Την πιο ακριβοπληρωμένη και ίσως πιο περίπλοκη «συγγνώμη» προετοιμάζει η Πολιτεία της Καλιφόρνια των ΗΠΑ στους απογόνους των εκατοντάδων χιλιάδων μαύρων, που υπέφεραν υπό το δουλοκτητικό καθεστώς του παρελθόντως.

Οι «Τελικές Συστάσεις της Task Force για τη μελέτη και την διατύπωση προτάσεων αποκατάστασης των Αφροαμερικανών» είναι ένα αδιανόητα πολύπλοκο εγχείρημα που περιέχεται στο προσχέδιο 500 σελίδων μιας έκθεσης που ετοίμασε ειδική ομάδα, η οποία θα υποβληθεί στο νομοθετικό σώμα της Καλιφόρνιας στις 2 Ιουλίου.

Η περιπλοκότητα του έγκειται στο γεγονός ότι έπρεπε, ουσιαστικά, να ποσοτικοποιηθεί και να υπολογιστεί ο πόνος που βίωσαν τόσοι άνθρωποι στο παρελθόν. «Προσπαθώντας να βάλει ένα οικονομικό τίμημα σε ιστορικά λάθη, η Καλιφόρνια επιβάλλει απαντήσεις σε ερωτήματα που δεν μπορούν να εξαχθούν με καθαρές εξισώσεις» γράφει η Karen Breslau για το Bloomberg.

Ισούται με τον αμυντικό προϋπολογισμό της υπερδύναμης

Η ομάδα που ανέλαβε να κάνει εκτίμηση των επανορθώσεων υπέβαλε τις προτάσεις και πλέον εναπόκειται στο νομοθετικό σώμα της Πολιτείας να υιοθετήσει μερικές ή όλες τις συστάσεις της ειδικής ομάδας και να σκεφτεί πώς θα τις χρηματοδοτήσει.

Οι εκτιμήσεις για το συνολικό κόστος των αποζημιώσεων, ανέρχονται στο εντυπωσιακό ποσό των 800 δισ. δολ., που αντιπροσωπεύει τρεις φορές τον προϋπολογισμό της Πολιτείας, αλλά και τον αμυντικό προϋπολογισμό των ΗΠΑ για το 2023!

Η πρόταση έρχεται σχεδόν τρία χρόνια αφότου ο κυβερνήτης Gavin Newsom υπέγραψε τη νομοθεσία για τη δημιουργία της ειδικής ομάδας μετά τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ από την αστυνομία το 2020 στη Μινεάπολη.

Σύμφωνα με τη Washington Post, αντιπροσωπεύει την πιο σαρωτική προσπάθεια μέχρι σήμερα για να αποζημιωθούν οι Μαύροι Αμερικανοί για αιώνες ρατσιστικών πολιτικών που εφάρμοσαν οι τοπικές, πολιτειακές και ομοσπονδιακές κυβερνήσεις.

Υπενθυμίζεται ότι τον Μάιο προηγήθηκε πρόταση -αδιανόητη;- της Δημοκρατικής Κόρι Μπους, για αποζημιώσεις σε μαύρους Αμερικανούς συνολικού ύψους 14 τρισ. δολαρίων. Όπως αναφέρουν οι υποστηρικτές της πρότασης, αυτό είναι το ποσό για να γεφυρωθεί το χάσμα της φυλετικής οικονομικής ανισότητας, το οποίο έχει κάνει τις λευκές οικογένειες 6 φορές πλουσιότερες συγκριτικά με τις μαύρες.

Οικονομική εκτίμηση των δεινών του παρελθόντος

Η εννεαμελής επιτροπή αποζημιώσεων πέρασε δύο χρόνια αναλύοντας το φυλετικό χάσμα στην υγεία, τον πλούτο, τη στέγαση, την εκπαίδευση και την απασχόληση που επηρεάζει πολλούς από τους μαύρους κατοίκους της Πολιτείας, που αποτελούν το 5,7% του πληθυσμού.

