Ακρίδες, γρύλοι και σκαθάρια στο… πιάτο μας

Τηγανητές ακρίδες και γρύλοι, σκαθάρια σουβλάκι και σκόνη γρύλου σε σοκολατάκια ακόμη και κεφτεδάκια: Και μπορεί όλα αυτά τα εδέσματα, και μόνο στη σκέψη, να αηδιάζουν τους περισσότερους, ειδικοί επιστήμονες, η Ευρωπαϊκή Ενωση αλλά και ο ΟΗΕ βλέπουν στα έντομα μία διατροφική εναλλακτική.

Την ώρα που η κατανάλωση σε κρέας και ψάρια αυξάνεται αλλά η παραγωγή και τα αποθέματά τους μειώνονται, το επιστημονικό επιχείρημα είναι πως δεν υπάρχει κάτι άλλο να ταΐσει κανείς τους περίπου 10 δισεκατομμύρια ανθρώπους που θα κατοικούν στον πλανήτη το 2050.

Μπορεί για την Ευρώπη και τον δυτικό κόσμο ένα πιάτο με πρώτη ύλη τα έντομα να φαντάζει κάτι μακρινό, τα νεοφανή τρόφιμα – στα οποία συγκαταλέγονται και τα έντομα – εδώ και χρόνια έχουν κάνει την εμφάνισή τους στην αγορά.

Κι όταν οι επιστήμονες της Ευρωπαϊκής Ενωσης μιλούν για νεοφανή τρόφιμα, μεταξύ των οποίων είναι και ορισμένα έντομα, εννοούν τα νέα τρόφιμα που δεν έχουν καταναλωθεί είτε ως τρόφιμο είτε ως συστατικό τροφίμων μέχρι πριν τις 15 Μαρτίου του 1997, θα μπορούσαν να αποτελούν μια νέα διατροφική πηγή και ενδεχομένως καταναλώνονται σε άλλα μέρη του κόσμου. Είναι ενδεικτικό πως μέχρι το 2018, συνολικά 125 νέα τρόφιμα είχαν εγκριθεί, μεταξύ των οποίων οι σπόροι chia ή το λάδι από μικροφύκη.

Νεοφανή τρόφιμα

Και προς αυτή την κατεύθυνση κινούνται όλο και περισσότερες εταιρείες, αιτήματα των οποίων φτάνουν στην Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), που είναι αρμόδια να προχωρήσει στην αξιολόγηση για την ασφάλεια των νεοφανών αυτών τροφίμων.

Οπως επισημαίνει στα «ΝΕΑ» ο επιστημονικός υπεύθυνος στην ομάδα των νεοφανών τροφίμων της Μονάδας «Διατροφή και Καινοτομία Τροφίμων» της EFSA, Ερμόλαος Βερβέρης, σίγουρα τα έντομα στη διατροφή είναι κάτι καινούργιο όχι μόνο για την ελληνική αλλά και την ευρωπαϊκή πραγματικότητα. «Ηδη, στην EFSA έχουμε ολοκληρώσει επτά αξιολογήσεις ασφάλειας για τρόφιμα και συστατικά τροφίμων που προέρχονται από έντομα, όπως είναι ο κίτρινος αλευροσκώληκας και ο οικιακός γρύλος ενώ «τρέχουν» κι άλλες αξιολογήσεις για έντομα, όπως είναι για παράδειγμα οι αρσενικές προνύμφες μελισσών».

Μάλιστα, μόλις πριν από περίπου 20 ημέρες βγήκε μια θετική αξιολόγηση από την ευρωπαϊκή Αρχή για την ασφάλεια επεξεργασμένης με υπεριώδη ακτινοβολία σκόνης κίτρινου αλευροσκώληκα.

Ασφαλή για κατανάλωση

Σύμφωνα με τον Ερμ. Βερβέρη, η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων εκδίδει μια επιστημονική γνωμοδότηση για το εάν τα έντομα και τα νεοφανή εν γένει τρόφιμα είναι ασφαλή για κατανάλωση.

«Εχουμε βρει κατά τη διάρκεια των αξιολογήσεων, οι οποίες διαρκούν το πολύ εννέα μήνες – εκτός εάν κριθεί απαραίτητη η παροχή πρόσθετων δεδομένων και μελετών κατά την αξιολόγηση – πως κάποια έντομα μπορεί να προκαλέσουν αλλεργικές αντιδράσεις, ιδίως σε ανθρώπους που είναι αλλεργικοί για παράδειγμα σε γαρίδες. Αρα, η ΕΦΣΑ εξετάζει μόνο την ασφάλεια των τροφίμων, το εάν θα μπουν ή όχι στην αγορά είναι απόφαση της Κομισιόν και των κρατών μελών», σημειώνει.

Και μπορεί 1.600 – 2.000 είδη εντόμων να καταναλώνονται ήδη σε διάφορα μέρη του κόσμου, ιδίως δε στις ασιατικές χώρες αλλά και αυτές της Νότιας Αμερικής, στην Ελλάδα φαντάζει ακόμη πολύ μακρινή η ιδέα ενός σνακ που θα περιέχει συστατικά εντόμου, πόσο μάλλον ολόκληρο το έντομο.

«Κι όμως, στο «Περί τα ζώα ιστορίαι» του Αριστοτέλη γίνεται αναφορά σε κάποια παράγραφο για τη γεύση των τριζονιών, γεγονός που πιθανότατα σημαίνει πως κάποια στιγμή στην αρχαιότητα καταναλώνονταν έντομα», προσθέτει ο κ. Βερβέρης.