«Βρείτε τρόπο να μοιράζεστε τα Γλυπτά του Παρθενώνα»

Να καθίσουν στο τραπέζι του διαλόγου με την Ελλάδα προκειμένου να βρεθεί «μια win-win λύση» για τα Γλυπτά του Παρθενώνα καλεί τη βρετανική κυβέρνηση και το Βρετανικό Μουσείο ο δήμαρχος του Λονδίνου. Στη συνέντευξη που παραχώρησε στα «ΝΕΑ», ο Σαντίκ Καν υποστηρίζει για πρώτη φορά ότι «κάποια από τα εκθέματα του Βρετανικού Μουσείου δεν πρέπει να βρίσκονται μόνο στο Λονδίνο», ανοίγοντας παράθυρο για επιστροφή (έστω μέρους) των αριστουργημάτων της κλασικής αρχαιότητας στον γενέθλιο τόπο τους. Ο 52χρονος ισχυρός πολιτικός των Εργατικών παραδέχεται, ωστόσο, ότι ως δήμαρχος της βρετανικής πρωτεύουσας δεν θα ήθελε το Λονδίνο να «χάσει» όλα τα Μάρμαρα, γι’ αυτό προτείνει να βρεθεί ένας τρόπος ώστε η Βρετανία και η Ελλάδα «να τα μοιράζονται». Ο πακιστανικής καταγωγής πρώτος πολίτης του Λονδίνου κατηγορεί, επίσης, την κυβέρνηση των Συντηρητικών για «επικίνδυνη και ανήθικη αντιμεταναστευτική ρητορική» και ζητεί να ανοίξει άμεσα η συζήτηση για επανένταξη στην ενιαία αγορά και την τελωνειακή ένωση, υποστηρίζοντας ότι το Brexit έχει βλάψει ολοσχερώς τη Βρετανία. Εκτιμά, μάλιστα, ότι η χώρα του μπορεί να ξαναγίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης έως το 2050 «ή και νωρίτερα».

Τον περασμένο Δεκέμβριο, «ΤΑ ΝΕΑ» αποκάλυψαν τις μυστικές συνομιλίες του προέδρου του Βρετανικού Μουσείου Τζορτζ Οσμπορν με τον έλληνα Πρωθυπουργό για τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Εκτοτε, πολλοί βρετανοί πολιτικοί – μεταξύ τους δύο πρώην υπουργοί Πολιτισμού – υποστήριξαν τις προσπάθειες της Ελλάδας. Θεωρείτε ότι έχει έρθει η ώρα για την επανένωση των Γλυπτών;

Νομίζω ότι είναι σημαντικό να γίνονται αυτές οι συζητήσεις. Προτρέπω το Βρετανικό Μουσείο, τη βρετανική κυβέρνηση, την κυβέρνηση της Ελλάδας και το Μουσείο Ακρόπολης να συζητήσουν το πώς θα μπορέσουμε να σημειώσουμε μεγαλύτερη πρόοδο σε αυτό το θέμα. Θεωρώ ότι πρέπει να γίνει μια συζήτηση με αντικείμενο τα Ελγίνεια Μάρμαρα (sic), ώστε να μοιραζόμαστε μερικά από αυτά. Προφανώς θέλω οι Λονδρέζοι να μπορούν να βλέπουν τα Ελγίνεια, αλλά δεν βλέπω γιατί το Βρετανικό Μουσείο, η βρετανική κυβέρνηση, η ελληνική κυβέρνηση και το αθηναϊκό μουσείο δεν μπορούν να καταλήξουν σε μια συμφωνία για να μοιράζονται αυτά τα πραγματικά υπέροχα Μάρμαρα. Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι δεν πρέπει όλα τα εκθέματα που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο να μένουν μόνο στο Λονδίνο. Βρίσκω ιδιαιτέρως ελκυστική την ιδέα της συνεργασίας με τους φίλους μας στην Αθήνα, της συνεργασίας των κυβερνήσεών μας. Και πραγματικά συγχαίρω τον Τζορτζ Οσμπορν για την ηγετική στάση που επιδεικνύει σε αυτό το θέμα. Είναι πάρα πολύ ενθαρρυντικό αυτό.

