Βασίλης Κασκαρέλης: Ο αθόρυβος και αποτελεσματικός υπηρεσιακός ΥΠΕΞ

«Θα θέλατε να μείνετε στο Υπουργείο;» Η ερώτηση που έγινε σε όλους τους υπηρεσιακούς υπουργούς έγινε και στον ΥΠΕΞ της υπηρεσιακής κυβέρνησης, πρέσβη ε.τ. Βασίλη Κασκαρέλη. Και ήταν από εκείνους που απάντησαν σε όποιον τον ρώτησε αρνητικά. Λέγοντας ότι η δουλειά του σε αυτό το πόστο τελειώνει με τον ορισμό του νέου υπουργού Εξωτερικών.

Ο Κασκαρέλης ήταν ο πρώτος πρέσβης που γνώρισα. Το μακρινό 2004. Τότε ήταν ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στην ΕΕ. Όταν η Κύπρος είχε γίνει μέλος της Ένωσης, είχε απορριφθεί το σχέδιο Ανάν και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ήταν ακόμα ο φέρελπις πολιτικός που θα άλλαζε την Τουρκία και θα την έφερνε στην Ευρώπη.

Άνθρωπος ισορροπιών

Και ο Κασκαρέλης ήταν ο άνθρωπος που κατέβαζε τους τόνους. Που σε μάθαινε τις ισορροπίες. Τη διαπραγμάτευση που ανοίγει πόρτες και όχι τη γροθιά στο μαχαίρι που οδηγεί κυρίως σε τραυματισμούς αντί για αποτελέσματα. Και που σε εμένα έδειξε, όταν προσπαθούσα να μάθω τι είναι να είσαι δημοσιογράφος και τι σημαίνει ανταποκριτής στις Βρυξέλλες, πως να μην ακούω συνθήματα, αλλά επιχειρήματα. Ακόμα και αν τα συνθήματα είναι πιο μαζικά, πιο εύκολα και κυρίως πιο αποδεκτά, απέναντι στα δύσκολα και κοστοβόρα πολλές φορές επιχειρήματα.

Είναι υπέρ της ενημέρωσης και οπαδός της θέσης πως για να γράψει κάποιος οφείλει να γνωρίζει. Αν του πεις αυτά που πρέπει να ξέρει, πρέπει και αυτός να αναλάβει μετά τις ευθύνες του.

Αυτό ακολούθησε και αυτό το μήνα ως υπηρεσιακός υπουργός Εξωτερικών. Έχοντας συναίσθηση ότι ο ρόλος του δεν είναι το φαίνεσθαι αυτή την περίοδο.

Το ταξίδι στην Άγκυρα

Η απόφαση να πάει στην Άγκυρα εκπροσωπώντας την κυβέρνηση στην ορκωμοσία του Ερντογάν δεν λήφθηκε αβασάνιστα. Αλλά στο πλαίσιο της διατήρησης του καλού κλίματος Αθήνας – Αγκυρας. Ένα κλίμα που στόχο είχε να διατηρήσει και να παραδώσει στον επόμενο.

Η γνωριμία του με τον τούρκο ομόλογο του, Χακάν Φιντάν στο δείπνο, συνέβαλε και στη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών στον Έβρο.

Ενώ συνέβαλε και στο να μην ανέβουν οι τόνοι μεταξύ των δύο πλευρών. Ακόμα και με ζητήματα που ήταν ιδανικά για την καλλιέργεια έντασης όπως το ζήτημα της Ροδόπης.

Έκανε επιλογές δύσκολες – για τους άλλους, όχι για τον ίδιο – ακόμα και αυτές τις 30 μέρες, προκειμένου να κρατήσει ισορροπίες. Με συναδέλφους του να σχολιάζουν ότι αυτό ακριβώς είναι ένας υπηρεσιακός ΥΠΕΞ. Για κάποιους δε έτσι θα έπρεπε να είναι και ένας ΥΠΕΞ οποιασδήποτε κυβέρνησης στη διαχείριση κρίσεων.

Οπαδός του διαλόγου

Οπαδός του «να μιλάμε», αλλά όχι του να προκαλούμε. Να μιλάμε για να αξιοποιούμε τα παράθυρα ευκαιρίας και όχι να μιλάμε για να τα ανατινάζουμε. Να υποχρεώνουμε τον συνομιλητή σε διαπραγμάτευση και όχι να του δίνουμε άλλοθι να σηκωθεί από το τραπέζι.

Υπενθυμίζεται ότι η περίοδος μεταξύ των δύο εκλογικών αναμετρήσεων πριν πέσουν οι τόνοι ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία ήταν στα σενάρια που θα μπορούσε να αξιοποιήσει η Άγκυρα για να προκαλέσει αστάθεια.

Εκλογές σε ηρεμία

Οι εκλογές τελικά εξελίσσονται σε συνθήκες άτυπου μορατόριουμ και ηρεμίας. Με όσους γνωρίζουν το ΥΠΕΞ να έχουν διαβάσει τις κινήσεις Κασκαρέλη για συγκράτηση δυνάμεων, που θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε επικίνδυνες, όταν τα εθνικά ανέβηκαν στα προεκλογικά μπαλκόνια με το δικό τους τρόπο.

Γιατί οι ισορροπίες παρά την ηρεμία ήταν εξαιρετικά λεπτές. Και οι χειρισμοί στο παρασκήνιο χειρουργικοί.

Και τον ίδιο να έχει αποφύγει επιμελώς τις συνεντεύξεις, τις φωτογραφίσεις και τις «περιττές» εμφανίσεις.

Ο Κασκαρέλης δεν ισχυρίζεται κανείς ότι είναι τέλειος. Ωστόσο ήταν αυτό ο τύπος υπουργού που χρειαζόταν αυτή η υπηρεσιακή θητεία.