«Γεννήθηκα για να υποφέρω» – Ο αγώνας μετ’ εμποδίων ενός δρομέα πρόσφυγα που θέλει να φτάσει στο «τέρμα»

Κάθε πρόσφυγας κρύβει και μια δικιά του ιστορία. Όχι μόνο περιγράφοντας τον δρόμο της προσφυγιάς, αλλά και την ιστορία της καθημερινής επιβίωσης και εκπλήρωσης των στόχων, διαπερνώντας εμπόδια.

Ο Dominic Lobalu είναι ο πρώτος πρόσφυγας αθλητής που έγινε επαγγελματίας, αλλά αφού δεν έχει εθνική ταυτότητα σημαίνει ότι δεν μπορεί να αγωνιστεί στο παγκόσμιο πρωτάθλημα του καλοκαιριού ή στους Ολυμπιακούς Αγώνες του επόμενου έτους. Ενώ οι ρυθμοί της αίτησης ασύλου του προχωρούν με ρυθμούς χελώνας, η μοίρα του παραμένει πεισματικά απρόσιτη, στερώντας του αυτό που επιθυμεί περισσότερο.

«Απλώς λέω στον εαυτό μου ότι είμαι γεννημένος για να υποφέρω», λέει, χαρίζοντας ένα πλατύ χαμόγελο που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις λέξεις που βγαίνουν από το στόμα του σε μια νέα ταινία ντοκιμαντέρ με τίτλο The Right to Race, που θα κυκλοφορήσει για την Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων στις Τρίτη 20 Ιουνίου. «Όπου κι αν πάω, περιμένω τα δύσκολα. Κι έτσι γίνεται, είναι λογικό. Αλλά έχω μια καλή ζωή», λέει στον Guardian.

Η ιστορία του Lobalu

Γεννημένος στο απομακρυσμένο χωριό Chukudum σε αυτό που αργότερα θα γινόταν Νότιο Σουδάν, ο Lobalu ήταν εννέα ετών όταν έχασε τους γονείς του στον βίαιο εμφύλιο πόλεμο που προηγήθηκε της ανεξαρτησίας από το Σουδάν και κατέφυγε στα κοντινά σύνορα στην Κένυα, όπου χωρίστηκε από τις τέσσερις αδερφές του.

View this post on Instagram

A post shared by Dominic Lobalu Lokinyomo (@lobalu_dominic)

Μέσω ενός ορφανοτροφείου ακριβώς βόρεια του Ναϊρόμπι, του προσφέρθηκε μια θέση στο κοντινό Ίδρυμα Ειρήνης Tegla Loroupe – ένα στρατόπεδο εκπαίδευσης στίβου, το οποίο αποτελεί τη βάση της Ομάδας Προσφύγων Αθλητών.

Αγωνίστηκε για αυτούς στο παγκόσμιο πρωτάθλημα του Λονδίνου 2017 – «Ήταν η πρώτη μου φορά σε αεροπλάνο, ήταν σαν να ονειρεύομαι» – τερματίζοντας μόνο μπροστά σε έναν μοναχικό Ολλανδό δρομέα, ο οποίος είχε σκοντάψει και έπεσε. Ωστόσο, δύο χρόνια αργότερα, πήρε την απότομη απόφαση να διαφύγει μετά από έναν αγώνα στη Γενεύη, αναζητώντας καλύτερα πράγματα. Προτιμά να μην μείνει σε αυτό, λέγοντας: «Δεν θέλω να το συζητήσω. Δεν μου αρέσει να υπενθυμίζω στον εαυτό μου τι έχω περάσει».

View this post on Instagram

A post shared by ATHLE.ch | Track and Field + Running (@athle.ch)

Ο Λόμπαλου δεν είχε ιδέα τι περίμενε όταν έφυγε από το ξενοδοχείο της ομάδας πριν τα ξημερώματα, ένα ψυχρό πρωινό του Μαΐου του 2019, χωρίς χρήματα στην τσέπη του και μόνο τα ρούχα στην πλάτη του. «Η κατάσταση στην οποία ήμουν ήταν δύσκολη», λέει. «Οπότε είναι καλύτερα για μένα να δοκιμάζω νέα πράγματα».

