Η Εξέγερση των Αθλίων στη Γαλλία

Τέλη Μαρτίου είχε χρειαστεί να ματαιωθεί η επίσημη επίσκεψη του βασιλιά Καρόλου Γ΄ στη Γαλλία εξαιτίας της κοινωνικής αναταραχής που είχε πυροδοτήσει η συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση την οποία επέβαλε η κυβέρνηση του Εμανουέλ Μακρόν.

Μόλις τρεις μήνες αργότερα ο γάλλος πρόεδρος αναγκάστηκε να αναβάλει την επίσημη επίσκεψη που επρόκειτο κανονικά να πραγματοποιήσει από χθες το βράδυ μέχρι αύριο στη Γερμανία, εξαιτίας των εκτεταμένων ταραχών που πυροδότησε ο θάνατος, την περασμένη Τρίτη, στη Ναντέρ, από αστυνομικά πυρά, ενός 17χρονου με καταγωγή από το Μαγκρέμπ που αρνήθηκε να συμμορφωθεί προς την εντολή ακινητοποίησης του οχήματός του.

Η Γαλλία μοιάζει να βιώνει απανωτές κρίσεις, με μικρά μόνο μεσοδιαστήματα φαινομενικής ηρεμίας – στο βάθος, χρειάζεται ελάχιστη προσπάθεια για να διακρίνει κανείς χαμογελαστή την ακροδεξιά Μαρίν Λεπέν. H τελευταία κρίση, που έχει ήδη χαρακτηριστεί από κάποιους ως «Εξέγερση των Αθλίων», φάνηκε να παρουσιάζει μέσα στο Σαββατοκύριακο σημάδια εκτόνωσης.

Κανείς όμως δεν έχει ξεχάσει πώς είχε υποχωρήσει και κατόπιν αναζωπυρωθεί, το 2005, η «εξέγερση των μπανλιέ» την οποία είχε πυροδοτήσει τότε ο θάνατος από ηλεκτροπληξία δύο εφήβων οι οποίοι κρύβονταν από την αστυνομία, παρότι δεν είχαν κάνει τίποτα μεμπτό. Εκκληση για ηρεμία απηύθυνε χθες η γιαγιά του 17χρονου Ναέλ Μερζούκ. «Σε αυτούς που τα σπάνε λέω: σταματήστε!» δήλωσε στο BFMTV ένα 24ωρο μετά την κηδεία του.

«Χρησιμοποίησαν τον Ναέλ σαν άλλοθι»

«Να σταματήσουν να σπάνε βιτρίνες, να σταματήσουν να σπάνε σχολεία, λεωφορεία. Χρησιμοποίησαν τον Ναέλ σαν άλλοθι. Σταματήστε, τα λεωφορεία τα παίρνουν μαμάδες, έξω περπατούν μαμάδες» είπε η γιαγιά του 17χρονου, εκφράζοντας την εμπιστοσύνη της στη γαλλική Δικαιοσύνη και διαβεβαιώνοντας πως τα βάζει με τον 38χρονο αστυνομικό που σκότωσε τον εγγονό της και κατηγορείται πλέον επίσημα για δολοφονία από πρόθεση, και όχι με όλους τους συναδέλφους του.

Ηταν ένα ιδιαίτερα καλοδεχούμενο μήνυμα για μια κυβέρνηση που προσπαθεί να μην επαναλάβει τα λάθη τα οποία έκανε, ως υπουργός Εσωτερικών τότε, ο Νικολά Σαρκοζί το 2005, με μια σειρά εμπρηστικών δηλώσεων, και καταδικάζει ισότιμα τόσο τον θάνατο του Ναέλ όσο και τις ταραχές που πυροδότησε – αλλά αποφεύγει να συζητήσει την προβληματική σχέση ανάμεσα στην αστυνομία και τους κατοίκους των μπανλιέ: «Δεν απαγγέλθηκαν κατηγορίες στην εθνική αστυνομία αλλά σε έναν αστυνομικό» δήλωσε χαρακτηριστικά ο γάλλος υπουργός Εσωτερικών, Ζεράλντ Νταρμανάν.

Ο ΟΗΕ, βέβαια, κάλεσε την Παρασκευή τη Γαλλία να αντιμετωπίσει με σοβαρότητα τα προβλήματα ρατσισμού και φυλετικών διακρίσεων στους κόλπους των δυνάμεων επιβολής της τάξης. Αλλά το υπουργείο Εξωτερικών της χώρας χαρακτήρισε την καταγγελία του «παντελώς αβάσιμη». Οπως σχολίασε χαρακτηριστικά, μιλώντας στο Reuters, ο ιστορικός Σεντρίκ Μας, «οι ταραχές στις ΗΠΑ και τη Βρετανία τη δεκαετία του 1960 και του 1980 οδήγησαν σε βαθιές μεταρρυθμίσεις της αστυνομίας. Στη Γαλλία; Τίποτα, εδώ και 40 χρόνια».