Η επιτροπή αποτελείται από υπερασπιστές πολιτικών δικαιωμάτων, ακαδημαϊκούς και βουλευτές οι οποίοι συμβουλεύτηκαν οικονομολόγους, στατιστικολόγους, αξιολογητές, αρχειονόμους και ιστορικούς. Μελέτησαν ιστορικά προηγούμενα, όπως οι αποζημιώσεις της Γερμανίας στο Ισραήλ μετά το Ολοκαύτωμα, ή τις αποζημιώσεις της Χιλής στα θύματα της στρατιωτικής δικτατορίας του Αουγκούστο Πινοσέ.

Εξέτασαν επίσης αποζημιώσεις των ΗΠΑ για άλλα ιστορικά λάθη, όπως η επίσημη συγγνώμη και οι πληρωμές 20.000 δολαρίων που ενέκρινε το Κογκρέσο το 1988 σε Ιαπωνοαμερικανούς που κλείστηκαν σε στρατόπεδα εγκλεισμού κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Γύρισαν όλη την Καλιφόρνια συλλέγοντας μαρτυρίες για σπίτια, επιχειρήσεις και αγροκτήματα που ανήκουν σε μαύρους που όμως κατασχέθηκαν μέσω διακριτικών πρακτικών «κόκκινης γραμμής», δηλαδή αύξησης του κόστους υπηρεσιών (πχ δάνεια, υγεία, ακόμα και σούπερ μάρκετ) σε πολίτες τέτοιων περιοχών.

Άκουσαν ιστορίες για ζωές που καταστράφηκαν από τη βία και τον εγκλεισμό, για γειτονιές μαύρων όπου η φτώχεια, τα υποβαθμισμένα σχολεία και η κακή υγεία έχουν περιορίσει τις ανθρώπινες δυνατότητες για πολλές γενιές.

«Διαβάθμιση» της συγγνώμης

Οι συστάσεις τους θα παραδοθούν στο νομοθετικό σώμα στις 29 Ιουνίου και οι βουλευτές σχεδιάζουν να προτείνουν νομοσχέδια που θα υιοθετούν κάποια ή όλα τα μέτρα μέχρι το τέλος της νομοθετικής συνόδου το 2024.

Φερειπείν, οι προτάσεις κυμαίνονται από μια συμβολική συγγνώμη της Πολιτείας για τις ιστορικές φρικαλεότητες που υπέστησαν οι μαύροι, μέχρι μεγαλύτερες επενδύσεις σε σχολεία, υγειονομική περίθαλψη, στέγαση, επαγγελματική κατάρτιση και επιχειρήσεις σε κοινότητες μαύρων.

Η πιο απαιτητική σύσταση είναι η άμεση αποζημίωση σε δικαιούχους μαύρους κατοίκους που κατάγονται από δούλους. Ανάλογα με τις ζημίες που δηλώνονται και πόσα χρόνια έχει ζήσει ένας πιθανός αποδέκτης στην Καλιφόρνια, οι υπολογισμοί των ζημιών φτάνουν έως και 1,2 εκατομμύρια δολάρια ανά άτομο.

Η ομάδα εντοπίζοντας πολιτικές και πρακτικές διακρίσεων που χρονολογούνται από το 1850 προσπαθεί να εντοπίσει τις επιπτώσεις τους μέχρι σήμερα.

Μια ιδέα που εξετάζεται είναι να εγκρίνει ο νομοθέτης μια «προκαταβολή» που θα καθοριστεί, με το υπόλοιπο να καταβάλλεται με την πάροδο του χρόνου, μέσω ενός συνδυασμού επενδύσεων σε κοινότητες μαύρων και μεμονωμένων αποζημιώσεων για κατοίκους που μπορούν να τεκμηριώσουν τις ζημιές.