Θα πρέπει λοιπόν να βρεθεί μια αμοιβαία επωφελής λύση, μια διευθέτηση «win-win», στο θέμα αυτό;

Ακριβώς. Μπορώ να καταλάβω γιατί οι πολίτες της Αθήνας, οι πολίτες της Ελλάδας, δεν θέλουν να ταξιδέψουν στο Λονδίνο για να δουν τα Ελγίνεια Μάρμαρα. Και νομίζω ότι είναι εφικτό, δεν είναι ακατόρθωτο, για τις κυβερνήσεις των χωρών μας, για το Βρετανικό Μουσείο και για το μουσείο της Αθήνας να καταλήξουν σε μια συμφωνία που θα είναι επωφελής και για την Αθήνα και για το Λονδίνο, θα είναι επωφελής και για την Ελλάδα και για τη Βρετανία.

Πέρασαν κιόλας επτά χρόνια από το δημοψήφισμα για το Brexit. Πιστεύετε ότι η Βρετανία μπορεί να ξαναγίνει μέλος της ΕΕ;

Οπως ξέρετε, υπήρξα παθιασμένος και περήφανος Remainer. Εκείνο το δημοψήφισμα ήταν ένα σπαρακτικό γεγονός για εμένα και για εκατομμύρια ανθρώπους σε όλη τη χώρα. Πολλοί άνθρωποι εξαπατήθηκαν και πίστεψαν τα ψέματα που τους είπαν οι Brexiteers. Κατά τη γνώμη μου, όσο παραμένουμε εκτός της ΕΕ, είμαστε σε λιγότερο ευνοϊκή θέση. Νομίζω όμως ότι είναι πολύ δύσκολο να ανατραπεί το δημοψήφισμα γρήγορα. Εκείνο που δεν είναι αποδεκτό είναι η ομερτά που έχει επιβάλει η κυβέρνηση. Η οικονομία μας δεν αναπτύσσεται όπως θα έπρεπε. Η παραγωγικότητά μας έχει πέσει. Οι εξαγωγές έχουν μειωθεί. Το κόστος ορισμένων τροφίμων αυξάνεται και οι πληθωριστικές πιέσεις εντείνονται. Ολα αυτά οφείλονται στο Brexit. Αυτό, λοιπόν, που με ενοχλεί είναι ότι κανείς δεν μιλά για τις επιπτώσεις του Brexit, ούτε για το πώς θα το βελτιώσουμε. Αντιθέτως, χρησιμοποιούν την πανδημία και την εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία για να φορτώσουν εκεί όλα τα προβλήματα. Φοβάμαι ότι δεν μπορούμε να επιστρέψουμε στην ΕΕ σύντομα. Ωστόσο, θα πρέπει να συζητήσουμε το ενδεχόμενο να ενταχθούμε στην ενιαία αγορά και την τελωνειακή ένωση.

Στείλατε ανοικτή επιστολή στους ευρωπαίους κατοίκους του Λονδίνου, στην οποία αναφέρετε ότι οι πολίτες της ΕΕ πρέπει να ζουν και να εργάζονται ελεύθερα στη Βρετανία. Αυτό σημαίνει ότι θα θέλατε να επανέλθει η ελεύθερη μετακίνηση πολιτών;

