Αφγανιστάν: Γιατί οι Ταλιμπάν έχουν ανοσία στις κυρώσεις της Δύσης

Ωστόσο, με ανάλυσή της στο αμερικανικό περιοδικό Foreign Policy, η αφγανή δικηγόρος Wazhma Sadat, εξηγεί ότι οι οικονομικές κυρώσεις θα βλάψουν μόνο τον λαό του Αφγανιστάν, όχι τους Ταλιμπάν. Αντί να επιβληθούν νέες κυρώσεις, οι υπάρχουσες θα πρέπει να αρθούν αμέσως.

Το νομοσχέδιο, που εισήχθη από τον γερουσιαστή Jim Risch, απαιτεί από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν να επιβάλει κυρώσεις στους Ταλιμπάν.

Αν και θίγει ορθά τις αναμφισβήτητες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τους Ταλιμπάν, είναι εντελώς άστοχο, λέει η Sadat.

Θυμάστε τι συνέβη με την Κούβα;

Η υπόθεση των κυρώσεων -ότι θα αποδυναμώσουν την κυβέρνηση και θα κάνουν πιο πιθανό να έρθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων- απλώς δεν υποστηρίζεται από στοιχεία, λέει η δικηγόρος.

Στην πραγματικότητα, μια πρόσφατη ανασκόπηση των κυρώσεων των ΗΠΑ δείχνει ότι οι κυρώσεις ήταν αποτελεσματικές μόνο στο 13% από το 1970. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι κυρώσεις όχι μόνο απέτυχαν να επιτύχουν τους δηλωθέντες στόχους τους, αλλά απέτυχαν επίσης, βλάπτοντας τα συμφέροντα των ΗΠΑ και ενισχύοντας τις κυρώσεις οντότητα.

Υπενθυμίζει το παράδειγμα των κυρώσεων στην Κούβα, όπου για 70 χρόνια είχαν καταστροφικές επιπτώσεις στις ζωές αθώων Κουβανών.

Ενώ οι κυρώσεις έπληξαν την κουβανική οικονομία και σταμάτησαν ακόμη και τη σωτήρια ιατρική βοήθεια στον κουβανικό λαό (συμπεριλαμβανομένης της κορύφωσης της πανδημίας του κορονοϊού), δεν επετεύχθη η αλλαγή καθεστώτος που ήταν ο αρχικός στόχος των κυρώσεων των ΗΠΑ.

Έχοντας επιζήσει και μελετήσει τόσο τον πόλεμο όσο και τη φτώχεια, η Sadat -που βίωσε τα αποτελέσματα των κυρώσεων σαν παιδί εξαθλιωμένων Αφγανών- είναι πεπεισμένη για το πόσο επιζήμια είναι η πολιτική των κυρώσεων.

Οι κυρώσεις τσακίζουν τον λαό, όχι το καθεστώς

Η ίδια εξηγεί ότι οι κυρώσεις μπορούν να παρακαμφθούν και ως εκ τούτου να καταστούν αναποτελεσματικές.

Οι κυρώσεις δεν λειτουργούν για τους Ταλιμπάν επειδή υπάρχει έλλειψη δημοκρατικής ευθύνης στο Αφγανιστάν. Οι Ταλιμπάν διοικούν τον δημόσιο τομέα της χώρας, ο οποίος επισκιάζει και τον ιδιωτικό τομέα, αλλά επίσης απορρίπτουν σθεναρά και κάθε διαφωνία.

«Ο σκοπός των Ταλιμπάν δεν ήταν να ευημερήσει οικονομικά ούτε να προσφέρει στον λαό τους, οι ολοκληρωτικές κυβερνήσεις έχουν ελάχιστα κίνητρα να το κάνουν. Η προτεραιότητά τους ήταν ιστορικά να κυβερνούν τον λαό της με τη βία».

Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι Ταλιμπάν χρησιμοποιούν τη διαφθορά και τον εκφοβισμό για να εκτρέψουν τη βοήθεια και τις προμήθειες τροφίμων από τον λαό του Αφγανιστάν στα μέλη και τους υποστηρικτές τους.

«Οι κυρώσεις με αυτόν τον τρόπο αποτυγχάνουν να ασκήσουν πίεση στους Ταλιμπάν τόσο σε παγκόσμιο όσο και σε εγχώριο επίπεδο. Οι οικονομικές κυρώσεις κατά των Ταλιμπάν, στην πραγματικότητα, λειτουργούν ως οικονομικές κυρώσεις κατά του λαού του Αφγανιστάν».

Μείωση της αμερικανικής επιρροής

Επιπλέον, οι κυρώσεις κατά των Ταλιμπάν μειώνουν την επιρροή των ΗΠΑ ενώ δεν αποδυναμώνουν τους Ταλιμπάν. Οι κυρώσεις ωθούν τους Ταλιμπάν να αναζητήσουν «γκρίζες» και «μαύρες αγορές» -αυτές που μπορούν να βρουν σε γειτονικές χώρες όπως η Κίνα, η Ρωσία και η Ινδία, που δεν ενδιαφέρονται πολύ να συμμορφωθούν με τις κυρώσεις των ΗΠΑ.