Ο φόβος και η έλλειψη εμπιστοσύνης

Μερικούς μήνες αργότερα, ένας Ελβετός δάσκαλος δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και προπονητής στίβου μερικής απασχόλησης, ο Markus Hagmann, έλαβε μια κλήση από έναν αξιωματικό μετανάστευσης που τον ενημέρωσε ότι υπήρχε ένας αιτών άσυλο που ήθελε να τρέξει. «Μέσα στα πρώτα 200 μέτρα μπορούσα να δω κάτι σε αυτόν», λέει ο Hagmann. «Αλλά το σώμα και το μυαλό του σημαδεύτηκαν από το ταξίδι του – χρειαζόταν πολλή δουλειά για να τον κάνει να νιώσει άνετα».

View this post on Instagram

A post shared by @despenzia

Ο Lobalu λέει: «Χρειάστηκε πολλά για να τον εμπιστευτώ γιατί η ζωή που είχα πριν δεν εμπιστευόμουν κανέναν. Χρειάστηκε χρόνος».

Μαζί, εργάστηκαν στο St Gallen, όπου ο Lobalu τοποθετήθηκε σε ένα διαμέρισμα μαζί με άλλους δύο αιτούντες άσυλο, σπέρνοντας τους σπόρους για μια θεαματική πρωτοποριακή χρονιά το 2022 που περιελάμβανε νίκη στη Στοκχόλμη στο ντεμπούτο του στο Diamond League και έναν χρόνο πιο γρήγορο από το ευρωπαϊκό ρεκόρ στο στον ημιμαραθώνιο της Κοπεγχάγης. Δεν υπολογίζεται όμως ακόμη ως Ευρωπαίος.

Η απογοητευτική απόφαση της World Athletics

Τώρα δεν του επιτρέπεται πλέον να αγωνίζεται για την Ομάδα Προσφύγων Αθλητών, η World Athletics είναι συμπονετική για την κατάστασή του, αλλά το παγκόσμιο κυβερνητικό όργανο λέει ότι δεν μπορεί να του επιτρέψει να αγωνιστεί σε μεγάλους αγώνες ως ουδέτερος από φόβο μήπως ενθαρρύνει άλλους πρόσφυγες να ακολουθήσουν το δρόμο του.

Η αναμονή για την ελβετική υπηκοότητα είναι μια απίστευτα μακρά διαδικασία, επομένως η Ελβετική Ομοσπονδία Στίβου έχει κάνει αίτηση στην World Athletics για επίσπευση διαδικασίας. Οποιοδήποτε χρονοδιάγραμμα είναι άγνωστο, αφήνοντας τον Lobalu να ονειρεύεται μια θέση στους Ολυμπιακούς Αγώνες του επόμενου έτους, όπου θα ήταν υποψήφιος για μετάλλιο.

«Είναι πολύ σημαντικό γιατί υπάρχουν άλλοι άνθρωποι από όπου κατάγομαι, των οποίων η ζωή είναι πολύ δύσκολη», λέει. «Μερικοί θα έχουν αυτό το ταλέντο, αλλά λόγω της καταγωγής τους δεν το πιστεύουν. Θέλω να γίνω παράδειγμα για να τους δείξω ότι ό,τι θέλετε να κάνετε, βάλτε το στην καρδιά σας και κάντε το με όλο σας το πάθος».

Και ακόμα κι αν τα πράγματα δεν πάνε όπως τα περίμενε, απλά θα συνεχίσει να τρέχει όπου μπορεί: «Μπορώ να αναπνέω καλά και έχω ελευθερία. Απολαμβάνω τη ζωή μου. Είμαι χαρούμενος.»