Ημιτελές μυθιστόρημα της Φρανσουάζ Σαγκάν εκδόθηκε μετά θάνατον

Ένα μυθιστόρημα της Γαλλίδας συγγραφέως Φρανσουάζ Σαγκάν εκδόθηκε μετά θάνατον – αλλά, παρά την πρόταση ότι κάποιος μυθιστοριογράφος όπως η Λεϊλά Σλιμανί ή η Αν Μπέρεστ θα μπορούσε να το ολοκληρώσει, εκδόθηκε στην ημιτελή του κατάσταση.

«Οι τέσσερις γωνίες της καρδιάς», που κυκλοφορεί αυτή την εβδομάδα σε μετάφραση της Sophie R Lewis, αφηγείται την ιστορία της Marie-Laure, της οποίας ο σύζυγος, Ludovic, επιστρέφει στο σπίτι τρία χρόνια μετά από ένα καταστροφικό αυτοκινητιστικό ατύχημα που τον άφησε σε εύθραυστη ψυχική και σωματική κατάσταση.

Μια ιστορία χωρίς τέλος

Όταν η μητέρα της Marie-Laure, η Fanny, επισκέπτεται την κόρη της, τόσο ο Ludovic όσο και ο πατέρας του, Henri, την ερωτεύονται. Το βιβλίο ανακαλύφθηκε το 2011, επτά χρόνια μετά τον θάνατο της Σαγκάν το 2004, από τον γιο της Ντενί Γουέστχοφ, και τελειώνει με ένα απρόοπτο. Η Σαγκάν γράφει ότι στο αρχικό χειρόγραφο «ορισμένες παράγραφοι επαναλαμβάνονταν, η πλοκή περιείχε πολλές ασυνέπειες, ορισμένες προτάσεις δεν λειτουργούσαν, λέξεις έλειπαν και το μυθιστόρημα δεν είχε τέλος».

Ο Γουέστχοφ δήλωσε στην Guardian ότι όταν το χειρόγραφο δόθηκε στον Γάλλο εκδότη του, Éditions Plon, «υπήρξε κάποια σύντομη συζήτηση για να ολοκληρωθεί από έναν γνωστό συγγραφέα να του δώσει ένα τέλος».

Τα ονόματα που προτάθηκαν περιλάμβαναν τις Σλιμανί και Μπέρεστ, καθώς και την Άννα Γκαβαλντά και τον ίδιο τον Γουέστχοφ. Αλλά, λέει ο Γουέστχοφ «δεν θέλησα ποτέ, κυρίως για ηθικούς λόγους, να ολοκληρώσω αυτό το μυθιστόρημα».

«Έχω πολύ μεγάλο σεβασμό, πολύ μεγάλη εκτίμηση για τη συγγραφέα του – και για το πρόσωπο που το έγραψε, τη μητέρα μου – για να αισθάνομαι αρμόδιος να τροποποιήσω το έργο της, να προσθέσω κάτι σε αυτό» εξηγεί.

Καλημέρα Θλίψη

Η Σαγκάν είναι περισσότερο γνωστή για το σύντομο μυθιστόρημά της «Καλημέρα Θλίψη» (Bonjour Tristesse), το οποίο αφηγείται η 17χρονη Cécile, που κάνει διακοπές στην Κυανή Ακτή με τον χήρο πατέρα της, ο οποίος έχει φέρει μαζί του τη νεαρή φίλη του. Η Σαγκάν έγραψε το μυθιστόρημα όταν ήταν 18 ετών και προκάλεσε αναστάτωση στη γαλλική κοινωνία και χάρισε φήμη στη συγγραφέα του.

Παρέμεινε το πιο γνωστό της έργο, παρά το γεγονός ότι η Σαγκάν έγραψε 20 μυθιστορήματα, τρία διηγήματα, εννέα θεατρικά έργα, δύο βιογραφίες και αρκετές συλλογές μη μυθοπλαστικών έργων κατά τη διάρκεια της καριέρας της.

Ο Γουέστχοφ λέει ότι όταν βρέθηκε το χειρόγραφο του βιβλίου «Οι τέσσερις γωνίες της καρδιάς», «δεν ονειρεύτηκε ούτε στιγμή ότι αυτό το έργο θα μπορούσε μια μέρα να εκδοθεί, πολύ περισσότερο ότι θα μπορούσε να γίνει αντικείμενο αυτού του επιπέδου δημόσιας προσοχής», εν μέρει επειδή τα βιβλία της μητέρας του «δεν είχαν πουλήσει σχεδόν καθόλου» λίγο πριν βρεθεί το χειρόγραφο.

Επιπλέον, η κακή υγεία της και οι «πολλές εμπλοκές της με την εφορία και τον νόμο» σήμαιναν ότι «σταδιακά απομονώθηκε από τον έξω κόσμο, απομακρύνθηκε από τους φίλους της, πέρα από την εμβέλεια των εκδοτών της και γενικά από τη σκηνή του Παρισιού», λέει ο γιο της.

Δείτε ένα βίντεο με εικόνες από τη ζωή της Σαγκάν

Κι όμως, η Φρανσουάζ συνεχίζει να εμπνέει

Η Éditions Stock, ο εκδοτικός οίκος που επανεκδίδει τα έργα της Σαγκάν στη Γαλλία, δεν προχώρησε στην έκδοση του The Four Corners of the Heart (Οι τέσσερις γωνίες της καρδιάς). Όταν ένας άλλος εκδοτικός οίκος, ο Éditions Plon, «πληροφορήθηκε την ύπαρξη αυτού του ανέκδοτου μυθιστορήματος και γνωστοποίησε το ενδιαφέρον του να το εκδώσει και έτσι να το διαθέσει στον κόσμο», ο Γουέστχοφ αποφάσισε να δει αν θα μπορούσε να εκδοθεί.

Η Éditions Plon εξέδωσε το βιβλίο, με τον γαλλικό τίτλο «Les Quatre coins du coeur», το 2019. Ο Γουέστχοφ έχει κάνει κάποιες αλλαγές στο κείμενο της μητέρας του, μεταξύ των οποίων η αφαίρεση «ορισμένων παραγράφων που δεν ήταν τίποτα περισσότερο από επαναλήψεις ουσιαστικά παρόμοιων προηγούμενων χωρίων» και η αφαίρεση «ενός αρκετά μεγάλου τμήματος που περιγράφει έναν χαρακτήρα, ο οποίος δεν ταίριαζε καθόλου με τα στοιχεία που αναφέρονται σε αυτόν παντού αλλού στο βιβλίο».

Το μυθιστόρημα, παραδέχεται ο Γουέστχοφ, «δεν φέρνει τίποτα ιδιαίτερα καινούργιο, ούτε κάτι εξαιρετικό» στο έργο της Σαγκάν.

«Τούτου λεχθέντος», προσθέτει, «το μυθιστόρημα παραμένει ένα μοναδικό και αναμφισβήτητα αναπόσπαστο στοιχείο του έργου ενός από τους μεγαλύτερους συγγραφείς του 20ού αιώνα και, ως τέτοιο, απαιτεί να διαβαστεί».

*Με στοιχεία από theguardian.com