Η Wagner στην Αφρική – Γιατί δεν κατάφερε κανείς να τη διώξει από τη «Μαύρη Ήπειρο»

Άραγε τι έχει κάνει στην Αφρική η μεγαλύτερη ρωσική εταιρεία μισθοφόρων, μέχρι την ημέρα που εξεγέρθηκε εναντίον του Κρεμλίνου;

Όπως εξηγεί ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών και Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο της Φλόριδα, Τζον Κλαρκ στο The Conversation, η Βάγκνερ έχει βοηθήσει καταπιεστικά καθεστώτα να διατηρηθούν στην εξουσία.

Βοήθησε τον Ομάρ Αλ Μπασίρ να εκπαιδεύσει στρατεύματα, να περιφρουρήσει πόρους και να καταστείλει τις απόπειρες ανατροπής του.

Βοήθησε τις εκκολαπτόμενες δικτατορίες να εδραιώσουν την εξουσία, όπως στο Μάλι, όπου οι εκλογές καθυστερούν και το στρατιωτικό καθεστώς έχει προσκαλέσει τις δυνάμεις της Βάγκνερ.

Συμμετείχε στον εμφύλιο πόλεμο στη Λιβύη τον Οκτώβριο του 2018, στέλνοντας πάνω από 1.000 στρατιώτες για να βοηθήσουν τις Λιβυκές Αραβικές Δυνάμεις του ηγέτη των ανταρτών Χαλίφα Χαφτάρ. Η χρήση ναρκών και παγίδων από τον Βάγκνερ, που σκότωσαν πολλούς αμάχους, παραβίασε επίσης τους νόμους του πολέμου. Σημειώνεται δε ότι τους αντίπαλους του Χάφταρ τους βοήθησε ο τουρκικός Στρατός.

Στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία ενεπλάκη στις συγκρούσεις ενάντια σε έναν συνασπισμό ανταρτών. Σύμφωνα με κορυφαίο ερευνητικό κέντρο, το 40% των μαχών μεταξύ Δεκεμβρίου 2020 και Ιουλίου 2022 αφορούσε τον Βάγκνερ.

Στη Μοζαμβίκη, η κυβέρνηση προσέλαβε τη Βάγκνερ για να πολεμήσει μια ομάδα που συνδέεται με την αλ Σαμπάαμπ.

«Είναι εύκολο να καταλάβει κανείς τι βλέπουν οι Αφρικανοί ηγεμόνες στη μισθοφορική ομάδα Βάγκνερ» λέει ο Αμερικανός καθηγητής, τονίζοντας ότι οι μαχητές της Βάγκνερ μπορούν να εμπλακούν γρήγορα στη μάχη. «Η εταιρεία φέρνει μαζί της εξελιγμένα χέρια και μπορεί να ασκήσει δύναμη γρήγορα και ανελέητα».

Είναι πολύ σημαντική για να φύγει

Ωστόσο, παρά τα όσα έχει κάνει η Βάνγκνερ, αλλά και την εξέγερσή της, ο Τζον Κλαρκ, ο οποίος έχει εντρυφήσει στη ρωσική διείσδυση στην Αφρική, εκτιμά πως με βάση την εμπειρία του, η Βάγκνερ είναι πιθανό «να συνεχίσει να φέρνει δυστυχία στην αφρικανική ήπειρο με πολλαπλές μορφές».

«Κανένας εξωτερικός [παράγοντας] δεν είναι πιθανό να τη σταματήσει. Η παρουσία της θα συνεχιστεί επίσης επειδή μεμονωμένοι αφρικανοί παράγοντες, κρατικοί και μη, επωφελούνται από την παρουσία της» λέει ο Αμερικανός ειδικός.

«Η χρησιμότητά της σε ορισμένα καθεστώτα εξηγεί την εμφανή σιωπή της Αφρικανικής Ένωσης για την απειλή που συνιστά. Η παθητικότητα απέναντι στην Βάγκνερ αντανακλά επίσης μια βαθύτερη αμφιθυμία για τη Ρωσία και τον ρωσικό ιμπεριαλισμό».

Ο Κλαρκ επισημαίνει ότι η Βάγκνερ εκμεταλλεύεται, επίσης, τα μειονεκτήματα άλλων εναλλακτικών φορέων. Οι αποστολές του ΟΗΕ δεν διαθέτουν ισχυρή εντολή, οι δυνάμεις της Αφρικανικής Ένωσης δεν διαθέτουν τα όπλα και τα κίνητρα, η ΕΕ φέρει την κληρονομιά της αποικιακής καταστολής και οι ΗΠΑ δεν ενδιαφέρονται πολύ για την Αφρική πέρα από την υποστήριξη των αγώνων κατά των Σαλαφικών τρομοκρατών.

Εξάλλου, για την εταιρεία, τα κέρδη απο αποκομίζει είναι τεράστια. Εκτός από τις κρατικές πληρωμές που λαμβάνει, η Βάγκνερ έχει διαπραγματευτεί συμφωνίες για αποκλειστική πρόσβαση σε πόρους χρυσού, διαμαντιών και ουρανίου σε πολλά μέρη όπου δραστηριοποιείται, όπως το Μάλι και το Σουδάν.

Άραγε, μήπως ο Αμερικανός ειδικός επαληθευτεί, ακόμα και μετά την ανακοίνωση του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών;