Τελικά ποιος είναι ο κυνηγός;

Παρόλα τα μικρά βήματα προς την ισότητα, ακόμη και σήμερα αναζητούμε διαρκώς περισσότερους λόγους για να διεκδικήσουμε τη θέση μας δίπλα στους άντρες. Οι διακρίσεις ανάμεσα στα φύλλα παραμένουν ζωντανές, και είναι και ένας από τους βασικούς λόγους που δεν βλέπουμε πολλές γυναίκες σε υψηλές διοικητικές θέσεις σε όλους τους τομείς, ή στην πολιτική για παράδειγμα. Επίσης οι αμοιβές, ακόμη και σε ισότιμες θέσεις παραμένουν χαμηλότερες για τις γυναίκες.

Ωστόσο η επιστήμη έρχεται να απαντήσει, ότι ακόμη και στο βαθύ παρελθόν οι ρόλοι κατανέμονταν με μεγαλύτερη δικαιοσύνη. Επί χρόνια υπήρχε η αντίληψη πως ο «άντρας» ήταν ο κυνηγός. Αυτός που έβγαινε για κυνήγι, και έφερνε το κρέας στο σπίτι. Αλλά μια πρόσφατη ανακάλυψη ανατρέπει τα δεδομένα.

Η εύρεση σκελετού αρχαίας γυναίκας με κυνηγετικά εργαλεία αμφισβητεί τις μακροχρόνιες πεποιθήσεις ότι οι άνδρες ήταν εκείνοι που έβγαιναν για να κυνηγήσουν ενώ οι γυναίκες ήταν συλλέκτες τροφής. Τα λείψανα ηλικίας 9.000 ετών βρέθηκαν με ένα πλήρως στολισμένο κυνηγετικό κιτ που περιλαμβάνει 20 πέτρινα βλήματα και ένα σωρό από όμορφα στοιβαγμένες λεπίδες. Η ανακάλυψη αυτή ώθησε μια ομάδα αρχαιολόγων να διερευνήσει αναφορές για άλλες τοποθεσίες ταφής, οδηγώντας τους στη θεωρία ότι υπήρχαν περισσότερο ίσοι ρόλοι στις αρχαίες φυλές από ό,τι πίστευαν οι σύγχρονοι μελετητές. Τη μελέτη αυτή των αρχαιολόγων δημοσίευσε το περιοδικό ScienceAdvances και προκάλεσε πλήθος αντιδράσεων.

Ο βασικός επιστήμονας, ο Randall Haas, και η ομάδα του βρήκαν τον τάφο της αρχαίας γυναίκας σε έναν περουβιανό αρχαιολογικό χώρο σε υψόμετρο σχεδόν 13.000 ποδιών. Όταν είδαν το κιτ εργαλείων δίπλα στο σώμα, σκέφτηκαν ότι αποκάλυψαν έναν πολύ ωραίο τύπο κυνηγού.

«Στην αρχή όλοι μιλούσαν για το πώς αυτός ήταν ένας σπουδαίος αρχηγός, ένας μεγάλος άνδρας», είπε ο Haas στο Science Magazine. Αλλά το σχήμα των οστών ήταν διαφορετικό από αυτά ενός άνδρα και μια περαιτέρω οδοντιατρική ανάλυση επιβεβαίωσε ότι ανήκαν σε μια νεαρή γυναίκα που εκτιμάται ότι ήταν περίπου 17 έως 19 ετών. Η ανάλυση των δοντιών της έδειξε επίσης η δίαιτα της ήταν αυτή ενός κυνηγού, και αποτελούνταν τόσο από κρέας όσο και από φυτά, οδηγώντας την επιστημονική ομάδα να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι επρόκειτο για μια νεαρή κυνηγό.

Η ανακάλυψή αυτή οδήγησε την ομάδα να επανεξετάσει τα αρχεία, και να ξαναδεί τους τάφους των κυνηγών που είχαν βρεθεί στο παρελθόν. Με αποτέλεσμα σε 107 τοποθεσίες με ηλικίας άνω των 8.000 ετών, να βρεθούν εν τέλει δέκα γυναίκες ανάμεσα στους κυνηγούς, ενώ οι άντρες ήταν δεκαέξι.

Για την επιστήμη αυτό αποτελεί ένα πολύ μικρό δείγμα, αλλά οι ερευνητές κατέληξαν ότι είναι αρκετό για να βγάλουν το συμπέρασμα πως και γυναίκες συμμετείχαν στο κυνήγι μεγάλων θηραμάτων. Τα στατιστικά τους μοντέλα έδειξαν πώς περίπου 30 με 50 τοις εκατό από του κυνηγούς ήταν γυναίκες. «Αυτό σημαίνει», έγραψε η ομάδα, ότι «το πρώιμο κυνήγι μεγάλων θηραμάτων ήταν πιθανότατα ουδέτερο ως προς το φύλο».

Αυτό το συμπέρασμα έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις σύγχρονες κοινωνίες και τις σύγχρονες ομάδες «κυνηγών-τροφοσυλλεκτών», που τείνουν να έχουν σταθερούς ρόλους φύλου. Αυτή η πρακτική είναι συνήθως που οδηγεί στη διάκριση των ρόλων ανάμεσα στα φύλα. Οι «σοβαροί» και «σκληροί άνδρες», είναι οι «κυνηγοί» άνδρες, και οι πιο «ευαίσθητες» και «μαλακές γυναίκες», είναι εκείνες που κάνουν οικιακές δουλειές, που έχουν θέσεις με μικρότερη ευθύνη, θέσεις που δεν απαιτούν μεγάλες αποφάσεις, είναι οι «τροφοσυλλέκτες».

«Οι εργασιακές πρακτικές μεταξύ των πρόσφατων κοινωνιών κυνηγών-τροφοσυλλεκτών χαρακτηρίζονται από έμφυλες διακρίσεις, κάτι που μπορεί να κάνει ορισμένους να πιστεύουν ότι οι σεξιστικές ανισότητες σε πράγματα όπως η αμοιβή ή η ιεραρχία είναι κατά κάποιο τρόπο «φυσικές», εξηγεί ο Haas στο Science Focus. «Αλλά είναι πλέον ξεκάθαρο ότι ο σεξουαλικός καταμερισμός της εργασίας ήταν θεμελιωδώς διαφορετικός – πιθανότατα πιο δίκαιος – στο βαθύ παρελθόν των κυνηγών-συλλεκτών του είδους μας».

«Το μήνυμα του νέου ευρήματος είναι ότι οι γυναίκες ήταν πάντα σε θέση να κυνηγούν», αναφέρει στο Science Magazine η αρχαιολόγος Bonnie Pitblado, η οποία δεν συμμετείχε στη μελέτη. Και, ειλικρινά, κανείς δεν πρέπει να αιφνιδιαστεί από την ανακάλυψη. «Αυτές οι γυναίκες ζούσαν ψηλά στις Άνδεις, στα 13.000 πόδια με πλήρη απασχόληση», προσθέτει. «Αν μπορείς να το κάνεις αυτό, σίγουρα μπορείς να σκοτώσεις και ένα ελάφι». Αν μια γυναίκα μπορούσε να ρίξει ένα ελάφι, σίγουρα μπορεί σήμερα να τρέξει και ένα υπουργείο, πέραν αυτών της οικογένειας και του τουρισμού.