Προτεραιότητα η μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην Κύπρο

Σε εξέλιξη βρίσκεται η μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης  στην Κύπρο με τον Πρόεδρο μάλιστα της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Χριστοδουλίδη, να τονίζει στο Παγκύπριο Συνέδριο της Ένωσης Κοινοτήτων Κύπρου με τίτλο «Μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην Κύπρο – Η επόμενη μέρα των Κοινοτήτων» την αναγκαιότητα ολοκλήρωσης της διαδικασίας εντός χρονοδιαγράμματος.

Σημαντική ήταν και η Ελληνική Αυτοδιοικητική παρουσία στο συνέδριο, με τον Γενικό Γραμματέα της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας Δημήτρη Καφαντάρη και τον Γενικό Διευθυντή της ΚΕΔΕ, Γιάννη Καραγιάννη να υποστηρίζουν τις εργασίες του συνεδρίου. Να υπενθυμίσουμε πως ο διακεκριμένος νομικός και Γενικός Διευθυντής της ΚΕΔΕ, Γιάννης Καραγιάννης είναι υπεύθυνος να μεταφέρει την ελληνική τεχνογνωσία στη διοικητική αυτοδιοικητική μεταρρύθμιση της Κύπρου συνεισφέροντας έτσι στην ιδιαιτέρως σημαντική εργασία που γίνεται στη Κύπρο.

Στον χαιρετισμό του ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης είπε μεταξύ άλλων: «Προ της όποιας άλλης αναφοράς, επιτρέψτε μου να καλωσορίσω και εγώ με τη σειρά μου στην Κύπρο τους εκπροσώπους της Κεντρικής Ένωσης Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδας. Είναι χαρά μας που είστε μαζί μας. Η πλούσια εμπειρία της Ελλάδας στα θέματα Τοπικών Αρχών αποτελούσε και αποτελεί για όλους εμάς στην Κύπρο αντικείμενο μελέτης και αξιοποίησης. Και η παρουσία σας εδώ δείχνει το ενδιαφέρον σας για την Κύπρο.

Στο πλαίσιο ενός σύγχρονου κράτους με ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα, που αποτελεί και τη βασική συνιστώσα της δικής μας διακυβέρνησης, ο ρόλος της τοπικής αυτοδιοίκησης στο διοικητικό σύστημα της χώρας, αποκτά ακόμα πιο ισχυρή και ιδιαίτερη σημασία, αφού οι τοπικές αρχές θα πρέπει να διαδραματίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στον καθορισμό των προϋποθέσεων ανάπτυξης των τοπικών κοινωνιών. Λαμβάνοντας υπόψη αυτό το βασικό δεδομένο και αφού όλοι μας οραματιζόμαστε ένα καλύτερο αύριο, μια ποιότητα ζωής που να ανταποκρίνεται στις προσδοκίες, αλλά και τις απαιτήσεις του πολίτη, προβάλλει ολοένα και πιο έντονα η ανάγκη για δράσεις προς την κατεύθυνση περαιτέρω εκσυγχρονισμού του θεσμού των Τοπικών Αρχών και κατοχύρωσης της αυτονομίας και της κοινωνικής του αξιοπιστίας.

Η Κυβέρνηση, ακριβώς αναγνωρίζοντας την εν λόγω ανάγκη και τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν οι Τοπικές Αρχές προς αυτή την κατεύθυνση, στέκεται αρωγός και ένθερμος συμπαραστάτης, στηρίζοντας τις πολυάριθμες προσπάθειες που καταβάλλονται από όλους εσάς, πολλές φορές σε αντίξοες συνθήκες, για κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη των Κοινοτήτων μας.

