Το επίτευγμα αυτών των εκλογών

Το αποτέλεσμα της πρώτης εκλογικής αναμέτρησης που εν πολλοίς καθορίζει και αυτό της Κυριακής επηρέασε και τις εξαγγελίες των κομμάτων για την οικονομία. Πρώτα από όλα, περιόρισε τις υποσχέσεις παροχών και αυτό αποτελεί ξεκάθαρα θετικό γεγονός. Λίγο πάνω λίγο κάτω, το πολιτικό προσωπικό περιορίστηκε σε αυτά που ακούσαμε και στις εκλογές του Μαΐου. Καμία νέα προεκλογική τρέλα. Καμία νέα παροχή, πέραν αυτών που αποδοκιμάστηκαν στις πρώτες εκλογές, που θα απειλούσε τα δημοσιονομικά ή θα δυσκόλευε πολιτικά τη νέα κυβέρνηση στις διαπραγματεύσεις που θα γίνουν το φθινόπωρο στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Συζήτηση επί της ουσίας για σημαντικά οικονομικά προβλήματα έγινε σε μικρό βαθμό αλλά τουλάχιστον γλιτώσαμε τη λαϊκίστικη πλειοδοσία παροχών.

Χαρακτηριστικό της «ένδειας» υποσχέσεων είναι ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης πρέπει να είπε τις τελευταίες μέρες πάνω από 100 φορές ότι θα καταργηθεί το τέλος επιτηδεύματος, δηλαδή δεν θα έχουν την υποχρέωση οι επιτηδευματίες των 650 ευρώ ετησίως. Κι αυτό όχι άμεσα. Σταδιακά. Αφού πρώτα επέλθει κάποιος εξορθολογισμός των δαπανών που αφαιρούν από το εισόδημα οι ελεύθεροι επαγγελματίες. Τα υπόλοιπα που αφορούν τους μισθούς στο Δημόσιο, την ενίσχυση της υγείας και ορισμένα ακόμα, είναι αυτά που επαναλαμβάνουν σταθερά εδώ και μήνες τα στελέχη του κόμματος.

Η Νέα Δημοκρατία προφανώς μαζεύτηκε με την προοπτική κυβερνησιμότητας από νέες εξαγγελίες, αλλά και ο ΣΥΡΙΖΑ διαπίστωσε με το πιο πικρό γι’ αυτόν τρόπο – την εκλογική συντριβή του Μαΐου – ότι δεν πουλάνε πια οι ατεκμηρίωτες υποσχέσεις. Γι’ αυτό και είπαν να ασχοληθούν περισσότερο με το πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας. Με την ευκαιρία «ξεσκόνισαν» και το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα. Εξέλιξη που μόνο καλή μπορεί να αποβεί για τον δημόσιο διάλογο, αν και η αναφορά του κ. Τσίπρα στην απουσία της αύξησης του 25% στους μισθούς του ιδιωτικού τομέα από το πρόγραμμα που προβλέπει τα έσοδα και τα έξοδα του κράτους, δεν έδειξε ότι έμεινε και κάτι από αυτή τη μελέτη. Σε κάθε περίπτωση είναι σημαντικό ότι μπήκε έστω και ακροθιγώς στην προεκλογική συζήτηση το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα σταθερότητας, δεδομένου ότι πρέπει να αρχίσουμε να προετοιμαζόμαστε για την επιστροφή της οικονομίας μας στην ευρωπαϊκή κανονικότητα, η οποία δεν θα είναι στρωμένη αυτή τη φορά με επιδόματα και «δημοσιονομικούς χώρους». «Προίκα» αυτής της περιόδου είναι και ότι αναδείχτηκε, μέσω του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα, ένα από τα κορυφαία προβλήματα της ελληνικής οικονομίας, η φοροδιαφυγή. Αποδείχτηκε στην πράξη πόσο μικρή σημασία έχει η συζήτηση για τους συντελεστές φορολόγησης, όταν υπάρχουν ολόκληροι «θύλακοι» στην ελληνική οικονομία που ζουν στην απόλυτη «μαυρίλα» εισοδημάτων.

Η ήπια προεκλογική συζήτηση, που προκάλεσε σε αυτές τις εκλογές το αποτέλεσμα του Μαΐου, είχε και άλλα θετικά αποτελέσματα. Η οικονομία συνέχισε να δουλεύει. Η παράδοση της απόλυτης προεκλογικής παράλυσης περιορίστηκε στον στενό δημόσιο τομέα. Τα υπόλοιπα προχώρησαν. Επιχειρηματικές συμφωνίες ωρίμασαν. Κάποιες ανακοινώθηκαν και κάποιες άλλες θα ανακοινωθούν το επόμενο διάστημα. Η άνοδος στο Χρηματιστήριο, που παρατηρήθηκε, οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό στην προοπτική σχηματισμού κυβέρνησης, δηλαδή στην πολιτική ομαλότητα, αλλά κυρίως επιβραβεύτηκε η διατήρηση της οικονομίας σε ένα μονοπάτι κανονικότητας.

Παρά την κόπωση, που λογικά προκάλεσε σε όλους η πολύμηνη προεκλογική περίοδος, σε αυτές τις εκλογές πετύχαμε κάτι μοναδικό για τα ελληνικά δεδομένα: να συνεχίσει να δουλεύει η οικονομία σχεδόν απρόσκοπτα.