Τι αποκάλυψε το κίνημα Βάγκνερ

Οπως και το putsch του Κορνίλοφ το 1917 έτσι και το αντίστοιχο κίνημα της ομάδας Βάγκνερ τώρα, μπορεί να έχει δραματικές συνέπειες για τη Ρωσία. Τότε αναδείχθηκαν οι αδυναμίες του ρωσικού στρατού και διευκολύνθηκαν οι μπολσεβίκοι να οργανώσουν την τελική τους επίθεση. Τώρα αναδείχθηκαν βασικές αδυναμίες της ρωσικής άμυνας και των συστημάτων αποτροπής.

Για τους παρατηρητές της ρωσικής πολιτικής σκηνής το συμπέρασμα των εξελίξεων δεν είναι πως φάνηκαν αδυναμίες στο καθεστώς Πούτιν και στη θέση του στην εξουσία. Ο Βλαντίμιρ Πούτιν δεν έχει αδυναμίες στον τρόπο που ελέγχει την εξουσία και την κατάσταση γενικότερα. Η εσωτερική του ισχύς είναι αδιαμφισβήτητη και ελέγχει απόλυτα όλα τα επίπεδα εξουσίας και σε όλα τα διαμερίσματα της χώρας – δημοκρατίες και περιφέρειες (Ομπλαστ).

Κατά συνέπεια, αν και το κύρος του τσαλακώθηκε λίγο από το κίνημα του Πιργκόζιν (κολλητός του από Αγία Πετρούπολη, με μητέρα καλλιτέχνιδα και  ιδιοκτήτρια γκαλερί στο  Λονδίνο, που μιλάει εξαιρετικά ρωσικά και που κοινωνικα είναι ένα επίπεδο πιο πάνω), οι πραγματικές του δυνατότητες ελέγχου της εξουσίας δεν μειώθηκαν στο παραμικρό. Μόνο στον τομέα της διεθνούς θέσης της Ρωσίας δημιουργήθηκε σοβαρό ζήτημα.

Η Κίνα λ.χ., που έχει τελευταία στενούς δεσμούς με τον Πούτιν, ξαφνικά βρέθηκε να στηρίζεται πάνω σε μια οντότητα με πολλές αδυναμίες. Το γεγονός πως χρειάσθηκε να παίξει κεντρικό ρόλο μεσολαβητή για να εκτονωθεί η κατάσταση ο μάλλον περιθωριοποιημένος ηγέτης της Λευκορωσίας Λουκασένκο, προκάλεσε μούδιασμα στο Πεκίνο για την εικόνα του συνοδοιπόρου του Πούτιν. Για τον πρόεδρο Σι είναι εφιάλτης το ενδεχόμενο να βρεθεί στο Κρεμλίνο καποιος με φιλοδυτικές διαθέσεις. Οι τρίτες χώρες πάλι, που είχαν αρκετά επενδύσει πάνω στη Ρωσία, η Συρία λ.χ., το Ιράν και κάποιες πρώην σοβιετικές δημοκρατίες κυρίως στην Κεντρική Ασία, γέμισαν απογοήτευση από τις εξελίξεις αλλά και αγωνία για το τι μέλλει γενέσθαι.

Το πιο σοβαρό όμως, κι εξαιρετικά απειλητικό, αποτέλεσμα των γεγονότων για τη Ρωσία είναι γεωστρατηγικό. Από το γενικό στραπάτσο που έχει υποστεί η εικόνα της Ρωσίας από τον πόλεμο της Ουκρανίας σαν παγκόσμια στρατιωτική δύναμη δεν είχε μέχρι τώρα θιγεί η ικανότητά της να αμύνεται αποτελεσματικά των εθνικών της εδαφών. Η οπερατική περίπου πορεία της ομάδας Βάγκνερ στο Ροστόφ κι απο εκεί σχεδόν μεχρι τη Μόσχα, εξέπληξε τους πάντες. Διότι η προέλαση του Πριγκόζιν υπήρξε ανεμπόδιστη. Αυτό έδειξε πως ο ρωσικός στρατός που βρίσκεται δυτικά των Ουραλίων είναι βασικά δεσμευμένος στις επιχειρήσεις στην Ουκρανία, αφήνοντας έτσι την ενδοχώρα σχεδόν ανυπεράσπιστη. Και άλλες δυνάμεις δεν είναι εύκολα διαθέσιμες να κινηθούν. Οι επιφορτισμένες με την υπεράσπιση των συνόρων δυνάμεις της FSB (πρώην KGB) είναι μάλλον ανύπαρκτες. Αυτά όλα δείχνουν πως κάποιες μισθοφορικές (μόνο;) δυνάμεις, με καλό σχετικά οπλισμό, μπορούν να προελάσουν με σχετική ευκολία προς τη Μόσχα. Τα μηνύματα αυτών των συμπερασμάτων είναι, εκτιμώ, προφανή και ανησυχητικά.

Μια πλήρης αναδιοργάνωση των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων είναι παραπάνω από απαραίτητη. Αν μη τι άλλο, η κατάσταση έδειξε πως οι καταγγελίες του Πριγκόζιν για τις αδυναμίες και την αναποτελεσματικότητα της ηγεσίας του στρατού έχουν μάλλον σοβαρή βάση. Και οι κίνδυνοι για την άμυνα της Ρωσίας είναι κάτι παραπάνω από πραγματικοί. Είναι όμως δυνατό αυτές οι αλλαγές να πραγματοποιηθούν; Εχει ο πρόεδρος Πούτιν ακόμη την πλήρη δυνατότητα, ακόμα και το ανθρώπινο δυναμικό, να τις επιβάλει;