CNN για ανταρσία Wagner: Γιατί ο λύκος Πούτιν αντιδρά ως «αρνάκι» απέναντι στον Πριγκόζιν… προς το παρόν

Με την ανταρσία του Γεβγκένι Πριγκόζιν και της μισθοφορικής παραστρατιωτικής οργάνωσής του της Wagner με την «πορεία για τη δικαιοσύνη», όπως την αποκάλεσε φτάνοντας 200 χλμ. από τη Μόσχα με σκοπό να ανατρέψει τη στρατιωτική ιεραρχία της Ρωσίας, αλλά και την αντίδραση του Βλαντίμιρ Πούτιν στέκεται άρθρο του CNN.

Όπως σημειώνει ο αρθρογράφος, Κρίστιαν Έντουαρντς, δύο ημέρες αφότου ο αρχηγός της Wagner «ακύρωσε» την ανταρσία του, ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν είπε τίποτα δημόσια. Έχοντας αντιμετωπίσει τη μεγαλύτερη πρόκληση στην εξουσία του εδώ και 23 χρόνια, και αφού σχεδόν είδε τη χώρα του να εισέρχεται σε εμφύλιο πόλεμο, πολλοί προσδοκούσαν πως ο Ρώσος πρόεδρος θα απαντούσε δυναμικά και με οργή.

Όμως, όπως σημειώνει ο αρθρογράφος η «σιωπή» έσπασε πρώτα από τον αντίπαλό του, με τον Γιεβγκένι Πριγκόζιν μέσω ενός μηνύματος 11 λεπτών στο Telegram, να ισχυρίζεται πως ουσιαστικά ξεκίνησε κάτι σαν διαμαρτυρία, παρά ένα πραξικόπημα, επιχειρώντας να «φέρει τη δικαιοσύνη» στην ανώτατη στρατιωτική ηγεσία της Ρωσίας εξαιτίας «των λαθών που έκανε κατά τη διάρκεια της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης», όπως αποκαλεί η Ρωσία τον πόλεμο στην Ουκρανία.

«Αξιοπρόσεκτα ήπιος» ο Πούτιν

Όταν όμως όπως αναφέρει ο Έντουαρντς απευθύνθηκε στον ρωσικό λαό το βράδυ της Δευτέρας ήταν «αξιοπρόσεκτα ήπιος». Την τελευταία φορά που είχε τοποθετηθεί δημόσια, το Σάββατο, είχε πει στους πολίτες πως η ανταρσία του Πριγκόζιν ήταν «πισώπλατη μαχαιριά κατά της χώρας και του λαού μας» και υποσχέθηκε να φέρει τους υπεύθυνους ενώπιον της Δικαιοσύνης για να λογοδοτήσουν.

Όμως τη Δευτέρα αντέδρασε με έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο, ευχαριστώντας τους στασιαστές που έκαναν τη «σωστή επιλογή» σταματώντας την προέλασή τους και τους προσέφερε συμβόλαια για να ενταχθούν στις δυνάμεις του ρωσικού στρατού. Επίσης, ισχυρίστηκε πως η «ένοπλη εξέγερση θα καταπνιγόταν ούτως ή άλλως», χωρίς να προσδιορίζει τον τρόπο που αυτό θα γινόταν.

Για έναν ηγέτη που φημίζεται για τις «μεγάλες ιστορικές» τοποθετήσεις του που διαρκούν ή ξεπερνούν τη μία ώρα, το να κρατήσει η ομιλία του μόνο μερικά λεπτά αφήνει περισσότερα ερωτήματα παρά απαντήσεις.

Τα ερωτήματα που χρήζουν απάντησης

Γιατί όμως επετράπη στον Πριγκόζιν να φύγει στη Λευκορωσία; Γιατί δεν τιμωρούνται οι στασιαστές; Πώς επιχειρεί ο Πούτιν να επαναβεβαιώσει την εξουσία του;

Στις 36 ώρες που επικράτησε το χάος, ο Πριγκόζιν διένυσε περισσότερα από 1.200 χιλιόμετρα από τα σύνορα της Ουκρανίας και με κατεύθυνση προς τη Μόσχα, κατέλαβε ένα περιφερειακό στρατιωτικό αρχηγείο, μια μεγάλη πόλη, ενώ ισχυρίστηκε πως κατέρριψε ένα στρατιωτικό ελικόπτερο.

Πολλοί ήταν αυτοί που περίμεναν «άμεση» και «σκληρή» απάντηση από τον Πούτιν, που στο διάγγελμά του το Σάββατο χαρακτήρισε «προδοσία» της χώρας την ανταρσία της Wagner.

«Ο Πούτιν εκτιμά πάνω από όλα την πίστη», δήλωσε στο CNN ο Ντμίτρι Αλπέροβιτς, μέλος του Συμβουλίου Εσωτερικής Ασφάλειας των ΗΠΑ. «Μπορείς να κλέψεις, να σκοτώσεις, να είσαι εγκληματίας. Αλλά το μοναδικό πράγμα που δεν μπορείς να είσαι είναι άπιστος ως προς αυτόν», είπε χαρακτηριστικά.