Το σημερινό σας Συνέδριο προσφέρει, λοιπόν, την ευκαιρία για αξιολόγηση των όσων έχουν γίνει, για γόνιμη συζήτηση και για απολογισμό της δράσης μέσα από την αποτίμηση του έργου που παράχθηκε, των στόχων που επιτεύχθηκαν σε αυτή την προσπάθεια, όπως επίσης, και για μας αυτό είναι το πιο σημαντικό, για την κωδικοποίηση των αδυναμιών και προβλημάτων που προέκυψαν. Το Συνέδριο προσφέρεται, επίσης, ως βήμα για υποβολή εισηγήσεων, στο πλαίσιο του διαλόγου με την κοινωνία, προς την κατεύθυνση προώθησης θεμάτων που οι κοινοτάρχες αντιμετωπίζουν στην άσκηση των πολύ ουσιαστικών καθηκόντων τους.

Η έννοια της κοινότητας, ειδικότερα στην Κύπρο, είναι ταυτισμένη με την ύπαιθρο κατά κύριο λόγο και η ύπαιθρος αποτελεί για τη χώρα μας, ανάμεσα σε πολλά άλλα, ζωτικό κύτταρο γεωγραφικής, πολιτισμικής και κοινωνικής ισορροπίας. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η ανάπτυξη της υπαίθρου και η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των συμπατριωτών μας που ζουν εκεί, αποτελούν βασική προτεραιότητα της δικής μας διακυβέρνησης. Η σημασία που αποδίδεται διαχρονικά αντανακλάται, μεταξύ άλλων, και στα πολυάριθμα πολεοδομικά και αναπτυξιακά έργα που έχουν γίνει σε όλες τις κοινότητες, αλλά και με διάφορες πρόσθετες χορηγίες είτε για πολιτιστικά και αγροτουριστικά έργα είτε για έργα διατήρησης παραδοσιακών οικοδομών, αποκατάστασης κτιστών μνημείων και μνημείων της φύσης.

Στο πλαίσιο της πολιτικής μας προσέγγισης για περαιτέρω περιφερειακή ανάπτυξη και κοινωνική συνοχή, η προσέγγιση της Κυβέρνησης επικεντρώνεται στη βελτίωση και διεύρυνση των κινήτρων ειδικότερα για τα στεγαστικά σχέδια που αφορούν την ύπαιθρό μας, ώστε να δημιουργηθούν προϋποθέσεις σταθεροποίησης και ενίσχυσης του πληθυσμού. Ο σχεδιασμός μας στοχεύει, ανάμεσα σε άλλα, και στην ανατροπή της φθίνουσας κατάστασης που επικρατεί σε αρκετές κοινότητες, αποτέλεσμα της πληθυσμιακής υστέρησης ή αποψίλωσης που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια, για να μπορέσουμε να πετύχουμε τον στόχο της επιστροφής ιδιαίτερα νέων στην ύπαιθρο.

Πέραν των στεγαστικών σχεδίων πρέπει να δημιουργήσουμε τις υποδομές. Σε μια νεαρή οικογένεια, για να επιστρέψει, οι δύο βασικές προϋποθέσεις που θα εξετάσει πριν πάρει απόφαση είναι τα θέματα της υγείας και τα θέματα της παιδείας. Και εκεί επικεντρώνεται η δική μας προσπάθεια ανάμεσα σε πολλούς άλλους παράγοντες, αλλά τα πρώτα που θα εξετάσει μια νεαρή οικογένεια είναι αυτά προτού αποφασίσει λόγω και των τιμέων που υπάρχουν στις πόλεις για το στεγαστικό.

Το σημερινό σας Συνέδριο συμπίπτει και με την προσπάθεια υλοποίησης της μεγαλύτερης ίσως πρόκλησης στη σύγχρονη ιστορία της τοπικής αυτοδιοίκησης της χώρας μας, αυτή της Μεταρρύθμισης. Και θεωρώ την απόφασή σας για τη θεματολογία της σημερινής Ημερίδας ως ξεκάθαρη ένδειξη του γεγονότος ότι στόχος σας και προσδοκία όλων είναι η συνεχής αξιολόγηση δεδομένων προς επίτευξη του στόχου της ενίσχυσης και ανάπτυξης των δυνατοτήτων των Κοινοτήτων μας. Θα ήθελα να συγχαρώ τον φίλο Πρόεδρο της Ένωσης Κοινοτήτων και την εκτελεστική επιτροπή της Ένωσης για τη διοργάνωση του σημερινού συνεδρίου, το οποίο πραγματοποιείται σε μία περίοδο, όπου η μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τόσο για εμάς όσο και για εσάς και ευρύτερα της κοινωνίας.