Κάτι η ισχύς των συνδικάτων της αστυνομίας, κάτι η ανάγκη που έχει η κυβέρνηση τις δυνάμεις επιβολής της τάξης, κάτι και το επίσημο στάτους της Γαλλικής Δημοκρατίας ως μιας χώρας που «δεν ξεχωρίζει χρώματα», άρα αρνείται να αναγνωρίσει τον ρόλο που μπορεί να παίζει ο φυλετικός παράγοντας, ελάχιστοι θεωρούν πως υπάρχουν ελπίδες αλλαγής εκείνου του νόμου του 2017 που διεύρυνε τους κανόνες όσον αφορά τη χρήση όπλων από αστυνομικούς, ακόμα και εκτός της αυτοάμυνας.

Η προειδοποίηση

Συνολικά 719 προσαγωγές και συλλήψεις πραγματοποιήθηκαν σε όλη τη Γαλλία τη νύχτα του Σαββάτου προς Κυριακή, έναντι 1.311 την προηγούμενη νύχτα και 875 τη νύχτα της Πέμπτης προς Παρασκευή. «Πιο ήρεμη νύχτα χάρη στην αποφασιστική δράση των δυνάμεων της τάξης» δήλωσε ικανοποιημένος ο Νταρμανάν, αναφερόμενος στην ανάπτυξη συνολικά 45.000 αστυνομικών, αλλά και τεθωρακισμένων οχημάτων της αστυνομίας.

Την «ανησυχία» του για τα τεκταινόμενα στη Γαλλία εξέφρασε παρ’ όλα αυτά χθες ο καγκελάριος Ολαφ Σολτς, δηλώνοντας παράλληλα «πεπεισμένος ότι ο αρχηγός του γαλλικού κράτους θα βρει τα μέσα ώστε να βελτιωθεί γρήγορα η κατάσταση». Δεν είναι ο μόνος που παρακολουθεί με ανησυχία: περισσότερες από 100 συλλήψεις έγιναν το βράδυ της Παρασκευής στις Βρυξέλλες, έπειτα από διαδηλώσεις διαμαρτυρίας για τον θάνατο του Ναέλ· άλλες επτά συλλήψεις, οι έξι ανηλίκων, πραγματοποιήθηκαν το βράδυ του Σαββάτου στη Λωζάννη μετά από βανδαλισμούς καταστημάτων.

Η προειδοποίηση που απηύθυνε χθες στο κύριο άρθρο του ο «Observer» έμοιαζε να αφορά πολλούς: «η φτώχεια, τα προάστια που παραπέμπουν σε γκέτο, η ανεργία, οι περιορισμένες ευκαιρίες και η κοινωνική αποξένωση είναι προβλήματα που αντιμετωπίζουν νεότεροι άνθρωποι σε πολλές ανεπτυγμένες χώρες. Οταν προστίθεται σε αυτό το επικίνδυνο μείγμα ένας χρόνιος, μη αντιμετωπιζόμενος θεσμικός ρατσισμός, δεν είναι να απορεί κανείς που συμβαίνουν ανεξέλεγκτες εκρήξεις. Αυτό που συμβαίνει στη Γαλλία αποτελεί μια προειδοποίηση προς όλους μας».

Ακόμη και 12χρονα παιδιά

Αξίζει να σημειωθεί πως σύμφωνα με τις αρχές, το ένα τρίτο των μέχρι στιγμής προσαχθέντων και συλληφθέντων στη Γαλλία είναι ανήλικοι, ηλικίας ακόμα και 12 χρόνων.

Για το τέλος, αντί για τη χειραγώγηση των γεγονότων που αναπόφευκτα επιχειρούν τα άκρα στη Γαλλία, με ένα κομμάτι της ριζοσπαστικής Αριστεράς να αρνείται να απευθύνει έκκληση για ηρεμία, και ένα κομμάτι της Δεξιάς, καθώς και σύσσωμη την Ακροδεξιά, να χτυπάει ήδη χαιρέκακα τα τύμπανα ενός «εμφυλίου πολέμου», ας κρατήσουμε καλύτερα μερικές από τις δηλώσεις που έκαναν στη «Monde» εκπαιδευτικοί εργαζόμενοι στα γαλλικά μπανλιέ: «Οταν έμαθα για τον θάνατο του Ναέλ, ένιωσα σαν να πετάγονται φλόγες πάνω σε βαρέλι με μπαρούτι»·

«Η αστυνομική βία αποτελεί κομμάτι της ζωής αυτών των παιδιών, δεν βλέπουν την αστυνομία ως προστασία»· «Πρόκειται για πληθυσμούς στιγματισμένους και γκετοποιημένους όπου η πικρία και ο εξευτελισμός δίνουν τη θέση τους στην έξαλλη οργή»· «Προσπαθούμε να τους μεταδώσουμε τις ρεπουμπλικανικές αξίες, «ελευθερία, ισότητα, αδελφοσύνη», αλλά οι μαθητές μάς λένε πως δεν ζουν καμία από αυτές τις τρεις λέξεις».

Πηγή: ΈΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ «ΤΑ ΝΕΑ»