Εγραψα αυτή την επιστολή για να πω ένα «ευχαριστώ» σε όσους Λονδρέζους είναι πολίτες κρατών της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, οι οποίοι έμειναν στο Λονδίνο παρά το γεγονός ότι χρησιμοποιήθηκαν ως διαπραγματευτικά χαρτιά, παρά την αβεβαιότητα που επικρατούσε σχετικά με το καθεστώς παραμονής τους, παρά την αντιμεταναστευτική ρητορική της κυβέρνησης. Σας ευχαριστούμε που μείνατε και βοηθήσατε να γίνει η πόλη μας η πιο σπουδαία στον κόσμο. Αλλά θα πρέπει να κάνουμε περισσότερα για εσάς. Οπως το να σας δώσουμε δικαίωμα ψήφου στις βουλευτικές εκλογές. Παράλληλα, πρέπει να επιδιώξουμε μεγαλύτερη σύγκλιση με την ΕΕ, κάτι που περιλαμβάνει τη διευκόλυνση της μετακίνησης. Εχουμε αριθμό – ρεκόρ κενών θέσεων εργασίας σε τομείς όπως η υγεία, η πρόνοια, η φιλοξενία και οι κατασκευές. Η συμφωνία που έχουμε τώρα ισοδυναμεί με ένα ακραία σκληρό Brexit.

«Θέμα επιστροφής στην ΕΕ θα τεθεί από την επόμενη γενιά»

Ο ηγέτης των Εργατικών Κιρ Στάρμερ αποκλείει την επανένταξη στην ενιαία αγορά. Διαφωνείτε μαζί του;
Οχι. Νομίζω ότι καλώς έχει αυτή τη θέση, διότι δεν μπορείς να πεις σε όλους εκείνους που ψήφισαν υπέρ του Brexit ότι «θα αγνοήσουμε τη βούλησή σας». Μιλάμε για το 52% της χώρας. Ωστόσο, το Brexit μπορεί να γίνει καλύτερο από ό,τι είναι. Δεν προτείνω να επανενταχθούμε στην ΕΕ σύντομα, αλλά να έχουμε μεγαλύτερη σύγκλιση.

Επαναλαμβάνετε διαρκώς ότι δεν βλέπετε επανένταξη «σύντομα». Θα μπορούσε να επιστρέψει η Βρετανία στην ΕΕ αργότερα, ας πούμε το 2050;
Νομίζω ότι ένας τέτοιος χρονικός ορίζοντας είναι σωστός. Ελπίζω ότι θα γίνει και νωρίτερα. Εκτιμώ ότι μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια οι πολίτες θα αρχίσουν να συζητούν σοβαρά γι’ αυτό. Αλλά δεν είναι κάτι απλό. Θα είναι μια μακρά διαδικασία. Δεν λέω ότι θα μπορούσαμε να κάνουμε τώρα άλλο ένα δημοψήφισμα. Ρεαλιστικά μιλώντας, θέμα επιστροφής στην ΕΕ θα τεθεί από την επόμενη γενιά.

Είναι αλήθεια ότι δεν σας επέτρεψαν να αναρτήσετε τη σημαία της ΕΕ;
Θέλησα πράγματι να υψώσω τη σημαία έξω από το δημαρχείο. Ανακάλυψα, όμως, ότι η κυβέρνηση άλλαξε τον νόμο πριν από δύο χρόνια. Μπορώ να υψώσω τη σημαία του ΟΗΕ, της Ουκρανίας, του Pride ή των Ενόπλων Δυνάμεων. Αλλά αν θέλω να υψώσω τη σημαία της ΕΕ, πρέπει να υποβληθώ σε μια δυσκίνητη, δαπανηρή και χρονοβόρα γραφειοκρατική διαδικασία. Και, ακόμη και τότε, το αίτημά μου μπορεί να απορριφθεί. Αυτό για εμένα είναι μικροπρεπές και εκδικητικό. Είναι σημαντικό να δείξουμε αλληλεγγύη στους λονδρέζους πολίτες της ΕΕ και να τους πούμε ότι είναι ευπρόσδεκτοι. Η μεταναστευτική πολιτική της κυβέρνησης δημιουργεί ένα εχθρικό περιβάλλον. Μέρος της ρητορικής της είναι επικίνδυνο και ορισμένες από τις πολιτικές της είναι ανήθικες και ανεφάρμοστες.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΝΕΑ