ψέματα διανύει και υπαρξιακή κρίση, πέραν της εκλογικής.

Στο παρασκήνιο

Αυτό δεν σημαίνει όμως πως οι διεργασίες δεν άναψαν στο παρασκήνιο, όπως αναφέρουμε και στην αρχή του σημειώματός μας. Οι τάσεις, ατύπως συνεδρίασαν από την πρώτη εβδομάδα μετά τη συντριβή. Ομπρέλα, η ομάδα των 6 συν 6 (Τζανακόπουλος), πασοκογενείς κ.ά. Τα ομαδικά ιντερνετικά γκρουπ άναψαν, διακινήθηκε και ένα σκιώδες κείμενο από το συντονιστικό της Ομπρέλας – που πάντως πάγωνε κάθε διαδοχολογία – τα στελέχη των 6 συν 6 συνεδρίασαν στα γραφεία της δημοτικής ομάδας Ανοιχτή Πόλη (επίσης πάντως κατευναστικά και χωρίς διάθεση ρήξης). Πρώτη τομή ήταν η Κεντρική Επιτροπή του κόμματος που περιορίστηκε στην ομιλία του Αλέξη Τσίπρα που ενσωμάτωνε πολλά από αυτά που συζητούνται για τα αίτια της ήττας. Η νέα κάλπη, η ηγεμονία Μητσοτάκη, η πίεση από μέρος της κομματικής βάσης, ανέστελλε κάθε κουβέντα για το αύριο αν και η κουβέντα αυτή με βεβαιότητα έχει μια ευρεία γκάμα σήμερα που μιλάμε και η δεύτερη κάλπη (και άρα η κουβέντα αυτή) πλησιάζει.

Διαμάχη για το Συνέδριο

Μια γνώμη που προέρχεται κυρίως από πασοκογενείς ή και ακραιφνείς προεδρικούς θέλει ένα συνέδριο απόλυτης επανεκκίνησης. Η ιδέα του συνεδρίου συναντά ευήκοα ώτα από όλους και όλες στον ΣΥΡΙΖΑ σήμερα και βέβαια από τον ίδιο τον Τσίπρα που έχει ήδη μιλήσει για «συλλογικές διαδικασίες». Πάνω στον άξονα των χαρακτηριστικών του συνεδρίου, συγκροτείται σήμερα μια άτυπη διαμάχη. Θα είναι ένα τύπου Επινέ α λα Σοσιαλιστικού Κόμματος Γαλλίας (11 – 13 Ιουνίου 1971) με ανασύνθεση του χώρου ακόμη και με θεαματικούς όρους και υπό τον Αλέξη Τσίπρα; Αυτή η άποψη δεν συγκεντρώνει μικρή δημοφιλία. Βεβαίως εδώ ένα μέρος των πασοκογενών ξεχνά πως ο Μιτεράν ναι μεν έκανε τη θεαματική κίνηση του Επινέ, ανασυγκροτώντας τον χώρο, αλλά και στήριξε τη σύγκλιση με το Γαλλικό ΚΚ. Ετσι κι αλλιώς η «πλεύση» του ΣΥΡΙΖΑ διαπερνάει ταυτοτικά σήμερα το όλο κόμμα και μια πρώτη ανοιχτή άποψη που καταγράφηκε μετά την ήττα του Μάη, είναι το «κινηθείτε αριστερά, ξαναβρείτε τον λαϊκό κόσμο μας», κυρίως από στελέχη της Ομπρέλας.

Μια έτερη άποψη θέλει ένα συνέδριο με ταυτοτικά ακριβώς χαρακτηριστικά. Με μια συζήτηση πάνω στο επίδικο πως η μέχρι τώρα διεύρυνση δεν προχώρησε και άρα ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να ξαναβρεί το νήμα της αριστερής του ψυχής. Μέλη της παλιάς φρουράς λένε άτυπα, εξάλλου, πως αυτό που ηττήθηκε κατά τον Μάη, ήταν το άνοιγμα στο Κέντρο, το θόλωμα του σήματος που απέστειλε ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, η Προοδευτική Συμμαχία. Ηδη μιλούν για έναν ΣΥΡΙΖΑ κορμό της Αριστεράς και της προοδευτικής επικράτειας ενώ θυμίζουν πως ακόμη και στο Κέντρο να ήθελες να απευθυνθείς, όφειλες να το κάνεις διά μέσω της αριστερής οδού. Είναι μια πιο σύνθετη άποψη που έχει και απήχηση στα νεότερα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ.

