Εμβόλια για μελλοντικές πανδημίες εξασφάλισε η ΕΕ – Ανησυχίες για νέο «υγειονομικό απαρτχάιντ»

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανάθεσε στη Pfizer και τρεις ευρωπαϊκές εταιρείες να παρασκευάσουν εμβόλια για την ΕΕ σε ενδεχόμενη νέα πανδημία, ένα προληπτικό μέτρο που σύμφωνα με ακτιβιστές απειλεί να οδηγήσει σε επανάληψη της εμβολιαστικής ανισότητας που σημάδεψε την πανδημία Covid-19.

Η συμφωνία, η οποία δεν συνδέεται με τα προηγούμενα συμβόλαια για την πανδημία Covid-19, δεσμεύει 350 εκατομμύρια δόσεις ανά έτος από τη μελλοντική παραγωγή εμβολίων που βασίζονται σε τρεις διαφορετικές τεχνολογίες–mRNA, πρωτεϊνικά και ιικού φορέα.

Σε ανακοίνωσή της η Κομισιόν επισήμανε ότι η πανδημία Covid-19 κατέστησε σαφές πως η Ευρώπη πρέπει να είναι καλύτερα προετοιμασμένη για μελλοντικές κρίσεις δημόσιας υγείας.

Η συμφωνία προβλέπει ότι οι παρασκευστές θα είναι έτοιμη να «ανταποκριθούν σε περίπτωση κρίσης» διατηρώντας σε ετοιμότητα τις μονάδες παραγωγής και την εφοδιαστική αλυσίδα.

Η εξέλιξη επικρίθηκε από την People’s Vaccine Alliance, οργάνωση για τη δίκαιη κατανομή εμβολίων, η οποία ανησυχεί για επανάληψη του «εμβολιαστικού απαρτχάιντ», όπως χαρακτήρισε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας την άνιση κατανομή των εμβολίων Cοvid-19,

«Έπειτα από μια πανδημία στην οποία οι αναπτυσσόμενες χώρες έμειναν στο τέλος της ουράς για εμβόλια και θεραπείες, η ΕΕ και οι φαρμακοβιομηχανίες φαίνεται πως σχεδιάζουν να ξανακάνουν τα ίδια από την αρχή στην επόμενη κρίση» δήλωσε στο Reuters η Μόγκα Καμλάλ-Γιάνι, διευθύντρια πολιτικ΄’ης της οργάνωσης.

Η Κομισιόν επέλεξε τα εργοστάσια της Pfizer στην Ιρλανδία και το Βέλγιο για την παραγωγή εμβολίων mRNA. Εμβόλια που βασίζονται σε πρωτεΐνες δεσμεύονται να προσφέρουν οι ισπανικές εταιρείες Reig Jofre και Laboratorios Hipra SA, ενώ η ολλανδική Bilthoven Biologicals θα παραγάγει εμβόλια ιικού φορέα.

Στα τέλη Μαΐου, η Κομισιόν είχε καταλήξει σε συμφωνία με τις Pfizer και BioNtech για αναθεώρηση του προηγούμενου συμβολαίου τους. Με τη συμφωνία περιορίζονται οι ποσότητες εμβολίων Covid-19 που δεσμεύεται να αγοράσει η ΕΕ  και παρατείνεται το περιθώριο παράδοσης μέχρι το 2026.

Σύμφωνα με ανεπίσημες πηγές οι χώρες-μέλη θα πρέπει να πληρώνουν ένα τέλος για κάθε δόση που ακυρώνεται, χωρίς να είναι γνωστό το ποσό.

Στο προσχέδιο διεθνούς συμφωνίας για την αντιμετώπιση μελλοντικών πανδημιών, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ζητά από κυβερνήσεις και φαρμακοβιομηχανίες να διαθέσουν το 20% των όποιων εμβολίων, διαγνωστικών εξετάσεων και θεραπειών για τις ανάγκες των φτωχότερων χωρών, έτσι ώστε να αποτραπεί η επανάληψη της «καταστροφικής αποτυχίας» στη διαχείριση της πανδημίας Covid-19.

Το συμβόλαιο της ΕΕ με τη Pfizer για την Covid-19 είχε φέρει σε δύσκολη θέση την πρόεδρο της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μετά την αποκάλυψή της ότι αντάλλασσε SMS τον πρόεδρο της εταιρείας Αλβέρτο Μπουρλά.

Η Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια Έμιλο Ο’Ρ’αιλι ζήτησε από την Κομισιόν να βρει και να παραδώσει τα γραπτά μηνύματα της προέδρου της. Η Επιτροπή απάντησε ότι η έρευνα για τα μηνύματα «δεν έφερε αποτέλεσμα», καθώς δεν υπάρχει υποχρέωση καταχώρισης «βραχύβιων, εφήμερων εγγράφων».