Φράγμα στη Χερσώνα: Ο εφιάλτης της λειψυδρίας – Πώς είναι να ζεις χωρίς νερό σε μια πόλη που υπέστη μεγάλες καταστροφές

Δύο εβδομάδες έχουν περάσει μετά την καταστροφή του φράγματος Καχόβκα στη Χερσώνα και οι περιοχές που «χτυπήθηκαν» μετρούν τις πληγές τους.

Το BBC, σε ρεπορτάζ του, παρουσιάζει την κατάσταση στην πόλη Μαρχανέτς που ζει τον εφιάλτη της λειψυδρίας, ενώ πολλά σπίτια διαλύθηκαν από τις πλημμύρες.

Η πόλη βρίσκεται στη δεξιά όχθη του φράγματος στην Καχόβκα στον Δνείπερο, όπου ο ποταμός συναντά έναν από τους παραποτάμους του, τον Τομακίβκα.

«Πρόκειται για καταστροφή. Τα πάντα παρασύρθηκαν. Ελάφια, αγριογούρουνα, ψάρια και τόσα πολλά είδη απειλούνται με εξαφάνιση. Και περίπου μισό εκατομμύριο άνθρωποι έχουν μείνει τώρα χωρίς νερό», είπε στο βρετανικό Μέσο ο Ανατόλι Ντερκάτς, 37 ετών, γραμματέας του δημοτικού συμβουλίου στη Μαρχανέτς.

Ο πυρηνικός σταθμός στη Ζαπορίζια φαίνεται πιο κοντά

Από το γραφείο του στον τέταρτο όροφο, ο Ντερκάτς κοίταξε τη λασπωμένη περιοχή προς τη σιλουέτα του μεγαλύτερου πυρηνικού σταθμού παραγωγής ενέργειας της Ευρώπης στην ανατολική ακτή. Το εργοστάσιο της Ζαπορίζια, με τους έξι αντιδραστήρες του, βρίσκεται σήμερα υπό ρωσική κατοχή. Με το νερό να έχει εξαφανιστεί, το εργοστάσιο – περίπου 10 χιλιόμετρα μακριά – φαίνεται ξαφνικά πολύ πιο κοντά.

«Λένε ότι θα έχει αρκετό νερό στις δεξαμενές του για περίπου έξι μήνες. Αλλά δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι», δήλωσε ο Ντερκάτς με έναν αναστεναγμό, ακολουθούμενο από την αναπόφευκτη προειδοποιητική λέξη «Τσερνόμπιλ» – μια αναφορά στον πυρηνικό σταθμό του οποίου ο αντιδραστήρας εξερράγη το 1986 στην Ουκρανία (επί ΕΣΣΔ), προκαλώντας το χειρότερο πυρηνικό δυστύχημα όλων των εποχών.

Στόχος του ρωσικού πυροβολικού

Εν τω μεταξύ, η Μαρχανέτς, που βρίσκεται σκαρφαλωμένη σε έναν λόφο με θέα το φράγμα, γίνεται συχνά στόχος του ρωσικού πυροβολικού.

«Μας παρακολουθούν με μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Αν δουν περισσότερους από πέντε ανθρώπους σε ένα μέρος, αρχίζουν τους βομβαρδισμούς», κατήγγειλε ο Ντερκάτς.

Με το άδειασμα του φράγματος και τη διακοπή της παροχής νερού, το συμβούλιο αναγκάστηκε να δημιουργήσει προσωρινά σημεία διανομής σε όλη την πόλη.

«Περπατάω σαν το γαϊδούρι»

«Πώς νομίζετε ότι αισθάνομαι; Περπατάω σαν γαϊδούρι, αναγκασμένη να κουβαλάω νερό», είπε η Ιουλία, μια συνταξιούχος που στέκεται σε μια ουρά περισσότερων από 20 ατόμων δίπλα σε μια σειρά βρύσες και μια μεγάλη πλαστική δεξαμενή στο κέντρο της πόλης.

«Δεν είναι καν πόσιμο νερό. Φοβάμαι για το μέλλον. Δεν βλέπω καμία διέξοδο», δήλωσε η γειτόνισσά της, Νίνα, 70 ετών.

Η Μαρχανέτς και άλλες κοντινές πόλεις εκπονούν σχέδια για την εκσκαφή νέων καναλιών που θα τις συνδέσουν με άλλα φράγματα. Ωστόσο, πολλοί κάτοικοι έχουν φύγει και τα τοπικά ορυχεία και άλλες βιομηχανίες έχουν αναγκαστεί να κλείσουν. Οι ντόπιοι αγρότες προσπαθούν τώρα να έχουν πρόσβαση σε παλιά πηγάδια και μικρά ρυάκια για να βρουν εναλλακτικές πηγές νερού.