Η παρούσα Κυβέρνηση έχει ιεραρχήσει την πετυχημένη υλοποίηση της μεταρρύθμισης της τοπικής αυτοδιοίκησης ως προτεραιότητα και παραμένει προσηλωμένη στις αρχές που τη διέπουν. Απώτερος στόχος, εξάλλου, της όλης προσπάθειας είναι η ενίσχυση της ικανότητας  των Τοπικών Αρχών να παρέχουν ποιοτικότερες υπηρεσίες στους πολίτες τους, και είναι κάτι που αποτελεί στόχο όλων μας.

Αναφερόμενος συγκεκριμένα στις πρόνοιες των μεταρρυθμίσεων που άπτονται της λειτουργίας των κοινοτήτων, θέλω να επισημάνω ότι η δημιουργία συμπλεγμάτων παροχής υπηρεσιών ήταν μια εισήγηση η οποία προήλθε από εσάς, από την Ένωση Κοινοτήτων. Ήταν μια σωστή εισήγηση που υιοθετήθηκε. Τα συμπλέγματα θεωρώ θα δώσουν τη δυνατότητα στην κάθε κοινότητα, όσο μικρή και απομακρυσμένη και εάν είναι, να προσφέρει υπηρεσίες από κατάλληλα καταρτισμένο προσωπικό, πράγμα που η υφιστάμενη κατάσταση, δεν επιτρέπει στις πλείστες των περιπτώσεων. Ως Κυβέρνηση θα στηρίξουμε ουσιαστικά τη σύσταση του νέου αυτού θεσμού, τόσο με τη μεταφορά τεχνογνωσίας όσο και οικονομικά, ώστε να λειτουργήσει όσο καλύτερα γίνεται, προς όφελος των ίδιων των κοινοτήτων και ενδεχομένως, μέσα από εμπειρία και τα οφέλη που αναμένεται να αποκομίσουν οι κοινότητες από τη λειτουργία του θεσμού, να αποφασίσουμε να προχωρήσουμε στο μέλλον και σε ένα επόμενο επίπεδο που είναι η δημιουργία αγροτικών δήμων.

Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης της τοπικής αυτοδιοίκησης έχει δεδομένο χρονοδιάγραμμα από το οποίο, αντιλαμβάνεστε, δεν μπορούμε να αποκλίνουμε. Θα πρέπει να προχωρήσουμε με τη μεταρρύθμιση το συντομότερο, πρέπει τα χρονοδιαγράμματα να τηρηθούν, δεν έχουμε άλλη επιλογή και σίγουρα στην πορεία υλοποίησης μιας τόσο σημαντικής μεταρρύθμισης, η οποία θα αξιολογείται συνεχώς, σε περίπτωση που προκύψουν προβλήματα και δυσκολίες είμαστε εδώ για να συζητήσουμε χωρίς να αλλάζουμε τη φιλοσοφία αυτής της τόσο σημαντικής μεταρρύθμισης.

Μιλώντας για την τόσο σημαντική μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης το μυαλό μου πηγαίνει στο ΓΕΣΥ, τη μεγαλύτερη κοινωνική μεταρρύθμιση του τόπου. Ξεκίνησε, βλέπουμε τα προβλήματα, αξιολογούμε, είμαστε εδώ για να τα αντιμετωπίσουμε, χωρίς όμως ποτέ να αλλάζουμε τη γενικότερη φιλοσοφία.

Πρέπει να τολμήσουμε παραπάνω να προχωρήσουμε (με τη μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης) και η συνεχής αξιολόγηση είναι υποχρέωση και δική μας και δική σας.