Μόλις έναν χρόνο μετά την ανάληψη της εξουσίας, οι Ταλιμπάν υπέγραψαν συμφωνία με τη Ρωσία για την εισαγωγή ρωσικών προϊόντων πετρελαίου και σίτου στο Αφγανιστάν.

To ίδιο συνέβη και με την Βόρεια Κορέα, λέει η νομικός. «Οι κυρώσεις εκεί οδήγησαν τη χώρα να αυξήσει το εμπόριο με την Κίνα, αντί να αναγκάσει τη χώρα να συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις της Ουάσιγκτον».

Ομοίως, οι Ταλιμπάν υπέγραψαν την πρώτη μεγάλη διεθνή συμφωνία ενέργειας με μια κινεζική εταιρεία νωρίτερα φέτος, επιτρέποντας στην εταιρεία να εξάγει πετρέλαιο από το βόρειο τμήμα της χώρας για ένα αρχικό ποσό 150 εκατ. δολ. ετησίως που θα αυξηθεί σε 540 εκατ. δολ. σε διάστημα τριών ετών.

«Αυτές οι συμφωνίες σηματοδοτούν ότι οι Ταλιμπάν έχουν πρόσβαση σε εναλλακτικές αγορές εκτός της Δύσης, ανεξάρτητα από το πόσο αβέβαιες μπορεί να είναι οι δυνατότητές τους».

Ήδη από το 1999, όταν το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ επέβαλε κυρώσεις κατά των Ταλιμπάν για πρώτη φορά, οι κυρώσεις και η επακόλουθη απομόνωση ενθάρρυνε τους Ταλιμπάν να συνεργαστούν στενότερα με την Αλ Κάιντα.

Θεωρητική συζήτηση

Οι υποστηρικτές των κυρώσεων επισημαίνουν τη συμβολική τους αξία, υποστηρίζοντας ότι η άρση των οικονομικών κυρώσεων κατά των Ταλιμπάν θα μπορούσε να δώσει νομιμοποίηση στην ομάδα και να ενισχύσει περαιτέρω τη θέση τους στη χώρα.

Ωστόσο, ενώ η συμβολική αξία των κυρώσεων είναι στην καλύτερη περίπτωση θεωρητική, λέει η Sadat, ο ανθρώπινος πόνος είναι ανησυχητικά πραγματικός. «Για εκατομμύρια Αφγανούς, η φτώχεια, οι τρομεροί χειμώνες και μια δρακόντεια κυβέρνηση δεν τους άφησαν άλλη επιλογή από το να εγκαταλείψουν τη χώρα, ρισκάροντας συχνά τη ζωή τους και πνίγοντας στο δρόμο τους για να αναζητήσουν καταφύγιο» λέει.

«Οι συγγενείς μου που εξακολουθούν να ζουν στο Αφγανιστάν μου λένε ότι τα τελευταία δύο χρόνια, περπατούν στον δρόμο με σκυμμένο το κεφάλ  για να αποφύγουν την οπτική επαφή με άλλους φίλους και συγγενείς που μπορεί να ντρέπονται να τους δουν να ζητιανεύουν για φαγητό. Πολλά από αυτά τα άτομα είχαν δουλειές και διηύθυναν μικρές επιχειρήσεις πριν από λίγο καιρό, αλλά η φτώχεια τους έχει αφαιρέσει το αίσθημα ασφάλειας και αξιοπρέπειας που ένιωθαν πριν αναλάβουν οι Ταλιμπάν».

Αναμφίβολα, οι κυρώσεις αντί να αποτρέπουν περισσότερη ζημιά, συχνά ενθαρρύνουν τις καταπιεστικές κυβερνήσεις και τους δίνουν άδεια να παραβιάζουν περισσότερους κανόνες, να συνεννοούνται με άλλα αντιδημοκρατικά καθεστώτα και να υποστηρίζουν τρομοκρατικές ενέργειες.

«Από την 11η Σεπτεμβρίου έως τον πόλεμο του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν κατά της Ουκρανίας, υπάρχουν αμέτρητα παραδείγματα αποτυχημένων κυρώσεων και δυστυχώς, πολλά ακόμη παραδείγματα παιδιών σαν εμένα που μεγάλωσαν νιώθοντας σπλαχνικό πόνο λόγω χρόνιου υποσιτισμού και φτώχειας».

Αντί να επιβάλλουν κυρώσεις, οι δυτικές δυνάμεις πρέπει να τις άρουν και να στηρίξουν τον λαό του Αφγανιστάν κατά τη διάρκεια αυτής της ιστορικής και τρομερής οικονομικής κρίσης, καταλήγει η Αφγανή νομικός.