«Δεν ξέρω τι σκεφτόντουσαν (σ.σ. οι Ρώσοι) κάνοντας κάτι τέτοιο. Το περιβάλλον θα υποφέρει και θα είναι δύσκολο για όλους μας», δήλωσε ο Ιβάν Ζαρούσκι, 56 ετών, κάνοντας ένα σύντομο διάλειμμα από το φόρτωμα δεμάτων άχυρου σε ένα ρυμουλκούμενο με μια ομάδα συγγενών και γειτόνων σε χωράφι έξω από την πόλη.

«Το κυριότερο είναι να μην εκραγεί ο πυρηνικός σταθμός. Αλλά θα επιβιώσουμε από όλα αυτά. Δεν έχουμε πού αλλού να πάμε, οπότε δεν έχουμε άλλη επιλογή», πρόσθεσε χαμογελώντας.

Η Μόσχα λέει ότι δεν είχε καμία σχέση με την καταστροφή του φράγματος Καχόβκα στο κατεχόμενο από τη Ρωσία έδαφος και κατηγόρησε την Ουκρανία ότι έριξε πυραύλους εναντίον του.

Τι συμβαίνει νοτιότερα

Εν τω μεταξύ, νοτιότερα, κάτω από το κατεστραμμένο φράγμα, οι πλημμύρες που σάρωσαν, χωρίς προειδοποίηση, το λιμάνι της Χερσώνας και μικρότερες πόλεις, σκοτώνοντας δεκάδες ανθρώπους και αναγκάζοντας χιλιάδες να φύγουν, έχουν σε μεγάλο βαθμό υποχωρήσει.

«Είμαστε σαν τους αρουραίους – μπορούμε να επιβιώσουμε από τα πάντα», δήλωσε η Ιρίνα, μια 73χρονη συνταξιούχος δασκάλα, καθώς αυτή και ο σύζυγός της, Εβγένι, έσερναν αργά τα μουσκεμένα πράγματα του μικρού σπιτιού τους έξω.

Κάποια στιγμή τα νερά της πλημμύρας έφτασαν μέχρι την οροφή του σπιτιού τους, στην οδό Τσαϊκόφσκι, κοντά στον ποταμό Ντνίπρο στο κέντρο της Χερσώνας. Ωστόσο, τώρα μόνο μερικές μεγάλες λιμνούλες παρέμεναν έξω, δίπλα σε αρκετές μικρές βάρκες που είχαν χρησιμοποιηθεί κατά τη διάρκεια της πλημμύρας.

«Τουλάχιστον αυτό συνέβη στην αρχή του καλοκαιριού. Έχουμε ακόμα χρόνο να στεγνώσουμε τα πράγματα», είπε ο Εβγένι, στοιβάζοντας μερικά δύσοσμα, σάπια έπιπλα στην αυλή.

«Δεν πρόκειται να πάνε πουθενά»

Νωρίτερα εκείνο το πρωί, αρκετές ρωσικές οβίδες πυροβολικού είχαν πέσει στο κέντρο της Χερσώνας και πολλές ακόμη θα προσγειώνονταν σε αυτή τη γειτονιά τις επόμενες ώρες και ημέρες, προερχόμενες από ρωσικές θέσεις στην απέναντι όχθη. Ουκρανοί στρατιώτες εμπόδιζαν τα αυτοκίνητα να πλησιάσουν πολύ κοντά στο ποτάμι και μεγάλο μέρος της πόλης φαινόταν έρημο, αναφέρει το BBC.

«Σήμερα ήταν υπέροχα», είπε η Οξάνα, η οποία είχε έρθει για να βοηθήσει τους ηλικιωμένους γονείς της στην οδό Τσαϊκόφσκι να καθαρίσουν μετά την πλημμύρα. Η ίδια αναφερόταν στις ειδήσεις για την αντεπίθεση της Ουκρανίας.

«Οι δικοί μας κάνουν σπουδαία δουλειά. Μπορούμε να καταλάβουμε ποιος πυροβολεί πού. Οι δικοί μας είχαν κάποιες μεγάλες επιτυχίες εναντίον ρωσικών θέσεων – και χτύπησαν κάποιες μεγάλες αποθήκες πυρομαχικών. Απλά εύχομαι όλα αυτά να γίνονταν λίγο πιο γρήγορα», δήλωσε.

Σε κοντινή απόσταση, ο 78χρονος πατέρας της, Βλαντίμιρ, σωριάστηκε σε μια καρέκλα. Είχε γονατίσει, με ένα τσεκούρι για να διορθώσει ένα παλιό ντουλάπι, αλλά το εγκατέλειψε γρήγορα.

«Γεννήθηκε εδώ. Πέρασε όλη του τη ζωή εδώ. Οι περισσότεροι άνθρωποι που έχουν μείνει σε αυτή τη γειτονιά είναι ηλικιωμένοι. Δεν πρόκειται να πάνε πουθενά», κατέληξε η Οξάνα.