Σύμφωνα με τον Καθηγητή Πολιτικών Επιστημών στο UCL με ειδίκευση στην ρωσική εξωτερική πολιτική Mark Galeotti, τα δύσκολα για τον Πόυτιν όχι μόνο δεν τελείωσαν, αλλά η απόπειρα πραξικοπήματος από έναν στενό του συνεργάτη αποκαλύπτει πολλά για την αντοχή της κυβέρνησης Πούτιν.

Ο Βρετανός ακαδημαϊκός εξηγεί με παρέμβασή του στους Times πως «όταν η ιστορία καταγράψει την πτώση του Πούτιν, θα πει ότι το τέλος του παιχνιδιού ξεκίνησε εδώ, με την εξέγερση του Πριγκόζιν.

Ο Βρετανός ακαδημαϊκός, δεν πίστευε ούτως ή άλλως ότι η εξέγερση του Πριγκόζιν θα πετύχαινε. Με λιγότερο από 10.000 άνδρες και αποστασίες στις τάξεις της Wagner καλούνταν να αντιμετωπίσει ένα «καθεστώς που έχει σχεδιαστεί για να είναι ανθεκτικό σε πραξικοπήματα, καθώς πολλαπλές υπηρεσίες ασφαλείας παρακολουθούν και αντιμετωπίζουν η μία την άλλη».

Αλλά επέφερε ίσως μεγάλη ζημιά στο Κρεμλίνο, λέει.

Ηγέτης που δημιούργησε το Κρεμλίνο

Για τον Galeotti είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι σήκωσε κεφάλι ο Πριγκόζιν, ένας άνθρωπος δημιούργημα του Κρεμλίνου. «Οφείλει την εξέχουσα θέση του στη σχέση του με τον Πούτιν, από την πρώτη του επιχείρηση στην εστίαση στη δεκαετία του 1990 στην Αγία Πετρούπολη και μετά».

Η κόντρα του Πριγκόζιν με τον Σοϊγκού –που ξεκινάει από το 2018- κλιμακώθηκε πρόσφατα σε μια προφανή προσπάθεια να μεταφερθεί η ευθύνη για την απογοήτευση του Πούτιν, έχοντας υποσχεθεί ότι θα μπορούσε να καταλάβει την ουκρανική πόλη Μπακχμουτ εγκαίρως για τους εορτασμούς της Ημέρας της Νίκης της 9ης Μαΐου.

Ωστόσο, φαίνεται ότι υπάρχει κάτι περισσότερο από αυτό, σύμφωνα με τον Galeott. Ο Προγκόσιν, φαίνεται πραγματικά τρομοκρατημένος από τις απώλειες μεταξύ των ανδρών του, απογοητευμένος από την ανικανότητα της ρωσικής στρατιωτικής ηγεσίας και, σιωπηρά, από την πολιτική ηγεσία.

Η πρώτη ντροπιαστική υποχώρηση Πούτιν

Ως γνωστόν, ο Πούτιν στο διάγγελμα της Παρασκευής κατήγγειλε την κίνηση του Πριγκόζιν ως προδοσία της Πατρίδας και προειδοποίησε ότι «όλοι αυτοί που σκόπιμα επιβιβάστηκαν . . . στον δρόμο του εκβιασμού και της τρομοκρατίας . . . θα απαντήσει και ενώπιον του νόμου και ενώπιον του λαού μας».

Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας και ο γενικός εισαγγελέας έχουν ανοίξει ποινικές υποθέσεις εναντίον του Πριγκόζιν και σύμφωνα με τον ποινικό κώδικα, η υποκίνηση σε ένοπλη εξέγερση επισύρει ποινή φυλάκισης έως και 20 ετών.

Ωστόσο, σε λιγότερο από 24 ώρες, οι εισαγγελείς που κατηγόρησαν τον Πριγκόζιν τελικά απέσυραν τις κατηγορίες εναντίον του και των μισθοφόρων του. Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε στους δημοσιογράφους το βράδυ του Σαββάτου ότι η ποινική υπόθεση εναντίον του κ. Πριγκόζιν, του αρχηγού της ομάδας μισθοφόρων Βάγκνερ, θα αποσυρθεί.

«Ωστόσο, όπως είπε ο Πούτιν το 2015, «προδότες είναι αυτοί που ήταν μέλη της ίδιας ομάδας και μετά σε μαχαιρώνουν απροσδόκητα πισώπλατα. Δεν τους δείχνω κανένα έλεος». Ο Πριγκόζιν έχει γίνει ξεκάθαρα προδότης. Εάν, ως μέρος κάποιας συμφωνίας εκεχειρίας, γλιτώσει την τιμωρία, θα είναι τόσο απογοήτευση όσο και ντροπή για τον Πούτιν» λέει ο καθηγητής.