Ο γερουσιαστής Στίβεν Μπράντφορντ πρότεινε την εκτροπή του 0,5% του ετήσιου προϋπολογισμού των 300 δισ. δολ. της Πολιτείας προκειμένου να δημιουργηθεί πρόσοδος 1,5 δισ. δολ. για τη χρηματοδότηση προγραμμάτων αποζημιώσεων και πληρωμών με τη πάροδο του χρόνου. «Αν είμαστε αφοσιωμένοι σε αυτό, μπορούμε να το αντέξουμε οικονομικά», είπε.

Η πλειονότητα είναι κατά των επανορθώσεων

Άραγε πόσο πιθανό είναι να προχωρήσουν σε αυτή την πραγματικά εντυπωσιακή πολιτική πράξη οι Αμερικανοί, ενώ το δημοσιονομικό έλλειμμα της Πολιτείας αγγίζει τα 22,5 δισ. δολάρια και η πλειονότητα των Αμερικανών αρνείται να δώσει αποζημιώσεις για τους μαύρος που υπέφεραν.

Η δημόσια υποστήριξη για αποζημιώσεις είναι μάλλον μειωμένη. Ενώ το 71% των Καλιφορνέζων λέει ότι οι φυλετικές και εθνοτικές διακρίσεις συμβάλλουν στην οικονομική ανισότητα στις ΗΠΑ και το 59% θα ενέκρινε μια επίσημη συγγνώμη από τη Πολιτεία για τον ρόλο της στη διαιώνιση των διακρίσεων, ωστόσο μόνο το 43% υποστηρίζει τις επανορθώσεις.

Ο Δημοκρατικός κυβερνήτης Gavin Newsom, που υποστήριξε τη δημιουργία της ειδικής ομάδας, φάνηκε να αναγνωρίζει τους πολιτικούς περιορισμούς: «Η αντιμετώπιση αυτής της κληρονομιάς είναι κάτι πολύ περισσότερο από πληρωμές σε μετρητά».

«Δεν υπάρχει περίπτωση να αντέξουμε οικονομικά 800 δισεκατομμύρια δολάρια», είπε ο Τζέιμς Γκάλαχερ, ο ηγέτης των Ρεπουμπλικανών στη Συνέλευση της Πολιτείας. «Ποιος θα το πληρώσει; Οι φορολογούμενοι; Οι νέοι μετανάστες; Θα ήταν πολύ άδικο εκτός από ανέφικτο».

Υποστηρικτές

Η Σίρλεϋ Βέμπερ (Secretary of State of California) που συνέταξε το νομοσχέδιο για τη δημιουργία της ειδικής ομάδας επανορθώσεων το 2020, υποστηρίζει ότι τα δημοσιονομικά δεινά της Πολιτείας δεν αποτελούν δικαιολογία για αδράνεια.

«Όταν οι άνθρωποι λένε «δεν μπορούμε να ξοδέψουμε τόσα χρήματα», θα έλεγα «Τι θα γινόταν αν συνέβαινε σε εσάς αυτό που συνέβη στους Αφροαμερικανούς; Πόσο θα κόστιζε για να αποζημιωθείς;» είπε η Βέμπερ. «Αμφιβάλλω αν κάποιος θα έλεγε «Τίποτα, χαίρομαι που βρίσκομαι στο κάτω μέρος της [κοινωνικής] βαθμίδας και ότι όλα είναι εντάξει».

Η Βέμπερ λέει ότι υπενθυμίζει στους ανθρώπους που αμφισβητούν γιατί πρέπει να φέρουν ευθύνη για τις φυλετικές ανισότητες που ξεκίνησαν πριν από γενιές ότι «μπορεί να μην έχουν φυτέψει το δέντρο, αλλά σίγουρα απολαμβάνουν τη σκιά».

«Είναι ένα μοντέλο για άλλες Πολιτείες που αναζητούν επανανορθώσεις, ρεαλιστικές οδούς για την αντιμετώπιση της ανάγκης για αποκατάσταση», δήλωσε η βουλευτής των ΗΠΑ Barbara Lee, η οποία είναι υποψήφια για τη Γερουσία.

Με πληροφορίες από Bloomberg, The Atlanta Voice, The Washington Post

Headlines