Τελικά, τι επιτρέπεται στην Επίδαυρο;

Επιτρέπεται η χρήση εμπορικών σημάτων, όπως εκείνου εταιρείας δημοφιλούς αναψυκτικού, στην ορχήστρα του θεάτρου της αρχαίας Επιδαύρου; Συνάδει η καινοτομία μιας μπασκέτας ύψους 7 μ. με το μνημείο; Προκαλείται έμμεση βλάβη στο «σημαντικότερο εν λειτουργία αρχαίο θέατρο» αν τελικώς (δεν έχει αποσαφηνιστεί ακόμη) κάποιος ηθοποιός χορέψει πάνω σε έναν στύλο (pole dancing);

Είναι μερικά μόνο από τα ερωτήματα που τέθηκαν στο τραπέζι του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, στη συνεδρίαση της περασμένης Τρίτης. Και ήταν αρκετά για να ανοίξει για ακόμη μία φορά η συζήτηση μεταξύ των μελών του ΚΑΣ, του καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου Γιάννη Μόσχου και της καλλιτεχνικής διευθύντριας του Φεστιβάλ Αθηνών – Επιδαύρου Κατερίνας Ευαγγελάτου σχετικά με το τι είναι συμβατό και τι όχι, ειδικά στο συγκεκριμένο θέατρο.

Πρόκειται για μία ακόμη αντιπαράθεση μεταξύ αρχαιολόγων (παρά το γεγονός ότι στο ΚΑΣ συμμετέχουν μεταξύ άλλων αρχιτέκτονες, πολιτικοί μηχανικοί, νομικοί, γεωλόγοι) και σκηνοθετών, όπως διατυπώθηκε από την πλευρά των καλλιτεχνών, ή μεταξύ αρχαίου θεάτρου και σκηνοθετικής οπτικής, όπως ανέφεραν χαρακτηριστικά τα μέλη του ανώτατου γνωμοδοτικού οργάνου; Πρέπει η ορχήστρα της Επιδαύρου να αντιμετωπίζεται ως οποιοδήποτε σύγχρονο θέατρο ή υπάρχουν δεσμεύσεις που επιβάλλονται από το γεγονός ότι πρόκειται για μνημείο; Πώς μπορεί να μετρηθεί η έμμεση βλάβη που υφίσταται το θέατρο;

Καλλιτεχνικοί διευθυντές και μέλη του ΚΑΣ διασταύρωσαν τα ξίφη τους. Λύσεις δεν βρέθηκαν. Και καθώς το τοπίο παραμένει θολό, με τη μία πλευρά να κάνει λόγο για «καλλιτεχνικές προσεγγίσεις που σχεδιάζονται χωρίς να λαμβάνονται υπ’ όψιν οι δεσμεύσεις που επιβάλλονται από το μνημείο» και την άλλη να χτυπάει το καμπανάκι περί «κινδύνου κρίσης του καλλιτεχνικού έργου από το Συμβούλιο», έπεσε στο τραπέζι η πρόταση από του χρόνου να υπάρξει μια νέα προσέγγιση στο θέμα αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο να συζητηθεί ακόμη και η πρόταση να γίνονται παραστάσεις στο συγκεκριμένο αρχαίο θέατρο χωρίς σκηνικά.

«Γκρίζες ζώνες»

Και ενώ ο προβληματισμός είναι έντονος και σε πολλά διαφορετικά επίπεδα – από το ποιοι καλλιτέχνες θα πρέπει να θεωρούνται «συμβατοί» με το Ηρώδειο, ώστε να τους παραχωρείται για εμφανίσεις, έως τη μοναδικότητα του θεάτρου της αρχαίας Επιδαύρου, γεγονός που συνεπάγεται τη διαφορετική αντιμετώπισή του (κάτι που ήδη υφίσταται καθώς υπάρχει ειδική γνωμοδοτική επιτροπή η οποία εισηγείται υπέρ ή κατά των προτεινόμενων σκηνικών πριν αυτά καταλήξουν στο τραπέζι του αμφιθεάτρου της οδού Μπουμπουλίνας, ενώ δεν υπάρχει αντίστοιχο όργανο για την περίπτωση του Ηρωδείου) -, το γεγονός ότι το θέμα των σκηνικών έφτασε να (ξανα)συζητείται τρεις εβδομάδες πριν από την πρεμιέρα του Φεστιβάλ Επιδαύρου βρίσκει σχεδόν προ τετελεσμένου τα μέλη του ΚΑΣ. Με αποτέλεσμα υπό την πίεση της πιθανότητας ακύρωσης μιας παράστασης να γίνονται – έστω και κατά πλειοψηφία – διαλλακτικότερα, επικαλούμενα την ύπαρξη «γκρίζων ζωνών» στους κανονισμούς.

Με αφορμή τον διάλογο που αναπτύχθηκε κατά τις πρόσφατες συνεδριάσεις του ΚΑΣ σχετικά με την έγκριση των σκηνικών των θεατρικών παραστάσεων που θα ανέβουν στις ορχήστρες του μικρού αλλά κυρίως του μεγάλου θεάτρου της αρχαίας Επιδαύρου, τη συζήτηση που προκάλεσαν τα γεμάτα λογοτύπους πολυεθνικών εταιρειών σκηνικά της όπερας «Μαντάμα Μπατερφλάι» σε σκηνοθεσία Ολιβιέ Πι, τα οποία κάλυπταν σε μεγάλο ποσοστό τις χαρακτηριστικές αψίδες του ρωμαϊκού ωδείου Ηρώδη του Αττικού και, όπως προοικονομήθηκε, θα προβληματίσουν τα μέλη και στην επόμενη συνεδρίαση, «ΤΑ ΝΕΑ» ζήτησαν από τον ακαδημαϊκό, διακεκριμένο αρχαιολόγο και μέλος του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου Μιχάλη Τιβέριο και από τον ηθοποιό, σκηνοθέτη, σκηνογράφο και καλλιτεχνικό διευθυντή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος Αστέριο Πελτέκη να τοποθετηθούν σχετικά με το τι, κατά τη γνώμη τους, επιτρέπεται και τι όχι σε ένα αρχαίο μνημείο.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ «ΤΑ ΝΕΑ»