Από τις επόμενες δημοτικές και κοινοτικές εκλογές, οι οποίες θα διεξαχθούν τον Ιούνιο του 2024, θα πρέπει να λειτουργήσουμε με το νέο νομοθετικό πλαίσιο.

Βρισκόμαστε ήδη στον δεύτερο χρόνο προετοιμασίας μέχρι την πλήρη εφαρμογή του νέου μοντέλου στην τοπική αυτοδιοίκηση και οι αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου Εσωτερικών βρίσκονται σε συνεχή επικοινωνία με όλους τους αρμόδιους φορείς σε κάθε επίπεδο. Ειδικά με την Ένωση Κοινοτήτων υπάρχει μία συνεχής διαβούλευση και αγαστή συνεργασία και είμαι βέβαιος ότι με αυτό το πνεύμα θα πορευθούμε μέχρι το τέλος αυτής της διαδρομής ώστε  να δώσουμε στους πολίτες το 2024 μία τοπική αυτοδιοίκηση η οποία να μπορεί να ανταποκριθεί με επιτυχία στις προσδοκίες της τοπικής κοινωνίας στις σημερινές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν.

Η Ένωση Κοινοτήτων από την ίδρυσή της μέχρι σήμερα έχει επιτελέσει ένα σημαντικό και αξιόλογο έργο στον τομέα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Η συνεργασία της Ένωσης Κοινοτήτων με τις Κρατικές Υπηρεσίες και ιδιαίτερα με το Υπουργείο Εσωτερικών είναι διαχρονικά εξαιρετική και αναμφίβολα αυτό διευκολύνει την υλοποίηση της Κυβερνητικής Περιφερειακής Πολιτικής για ανάπτυξη της υπαίθρου. Για αυτό εκφράζω τις θερμές μου ευχαριστίες στην Ένωση για την εποικοδομητική και παραγωγική συνεργασία μας. Είμαι βέβαιος ότι αυτή θα συνεχιστεί με τον ίδιο ζήλο και συνέπεια και θα συμβάλει ουσιαστικά και καθοριστικά στην επίτευξη των κοινών μας στόχων που είναι η πρόοδος και η ανάπτυξη της υπαίθρου και κατ’ επέκταση η αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της.

Θα ήθελα, επίσης, να ευχαριστήσω τους Κοινοτάρχες των κατεχόμενων χωριών μας – θα έχουμε σύντομα συνάντηση –  για τη συμβολή τους στην κοινή προσπάθεια να διατηρήσουμε ζωντανή τη μνήμη των κατεχόμενων κοινοτήτων μας. Επαναλαμβάνω ακόμη μια φορά, ‘ότι η παρούσα κατάσταση πραγμάτων δεν μπορεί να αποτελεί τη λύση του Κυπριακού, δεν μπορεί να αποτελεί το μέλλον της πατρίδας μας, θα πράξουμε ό,τι είναι δυνατόν, ό,τι χρειάζεται για να δημιουργηθούν συνθήκες για επίλυση του Κυπριακού.

Κλείνοντας, θέλω να σας διαβεβαιώσω για ακόμη μια φορά ότι η Κυβέρνηση θα σταθεί στο πλευρό της Ένωσης Κοινοτήτων και γενικά της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, στηρίζοντας έμπρακτα τις προσπάθειές σας και παρέχοντας κάθε δυνατή βοήθεια στο έργο σας που είναι και δικό μας έργο και μοναδικό στόχο έχει την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής στις κοινότητές μας με όλα τα θετικά επακόλουθα που θα έχει για μια τέτοια εξέλιξη.

Θεωρώ ότι οι λύσεις σε πολλά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα ο κυπριακός λαός, σε προβλήματα για τα οποία εμείς έχουμε την υποχρέωση να ανταποκριθούμε – αναφέρθηκα προηγουμένως στο στεγαστικό διότι ειδικότερα στους νέους μας είναι το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα – μπορούν να βρεθούν μέσα από την αναβάθμιση, μέσα από περισσότερες ενέργειες από δικής μας πλευράς προς τις κοινότητες μας».