Ακατανόητη η απροθυμία του να τιμωρήσει τους στασιαστές

Λαμβάνοντας αυτή τη στάση του Πούτιν μοιάζει ακατανόητη η απροθυμία του να τιμωρήσει τους στασιαστές.

Σύμφωνα με τον Κιρίλ Σαμίεβ, συνεργάτη στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων, η πρώτη προτεραιότητα του Πούτιν θα είναι να «αποστρατιωτικοποιήσει και να αφοπλίσει την Wagner», προτού αποφασίσει κάποια ποινή σε βάρος των στελεχών της.

Μάλιστα αυτό φάνηκε από τις πρώτες ενέργειες του Ρώσου προέδρου που κάλεσε τους μαχητές της μισθοφορικής οργάνωσης να παραδώσουν τα όπλα τους.

«Σε τακτικό επίπεδο, είναι σημαντικό να προχωρήσει σε κινήσεις κατευνασμού, να κάνει ήρεμα τα πράγματα, να δώσει κάποια ελπίδα και οφέλη στους απλούς μισθοφόρους της Wagner αλλά και στα ανώτερα στελέχη της οργάνωσης, να μειώσει τα κίνητρά τους να αναλάβουν δράση», είπε χαρακτηριστικά ο Σαμίεβ.

Αν κινηθεί πολύ γρήγορα, ελοχεύει ο κίνδυνος εκδήλωσης μιας νέας εξέγερσης

Ο Πούτιν τη δεδομένη χρονική στιγμή προσπαθεί να εξισορροπήσει την κατάσταση. Το ένστικτό του μπορεί να του λέει να απαντήσει άμεσα, να αποδείξει πως η ανταρσία δεν θα γίνει ανεκτή και να προβάλει μια εικόνα ισχύος. Αλλά αν κινηθεί πολύ γρήγορα, ελοχεύει ο κίνδυνος εκδήλωσης μιας νέας εξέγερσης ή και να δώσει μια εντύπωση πως βρίσκεται σε πανικό.

«Αν κινηθείς υπερβολικά άμεσα, μπορεί να δείξεις στις ελίτ πως φοβάσαι», προσέθεσε ο Σαμίεβ. Το παράδοξο μάλιστα όπως σημειώνει ο αρθρογράφος είναι πως αν ακολουθούσε τον δρόμο του ισχυρού και της επίδειξης δύναμης, αυτό τότε ίσως φανέρωνε αδυναμία.

Ο Πριγκόζιν πρέπει να γίνει παράδειγμα, σύμφωνα με τον Σαμίεβ, αλλά μία πολύ προσεκτική ερώτηση αφορά το timing που θα συμβεί αυτό. Ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι σε φάση αβεβαιότητας: η αντεπίθεση του Κιέβου μπορεί να μην έχει ξεκινήσει εντυπωσιακά, αλλά η ενότητα και το ηθικό των ρωσικών δυνάμεων είναι υπό αμφισβήτηση μετά τα γεγονότα του Σαββατοκύριακου.

Εάν το Κρεμλίνο άμεσα «ξέκανε» τον Πριγκόζιν και οι ρωσικές δυνάμεις κατέρρεαν στην Ουκρανία, η κριτική του αφεντικού της Wagner θα αποδεικνυόταν σωστή. «Θα φαινόταν πως ο Πριγκόζιν ήταν στην πραγματικότητα σωστός, είχε δίκιο για τον στρατό, για το πόσο απροετοίμαστοι και ανεκπαίδευτοι είναι οι στρατηγοί και τώρα τον σκότωσαν. Θα φαινόταν άσχημα για το Κρεμλίνο», συμπλήρωσε ο Σαμίεβ.

Ταπείνωση η αντίδραση του Πούτιν

Συνεπώς, προσθέτει ο Έντουαρντς η αντίδραση του Πούτιν που αποτέλεσε ταπείνωση για τον ίδιο μπορεί να αποδειχθεί συνετή. Αυτό ήταν πιο ορατό την Τρίτη όταν ευχαρίστησε τους αξιωματικούς ασφαλείας για τον ρόλο τους στην καταστολή της ανταρσίας. «Σταματήσατε έναν εμφύλιο πόλεμο», είπε απευθυνόμενος στους αξιωματικούς από το Κρεμλίνο.

«Σε μια δύσκολη κατάσταση, ενεργήσατε σωστά και συντονισμένα, αποδείξατε με πράξεις την αφοσίωσή σας στον ρωσικό λαό και στον στρατιωτικό όρκο σας και δείξατε υπευθυνότητα για την τύχη της πατρίδας και για το μέλλον της», είπε ακόμα.

Η ομοσπονδιακή υπηρεσία ασφάλειας της Ρωσίας (FSB) όπως μετέδωσε το πρακτορείο RIA Novosti, ανέφερε επίσης την Τρίτη ότι θα σταματήσει την έρευνα κατά της Wagner, αφού οι «μετέχοντες σταμάτησαν τις ενέργειές τους που αποσκοπούσαν στην τέλεση ενός εγκλήματος».

