Σημαντική υστέρηση στους εμβολιασμούς ρουτίνας παιδιών και εφήβων προκάλεσε η πανδημία, με την μεγαλύτερη επίπτωση να διαπιστώνεται στους εμβολιασμούς κατά του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV). Το γεγονός είχε ως αποτέλεσμα σειρά χωρών, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, να εφαρμόζουν προγράμματα αναπλήρωσης των χαμένων δόσεων εμβολίου για την κάλυψη της ανοσοποίησης των παιδιών.

Η παρατεταμένη επίπτωση της πανδημίας στον εμβολιασμό κατά του HPV, παρατηρείται ακόμη και μετά την άρση των κοινωνικών περιορισμών, με αποτέλεσμα να εκτιμάται ότι η υστέρηση των εμβολιασμών αφορά περίπου 26.500 κορίτσια.

Μελέτη μαθηματικής μοντελοποίησης που παρουσιάστηκε στο πρόσφατο Πανευρωπαϊκό Παιδιατρικό Συνέδριο (ESPID 2023), έδειξε ότι παρά την ύπαρξη προγράμματος αναπλήρωσης των χαμένων δόσεων, το εμβολιαστικό έλλειμμα κατά του HPV έβαινε αυξανόμενο, και στο τέλος του 2022 είχε φτάσει τους 5,8 μήνες.

Δηλαδή, κατά τα τελευταία 3 έτη (2020-2022) χάθηκε σχεδόν μισό έτος εμβολιασμού HPV που θα αντιστοιχούσε σε ένα έτος χωρίς πανδημία, υπό κανονικές συνθήκες.

Η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών τον περασμένο Απρίλιο του 2023, διαπίστωσε πως η αποτελεσματικότητα του προγράμματος αναπλήρωσης δόσεων εμβολίου κατά του HPV ήταν χαμηλή,  καθώς η επιτυχία της εξάλειψης του ελλείμματος εμβολιασμών ήταν περιορισμένη. Έτσι, επέκτεινε τη διάρκεια του προγράμματος catch-up κατά ένα χρόνο (μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2024).

Έξι μήνες πίσω

Επικαιροποίηση της μελέτης του ESPID 2023 που παρουσιάστηκε στο πρόσφατο Πανελλήνιο Παιδιατρικό Συνέδριο, με τίτλο «Ανανέωση της εκτίμησης του εμβολιαστικού ελλείμματος HPV στην Ελλάδα. Πρώιμα σημάδια ανάκαμψης;» υπολόγισε ότι αν και το εμβολιαστικό έλλειμμα του HPV αυξανόταν, ο ρυθμός αύξησης ήταν μειούμενος. Συγκεκριμένα υπολόγισε, ότι το εμβολιαστικό έλλειμμα του HPV τον Ιούνιο του 2023, έφθανε τους 6 μήνες του 2019 (δηλαδή περίπου 26.500 κορίτσια).

Το ενθαρρυντικό μήνυμα της μελέτης ήταν ότι, αν συνεχιστούν οι παρατηρούμενες εμβολιαστικές τάσεις, το 2023 θα είναι η πρώτη χρονιά μετά την έναρξη της πανδημίας όπου θα πραγματοποιηθούν περισσότεροι εμβολιασμοί την τρέχουσα χρονιά σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο έτος. Παράλληλα όμως τόνισε ότι με την τρέχουσα αποτελεσματικότητα και τη δεδομένη χρονική διάρκεια της παρέμβασης αναπλήρωσης (έως 31/12/2024), η εξάλειψη του ελλείμματος για εμβολιασμό κατά του HPV δεν προβλέπεται να επιτευχθεί.

Για να καταστεί ο στόχος της εξάλειψης του εμβολιαστικού ελλείμματος κατά του HPV ρεαλιστικός, η μελέτη πρότεινε την επέκταση της διάρκειας του προγράμματος αναπλήρωσης των εμβολιαστικών δόσεων, αλλά και την παράλληλη υλοποίηση παρεμβάσεων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού, ώστε να  αυξηθεί η αποτελεσματικότητα του προγράμματος.

Πιθανές παρεμβάσεις θα μπορούσαν να είναι η υλοποίηση προγραμμάτων ευαισθητοποίησης του γενικού πληθυσμού, αλλά και σε παιδιάτρους ή άλλες πρωτοβουλίες που ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματικές στον εμβολιασμό κατά της COVID-19, όπως υπενθυμιστικά μηνύματα (sms), παράλληλα με την παράταση της διάρκειας του catch-up.

Αν χαθεί ο στόχος

Η μη-επίτευξη του στόχου της εξάλειψης του εμβολιαστικού ελλείμματος του HPV θα έχει ως αποτέλεσμα ένα σημαντικό αριθμό κοριτσιών/γυναικών να παραμείνουν ευάλωτα στον ιό και τις επιπλοκές τους.

Καθώς τα αγόρια απέκτησαν πρόσβαση με πλήρη αποζημίωση στο εμβόλιο HPV μόλις τον Απρίλιο του 2022, οπότε η εμβολιαστική κάλυψή τους είναι χαμηλή, αντίστοιχα αναμένεται και μια αύξηση της νοσηρότητας που σχετίζεται με τον ιό, και στα αγόρια.

Έτσι, οι ερευνητές της μελέτης επισημαίνουν πως η αύξηση της νοσηρότητας που αναμένεται στο μέλλον εξαιτίας του HPV, θα οδηγήσει σε αύξηση του κόστους περίθαλψης των επιπλοκών από τον ιό, γι΄ αυτό χρειάζονται οργανωμένες προσπάθειες για την αποσόβηση της μελλοντικής αύξησης της νοσηρότητας που προκαλεί ο ιός HPV.

Headlines