Οι προσεκτικές μα και ενδιαφέρουσες θέσεις της Εφης Αχτσιόγλου όπως καταγράφηκαν κατά την πρόσφατη παρουσίαση του τόμου κειμένων του Αριστείδη Μπαλτά «Η Αριστερά ως σήμερον, ως αύριον και ως χθες. Ενα φάντασμα πλανιέται», κινούνται σε μια ταυτοτική αριστερή αναζήτηση και δεν διαφωνούν και πολλοί. «Πρόεδρε άλλαξέ τα όλα», λένε πιο τολμηρά σήμερα μέλη της Προοδευτικής Συμμαχίας, που σκιωδώς από την άλλη ρίχνουν τις ευθύνες σε ένα κόμμα που δεν άνοιξε όσο έπρεπε, που δεν γειώθηκε έγκαιρα στις κοινωνίες και που εγκλωβίστηκε στην «παλιά» ψυχή του 3% όπως λένε.

Οι κινήσεις Τσίπρα

Η αλήθεια είναι πως όλα τα παραπάνω θα αποκτήσουν σάρκα και οστά έστω ως επίσημη κουβέντα όταν ενεργοποιηθεί επίσημα η επόμενη ημέρα. Αυτή περνάει ολοκληρωτικά από τις κινήσεις του Αλέξη Τσίπρα που σήμερα δείχνει ανήσυχος για το πώς ακριβώς θα οργανωθεί χωρίς τον κίνδυνο της περιδίνησης, του αλληλοφαγώματος ή και των εσωτερικών ρήξεων. Ερώτημα αποτελεί η στάση της παλιάς φρουράς αλλά και ποιοι θα εγγυηθούν μια ενωτική οδό. Σημάδια αμφισβήτησης του Τσίπρα δεν υπάρχουν και παρά το γεγονός πως έχουν πυκνώσει απόψεις που βλέπουν πια ευθύνες και στον ίδιο – ας μην ξεχνάμε πως ο Τσίπρας είναι επικεφαλής του χώρου 15 χρόνια και όχι αλώβητος. Ακόμη και η ιδέα μιας μεταβατικής ομάδας που θα εγγυηθεί τις διαδικασίες έχει ακουστεί ατύπως επίσης. Ο Τσίπρας και μεγάλο μέρος των κορυφαίων στελεχών επιμένουν στο συλλογικό του χώρου. Η εκλογή απ’ τη βάση εξάλλου, όπως οργανώθηκε κατά το τελευταίο συνέδριο, φτιάχνει ένα κεκτημένο που δεν παρακάμπτεται εύκολα. Ο Αλ. Τσίπρας δε, έχει τον χαρακτήρα και του ιδρυτή του κόμματος, λαμβάνει και σήμερα μεγάλη δημοφιλία εντός ενώ ένα μεγάλο τμήμα στελεχών, κυρίως προεδρικών, δεν τον βλέπει μακριά από τις διεργασίες της επόμενης ημέρας – συχνά δε ταυτίζουν τον ίδιο με τον χώρο και δεν σκέφτονται καν τη διαδοχή τώρα.

Για τους περισσότερους όμως ο κύκλος του ΣΥΡΙΖΑ έχει ολοκληρωθεί, όχι βέβαια όπως τονίζουν όπως το θέλουν οι πολιτικοί τους αντίπαλοι, αλλά με όρους αναγέννησης και επανίδρυσης. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι φωτοβολίδα, είπε πρόσφατα σε περιοδεία του στην Κρήτη ο Αλέξης Τσίπρας. Και αυτό ήταν ένα μήνυμα όχι μόνον προς τους έξω πολιτικούς πολέμιούς του. Το βέβαιο είναι πως μετά την κάλπη του Ιούνη, ο ΣΥΡΙΖΑ θα παράξει ειδήσεις και θα έχει κινητικότητα. Για πολλούς συνυφασμένη με το μέλλον του όλου χώρου για την Ελλάδα.