Ναυάγιο στην Πύλο: «Η Frontex θα έπρεπε ήδη να έχει φύγει από την Ελλάδα» – Το προσφυγικό στις Βρυξέλλες

Μετά την καταστροφή που προκλήθηκε από το πολύνεκρο ναυάγιο στην Πύλο, η Ελλάδα βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής όσον αφορά τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε συνάρτηση με την μεταναστευτική πολιτική που ακολουθεί η ίδια αλλά και όλη η ΕΕ.

Στο «κάδρο» των ευθυνών από ανθρωπιστικές οργανώσεις και διεθνή ΜΜΕ έχει μπει από την πρώτη στιγμή και η Frontex, o οργανισμός Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής της ΕΕ, που επιχειρεί εδώ και χρόνια στην Ελλάδα και στην προκειμένη περίπτωση ήταν επίσης ενήμερος για το υπερφορτωμένο αλιευτικό με πρόσφυγες που έπλεε μεσοπέλαγα σε κακή κατάσταση.

Τις προηγούμενες ημέρες η Frontex, προσπαθώντας πιθανόν να αποφύγει οποιαδήποτε ευθύνη, έδωσε στη δημοσιότητα πληροφορίες για το ναυάγιο «καρφώνοντας» ουσιαστικά το ελληνικό Λιμενικό. Η σημαντικότερη ίσως από αυτές ήταν ότι προσέφερε βοήθεια από αέρος για την επιτήρηση του σκάφους, αλλά οι ελληνικές αρχές την αρνήθηκαν.

Οι NYT σε άρθρο τους επιβεβαίωσαν επίσης δημοσιεύματα των τελευταίων ημερών που ανέφεραν ότι η Frontex σκέφτεται να σταματήσει να επιχειρεί στην Ελλάδα εξαιτίας της παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των μεταναστών και των προσφύγων. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Frontex ανέστειλε της επιχειρήσεις της στην Ουγγαρία για αντίστοιχους λόγους.

Το σχόλιο της Διεθνούς Αμνηστίας

Η Διεθνής Αμνηστία μετά από τα δημοσιεύματα αναφέρει ότι η Frontex έχει ήδη καθυστερήσει την αποχώρησή της ενώ προσθέτει ότι τα στοιχεία για παραβιάσεις στα ελληνικά σύνορα είναι συντριπτικά.

Ετοιμάζεται η Frontex να φύγει από την Ελλάδα;

Υπενθυμίζουμε ότι η αμερικανική εφημερίδα επικαλείται τις δηλώσεις του αξιωματούχου Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Frontex, Jonas Grimheden, που σημείωσε ότι η Frontex θα μπορούσε να αναστείλει τις επιχειρήσεις στην Ελλάδα λόγω χρόνιων παραβιάσεων των δικαιωμάτων των μεταναστών, αποσύροντας ενδεχομένως δεκάδες συνοριοφύλακες, πλοία και αεροσκάφη από μια βασική πύλη προς την Ευρώπη.

Σε μία μυστική έκθεση του αξιωματούχου στην ηγεσία της συνοριακής υπηρεσίας που έχει έρθει υπόψιν των NYT, αυτός συμβουλεύει σχετικά με τα «πιθανά βήματα για την αντιμετώπιση του ζητήματος των δραστηριοτήτων του οργανισμού στην Ελλάδα, σε σχέση με το άρθρο 46», το οποίο ορίζει την απόσυρση για παραβιάσεις θεμελιωδών δικαιωμάτων.

Την ίδια στιγμή όμως και καθώς η Ελλάδα αποτελεί μία από τις πύλες εισόδου των προσφύγων στην ΕΕ, ο ίδιος σε άλλη ενότητα συστήνει την ενίσχυση της Frontex στη χώρα. Αυτό που φαίνεται αδιαμφισβήτητο σύμφωνα με την έκθεσή του είναι ότι πρέπει να ληφθούν όλα τα αναγκαία μέτρα για τον εναρμονισμό της χώρας με το διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο.