Θα επαναληφθεί το 1917;

Ωστόσο, πλέον, για τον Ρώσο ηγέτη κινδυνεύει η νομιμότητα και τη αξιοπιστία του, λέει Galeotti. Η αναφορά του Πούτιν στα επεισόδια του 1917 πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψιν. Στην ομιλία έκανε λόγο για «ένα μαχαίρι στη πλάτη της χώρας μας και του λαού μας . . . το 1917, όταν η χώρα διεξήγαγε τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο [όταν] της έκλεψαν τη νίκη».

Το τι συνέβη στο παρελθόν μπορεί να εξηγήσει και τα σημερινά γεγονότα.

Όπως εξηγεί ο Βρετανός, τον Σεπτέμβριο του 1917, ο στρατηγός Λαβρ Κορνίλοφ επιχείρησε να εκδιώξει την νόμιμη Προσωρινή Κυβέρνηση, η οποία είχε αναλάβει την εξουσία μετά την παραίτηση του Τσάρου Νικολάου Β’. Για να αποτρέψει το πραξικόπημα, η κυβέρνηση έπρεπε να στηριχθεί στις επαναστατικές δυνάμεις, απελευθερώνοντας τον Λέον Τρότσκι και εξοπλίζοντας τις πολιτοφυλακές που ανατράφηκαν από τους Μπολσεβίκους.

Νίκησε τον Κορνίλοφ, αλλά κατέληξε να δείχνει αδύναμη. Η περιπέτεια του Κορνίλοφ, που ξεκίνησε στο όνομα της εγκατάστασης μιας κυβέρνησης που θα ήταν πιο σκληρή και αποτελεσματική, δίχασε και αποπροσανατόλισε τον στρατό, ενώ η σύλληψή του του στέρησε έναν από τους καλύτερους διοικητές τους.

Η ρωσική πολεμική προσπάθεια υπέφερε και οι επαναστατικές δυνάμεις ενισχύθηκαν. Ο Λένιν, ο Τρότσκι και οι Μπολσεβίκοι Κόκκινοι Φρουροί ανέτρεψαν την κυβέρνηση λίγο μετά.

Ομοίως, το πραξικόπημα του Πριγκόζιν έχει ήδη επιπτώσεις στον πόλεμο, σύμφωνα με τον Galeotti, καθώς η Ουκρανία φέρεται να εκμεταλλεύτηκε τη στιγμή διπλασιάζοντας τις προσπάθειές της για να ανακαταλάβει το Μπαχμούτ.

Ο Πούτιν απέδειξε ότι είναι απών

Οι εξελίξεις αυτές είναι εις βάρος της εξουσίας του Πούτιν. «Για μήνες, σημαντικά πρόσωπα της ρωσικής ελίτ παρατηρούν τις γελοιότητες του Πριγκόζιν με αυξανόμενη απογοήτευση. Ο Πούτιν διαχειρίστηκε το σύστημα μέσω του διαίρει και βασίλευε, ενθαρρύνοντας διαφωνίες εντός των ελίτ τις οποίες μπορεί να επιλύσει όταν κινδυνεύουν να γίνουν επικίνδυνες. Κανείς άλλος δεν έχει την εξουσία να το κάνει αυτό».

Ωστόσο, ο Πούτιν έδειξε να είναι απών καθώς δεν κατάφερε να αντιμετωπίσει μια σειρά από κλιμακούμενες διαφωνίες, από τις οποίες η διαμάχη Πριγκόζιν-Σόιγκου είναι απλώς η πιο προφανής, λέει ο Βρετανός καθηγητής.

«Ο Πούτιν μπορεί να μιλάει σκληρά τώρα, αλλά η αποτυχία του να ενεργήσει έγκαιρα για να ελέγξει τον Πριγκόζιν (ή να απομακρύνει τον Σοϊγκού και τον Γκερασίμοφ) ήταν που οδήγησε σε αυτή τη κρίση».

«Πολλοί στις δυνάμεις ασφαλείας συμπάσχουν επίσης με τον μισθοφόρο Πριγκόζιν και συμφωνούν με τις επικρίσεις του για τη διεξαγωγή του πολέμου, πράγματι, πρόσφατα ήταν ένας από τους πιο ειλικρινείς και ακριβείς σχολιαστές από την πρώτη γραμμή» λέει ο Galeotti.

Οι τρεις πυλώνες του Πούτιν

Μέχρι σήμερα ο Πούτιν στηριζόταν στην προσωπική του νομιμότητα, τον ελεγχο των μηχανισμών ασφαλείας και την ικανότητά του να ρίχνει χρήματα σε δυσεπίλυτα προβλήματα.

Ωστόσο, πλέον, λέει ο Galeotti, τα χρήματα λιγοστεύουν, η ήδη παρακμάζουσα νομιμότητά του πρόκειται να δεχθεί περαιτέρω πλήγμα και η ενότητα και η πίστη του μηχανισμού ασφαλείας είναι σαφώς πλέον αμφισβητήσιμη.

Ο Πούτιν μπορεί να επιβίωσε προς το παρόν, αλλά «θα εξακολουθήσει να δέχεται αυτό που μακροπρόθεσμα μπορεί να αποδειχθεί θανάσιμη πληγή».

Headlines