«Δεν είμαι ένας σωσίας»: Ομοιότητα πέρα από την εμφάνιση – Οι πιθανότητες να έχει ο καθένας μας ένα «αντίγραφο»

Σωσίας… Αυτός που μοιάζει καταπληκτικά ή είναι ακριβώς ίδιος με εσένα. Παλαιότερα το να συναντήσεις το είδωλό σου ήταν κάτι απίθανο, τόσο πολύ που είχε σχεδόν ένα μεταφυσικό βάρος. Μάλιστα, στη γερμανική και αγγλική λαογραφική παράδοση, το να συναντήσεις τον σωσία σου ήταν σημάδι κακοτυχίας.

Αυτό διόλου δεν τρόμαξε τον Καναδό καλλιτέχνη Φρανσουά Μπρυνέλ, ο οποίος αναζήτησε, βρήκε και φωτογράφησε περισσότερα από 200 ζευγάρια άγνωστων αλλά ολόιδιων ανθρώπων από 30 διαφορετικές πόλεις. Το project «Δεν είμαι ένας σωσίας» χρειάστηκε 12 χρόνια για να ολοκληρωθεί.

Ομοιότητα πέρα από την εμφάνιση

To εγχείρημα με τη σειρά του τράβηξε την προσοχή του ερευνητή Μάνελ Έστελερ, ο οποίος μελέτησε τα 32 φωτογραφημένα«ζευγάρια», που παρουσίαζαν τις περισσότερες ομοιότητες.

Οι συμμετέχοντες στην έρευνα συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια με βιομετρικά και στοιχεία του τρόπου ζωής τους, ενώ παρείχαν και δείγμα DNA για ανάλυση του γονιδιώματος τους, του επιγενετικού προφίλ τους (μηχανισμοί ρύθμισης του γονιδιώματος) και του μικροβιώματος τους (σύνθεση μικροβιακών κοινοτήτων στο σώμα).

Η μελέτη έδειξε ότι τέτοιοι άνθρωποι έχουν παρόμοιους γενότυπους, ιδίως αναφορικά με γονίδια που εμπλέκονται στον σχηματισμό του στόματος, την μύτης, των ματιών, του μετώπου και του σαγονιού, αλλά διαφορετικό μικροβίωμα. Η γενετική ομοιότητα δεν περιορίζεται στο πρόσωπο, καθώς στα εννέα από τα 16 ζευγάρια βρέθηκε μεγάλη ομοιότητα DNA, καθώς επίσης μεγάλη ομοιότητα βιολογικών χαρακτηριστικών όπως το βάρος και το ύψος, συμπεριφορικών (π.χ. κάπνισμα) και άλλων (π.χ. μορφωτικό επίπεδο).

Όπως εξήγησε ο Έστελερ στους New York Times «ο ανθρώπινος πληθυσμός είναι πια πολύ μεγάλος. Μία εξήγηση είναι ότι από ένα σημείο και μετά μπορεί το σύστημα να επαναλαμβάνει μερικά κομμάτια του».

Με τη σειρά της, η ερευνήτρια Τέγκαν Λούκας, που ειδικεύεται στην εγκληματική ανθρωπολογία, αφού μελέτησε 4.000 ανθρώπους, μετρώντας τις αποστάσεις των χαρακτηριστικών του προσώπου τους κατέληξε στο συμπέρασμα πως οι πιθανότητες να συναντήσει κανείς τον σωσία του είναι λιγότερες από μία στο δισεκατομμύριο.

Σωσίες που κατέληξαν εγκληματίες

Πάντως σωσίες υπάρχουν και ολοένα και περισσότερες εφαρμογές είναι διαθέσιμες στα smartphones και υπόσχονται στους χρήστες να βρουν τον σωσία τους. Δεν είναι όμως πάντα για καλό…

Τον προηγούμενο Αύγουστο μια 23χρονη που ταυτοποιήθηκε ως Σάρμπαν Κ  βρέθηκε δολοφονημένη σε ένα αμάξι στη Γερμανία. Η έρευνα απέδειξε ότι ήταν τελικά μία άλλη. Μια εβδομάδα πριν τον θάνατό της, γυναίκες που της έμοιαζαν είχαν δεχθεί μηνύματα στα social media. Η πραγματική Σάρμπαν Κ συνελήφθη λίγους μήνες αργότερα. Στην ανάκριση ομολόγησε ότι είχε επιχειρήσει να στήσει τον ψεύτικο θάνατό της και να εξαφανιστεί.

Σε μια άλλη περίπτωση, ένας άντρας ονόματι Ρίτσαρντ Άντονι Τζόουνς πέρασε 17 χρόνια της ζωής του στη φυλακή, για ένα έγκλημα που είχε διαπράξει σωσίας του.

Συγκεκριμένα, κρίθηκε ένοχος για ληστεία, καταδικάστηκε σε κάθειρξη 19 ετών και πήρε το δρόμο για τη φυλακή το 1999, με έναν αυτόπτη μάρτυρα να υποστηρίζει στη δίκη ότι αυτός ήταν ο δράστης. Σε νέο δικαστήριο όμως, ο ίδιος μάρτυρας δεν μπόρεσε να επιβεβαιώσει ότι ο δράστης ήταν ο Τζόουνς αντί του πραγματικού ενόχου. Οι δύο άνδρες ήταν ολόιδιοι.

Σημειώνεται ότι στον τόπο της ληστείας δεν υπήρχαν δακτυλικά αποτυπώματα ή DNA ενώ ο Τζόουνς είχε ασκήσει ουκ ολίγες φορές έφεση κατά της απόφασης, χωρίς ωστόσο ουσιαστικό αποτέλεσμα.

Οι επιστήμονες λένε όπως η συνάντηση με ένα σωσία είναι περίπλοκο και δύσκολο ψυχολογικά εγχείρημα. Ίσως επειδή καταρρίπτει την έννοια της μοναδικότητας του καθενός…