Ακόμα ένα ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι επιβεβαιώνει με δική του έρευνα το βίντεο ντοκουμέντο των NYT που έδειχνε το ελληνικό Λιμενικό Σώμα να περισυλλέγει και έπειτα να εγκαταλείπει 12 αιτούντες άσυλο, μεταξύ των οποίων γυναίκες, παιδιά και ένα μωρό έξι μηνών, σε μια σχεδία στο Αιγαίο Πέλαγος.

Παρενόχληση, κακοδιαχείριση και παραβιάσεις δικαιωμάτων

Δεν είναι η πρώτη φορά ωστόσο που ο Grimheden έχει υποστηρίξει ότι η Frontex πρέπει να αποχωρήσει από την Ελλάδα, ούτε και η πρώτη φορά που η ευρωπαϊκή ακτοφυλακή έχει κατηγορηθεί για συγκάλυψη ή συμμετοχή σε παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Χαρακτηριστική είναι η παραίτηση του εκτελεστικού διευθυντή της Frontex τον Απρίλιο του 2022, λόγω κατηγοριών για παρενόχληση, κακοδιαχείριση και παραβιάσεις δικαιωμάτων στην Ελλάδα.

Σε παλιότερες εκθέσεις ο Grimheden, αναφέρει επίσης ότι βάσει αξιόπιστων αναφορών οι ελληνικές αρχές απωθούν μετανάστες στη στεριά και τη θάλασσα, χωρίζουν παιδιά από τους γονείς τους και μεταχειρίζονται τους μετανάστες με «εξευτελιστικό» τρόπο.

Οι συστάσεις βέβαια του Grimheden για αναστολή των επιχειρήσεων της Frontex δεν είναι δεσμευτικές και υπόκεινται στην έγκριση των κυβερνήσεων της ΕΕ και της Κομισιόν.

Στο τραπέζι της Συνόδου Κορυφής το προσφυγικό

Παρά τις διαρκείς αναφορές ακόμα και από τα πιο επίσημα χείλη για παραβιάσεις δικαιωμάτων των προσφύγων και των μεταναστών στα σύνορα, παρά τις εκκλήσεις των διεθνών οργανισμών για ανεξάρτητη έρευνα για το πολύνεκρο ναυάγιο της Πύλου και για αλλαγή πολιτικής στο προσφυγικό αλλά και το αίτημα ευρωβουλευτών για να χυθεί άπλετο φως στην υπόθεση, οι χώρες της ΕΕ που συνεδριάζουν αύριο και με το μεταναστευτικό στο τραπέζι δεν αναμένεται να αλλάξουν την έως τώρα στάση τους.

Χαρακτηριστικό είναι ότι αν και γίνεται αναφορά στην τραγωδία της Πύλου την πρώτη παράγραφο των συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής, δεν προκύπτει κάποια αλλαγή από την πεπατημένη σε σχέση με το πώς θα αποφευχθούν αντίστοιχες τραγωδίες στο μέλλον.

Αυτό που τονίζεται είναι η αποφασιστικότητα της Ένωσης να καταπολεμήσει τα δίκτυα των διακινητών και η φύλαξη των εξωτερικών συνόρων, αφήνοντας για μία ακόμα φορά απέξω αυτό που μεταξύ άλλων και ο ΟΗΕ έχει επισημάνει πολλές φορές.

Όσο οι άνθρωποι αναγκάζονται να φεύγουν από τις εστίες τους λόγω πολέμων, δικτατοριών, κλιματικής αλλαγής και ακραίας φτώχειας και όσο δεν υπάρχει πρόβλεψη για να φτάσουν στην εύρωστη Ευρώπη μέσω κάποιας νόμιμης οδού, τα δίκτυα των διακινητών θα συνεχίζουν να υπάρχουν και να αναπτύσσονται γιατί καλύπτουν την πραγματική ανάγκη για μετακίνηση, ακόμα κι αν αυτή είναι εξαιρετικά ακριβή και κυρίως ριψοκίνδυνη, όπως αποδείχθηκε ακόμα μία φορά στα ανοιχτά της Πύλου.