Η Τρίτη όμως ήταν ημέρα εξελίξεων, καθώς ο Λευκορώσος πρόεδρος, Αλεξάντερ Λουκασένκο επίσης έλυσε τη σιωπή του, επιβεβαιώνοντας πως ο Πριγκόζιν ταξίδεψε στη Λευκορωσία μετά από μία συμφωνία που έκλεισε μαζί του, επιτρέποντάς του να φύγει από τη Ρωσία χωρίς να αντιμετωπίσει ποινική δίωξη.

Επίσης διηγήθηκε ότι είπε στον Πριγκόζιν, πως θα «συνθλιβόταν σαν έντομο» αν συνέχιζε την προέλασή του με κατεύθυνση τη Μόσχα, πείθοντάς τον να σταματήσει την ανταρσία. Όμως, δεν είπε πολλά για το μέλλον του Πριγκόζιν.

Κατά τη διάρκεια μίας κρίσης, προσθέτει το CNN, η διορατικότητα μετράει. Τώρα που η σκόνη έχει υποχώρησε μετά από ένα χαοτικό Σαββατοκύριακο, ο Πούτιν προσπαθεί να βγάλει μία εικόνα προς τα έξω ότι έχει τον έλεγχο. Ωστόσο, δεν έχει καταφέρει να βρει άλλον τρόπο για να επιβεβαιώσει πως έχει τον έλεγχο, όπως άλλοι ηγέτες όταν αντιμετώπισαν παρόμοια αμφισβήτηση της εξουσίας τους: τη δημόσια πολιτική υποστήριξη προς το πρόσωπό τους».

Η σύγκριση με την αντίδραση του Ερντογάν στο πραξικόπημα

Σε αυτό το σημείο ο αρθρογράφος κάνει μία σύγκριση της ανταρσίας της Wagner με την απόπειρα πραξικοπήματος σε βάρος του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Τότε η αντίδραση του Τούρκου προέδρου ήταν γρήγορη και χωρίς συμβιβασμούς. Χιλιάδες φυλακίστηκαν μέσα σε λίγες ημέρες, ενώ ανακοίνωσε δημόσια πως σκεφτόταν την επανενεργοποίηση της θανατικής ποινής. Ακόμα και έναν χρόνο μετά, η οργή του ήταν προφανής. «Θα αποκεφαλίσουμε τους προδότες», έλεγε χαρακτηριστικά.

Σε όλη τη διάρκεια της κρίσης ο Ερντογάν έστελνε διαρκώς μηνύματα. Έδωσε το παρών στις κηδείες όσων σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια του αποτυχημένου πραξικοπήματος, ενώ κινητοποίησε τους υποστηρικτές του, οργανώνοντας μαζικές διαδηλώσεις υπέρ της κυβέρνησης σε μεγάλες πόλεις.

Κάτι παρόμοιο δεν συνέβη ποτέ στη Ρωσία, προσθέτει ο Έντουαρντς και υπογραμμίζει πως οι μόνες εκδηλώσεις υποστήριξης που υπήρξαν ήταν για τον Πριγκόζιν, που ενώ έφευγε από το Ροστόφ το βράδυ του Σαββάτου, οι άνθρωποι σχημάτιζαν ουρές για να τον αποθεώσουν, λες και ήταν οπαδοί που περίμεναν έξω από το γήπεδο για να δουν φευγαλέα τον αγαπημένο τους σταρ.

«Η ισχύς του Κρεμλίνου βασίζεται στην αποπολιτικοποίηση της πλειοψηφίας των Ρώσων πολιτών. Εθελούσια αποπολιτικοποίηση έτσι ώστε να μην βγαίνουν στους δρόμους από μόνοι τους», σημείωσε ο Σαμίεβ.

Εξαιτίας αυτής της τακτικής που έχει καλλιεργήσει επί μακρόν, ο Πούτιν δεν μπορούσε να περιμένει εκατομμύρια Ρώσους να κατέβουν στους δρόμους για να τον υπερασπιστούν, όπως συνέβη στην περίπτωση του Ερντογάν.

Ο Πούτιν τηρεί στάση αναμονής

Προς το παρόν ο Πούτιν τηρεί μία στάση αναμονής προτού πάρει τις αποφάσεις για την τιμωρία του Πριγκόζιν. Ωστόσο αυτές οι καθημερινές αμφιβολίες μπορεί να μεγαλώσουν στη Ρωσία. «Αν δεν φυλακιστεί, αν δεν τον σκοτώσει ο Πούτιν, αυτό θα στείλει ένα μήνυμα προς όλους πως ο Πούτιν είναι πιο αδύναμος από ό,τι φαντάζονταν», είπε ακόμα ο Αλπέροβιτς.

«Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η εξουσία του αποδυναμώθηκε. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως πολλοί στη χώρα, οι ελίτ, κυβερνήτες περιφερειών, άτομα σε υπηρεσίες ασφαλείας, αναρωτιούνται: αν ο Πριγκόζιν μπορεί να τη γλιτώσει, αμφισβητώντας έτσι την εξουσία, από τι μπορώ να τη γλιτώσω εγώ;», κατέληξε.