Wagner: Οι φόβοι για επέκταση της ανταρσίας στη Συρία – Πώς η Δαμασκός και η Μόσχα μπλόκαρε τα σχέδια Πριγκόζιν

Όσο βρισκόταν σε εξέλιξη η απόπειρα πραξικοπήματος του Πριγκόζιν, ή όπως την αποκάλεσε ο ίδιος η «πορεία δικαιοσύνης προς τη Μόσχα», οι Ρώσοι αξιωματούχοι σε συνεργασία με το καθεστώς  της Δαμασκού προσπάθησαν να εμποδίσουν την εξάπλωση της ανταρσίας στη Συρία.

Όπως αποκαλύπτει το Reuters, που επικαλείται αξιωματούχους της συριακής ασφάλειας, πηγές που βρίσκονται κοντά σε ρωσικές δυνάμεις και περιφερειακούς αξιωματούχους, τα επιτελεία στη Συρία προσπάθησαν να προλάβουν τις εξελίξεις λαμβάνοντας μία σειρά από μέτρα.

Αποκλεισμός τηλεφωνικών γραμμών, κλήση 12 διοικητών της Wagner σε ρωσική στρατιωτική βάση, και πίεση στους μισθοφόρους να υπογράψουν συμβόλαιο με το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ή να αποχωρήσουν ήταν τα βασικά μέτρα καταστολής που ελήφθησαν τις κρίσιμες ώρες που ο Πριγκόζιν κατευθυνόταν προς τη Μόσχα.

Σε σχόλιο που ζητήθηκε από το Reuters για τα όσα αποκάλυψε, δεν απάντησε ούτε η Ρωσία, ούτε η Συρία ούτε η Wagner.

Τα μέτρα καταστολής

Τα μέτρα καταστολής έδειξαν πώς οι συριακές αρχές κινήθηκαν γρήγορα για να θέσουν υπό έλεγχο τις μισθοφορικές δυνάμεις, ανησυχώντας ότι ο βασικός στρατιωτικός εταίρος τους, η Μόσχα, είχε αποπροσανατολιστεί από τα γεγονότα στη Ρωσία, σύμφωνα με συριακές πηγές με γνώση του θέματος.

Ειδικότερα σύμφωνα με το δημοσίευμα, οι στρατιωτικές υπηρεσίες πληροφοριών της Συρίας έκοψαν τις γραμμές σταθερής τηλεφωνίας και τις συνδέσεις διαδικτύου κατά τη διάρκεια της νύχτας της Παρασκευής 23 Ιουνίου στις περιοχές όπου είχαν αναπτυχθεί οι ρωσικές δυνάμεις της Wagner για να τους εμποδίσουν να επικοινωνήσουν μεταξύ τους, με την οργάνωση στη Ρωσία, ακόμη και με συγγενείς στην πατρίδα τους.

Μέχρι το πρωί του Σαββάτου 24 Ιουνίου, οι συριακές στρατιωτικές μυστικές υπηρεσίες και οι Ρώσοι αξιωματούχοι συντονίζονταν στενά για να απομονώσουν και να ελέγξουν τους μισθοφόρους της Wagner.

Η διαταγή στους διοικητές και τα συμβόλαια

Περίπου δώδεκα αξιωματικοί της Wagner που είχαν αναπτυχθεί στην κεντρική επαρχία Χομς της Συρίας και σε άλλες περιοχές κλήθηκαν στην επιχειρησιακή βάση της Ρωσίας στο Hmeimim στη δυτική επαρχία Λατάκεια. Σύρος αξιωματικός είπε ότι αυτό συνέβη «τις πρώτες ώρες της ανταρσίας». Το Reuters δεν μπόρεσε να προσδιορίσει αν και τι τους συνέβη.

Μέχρι τις 24 Ιουνίου – την επόμενη μέρα της ανταρσίας – οι μαχητές της Wagner στη Συρία κλήθηκαν να υπογράψουν νέα συμβόλαια με τα οποία θα αναφέρονταν απευθείας στο υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας. H αμοιβή τους ήταν μειωμένη.

Εκείνοι που αρνήθηκαν τους όρους αποχώρησαν με ρωσικά αεροσκάφη Ilyushin τις επόμενες ημέρες. Σύμφωνα με πηγή, ο αριθμός τους προσδιορίστηκε σε « δεκάδες», προκαλώντας έκπληξη στους Σύρους αξιωματούχους που ανέμεναν ότι περισσότεροι θα αρνούνταν και θα επέλεγαν την εξορία.

Ο ρόλος της Wagner στη Συρία έχει τελειώσει

«Ο ρόλος της Wagner στη Συρία – όπως είχε διαμορφωθεί – έχει τελειώσει», δήλωσε ο Ναουάρ Σαμπάν, ερευνητής στο Κέντρο Στρατηγικών Μελετών Omran, μια ανεξάρτητη ερευνητική ομάδα με έδρα την Κωνσταντινούπολη που επικεντρώνεται στη Συρία. «Δεδομένων των γεγονότων, η σχέση τους με το συριακό υπουργείο Άμυνας έχει πλέον τελειώσει».

Ανώτεροι αξιωματούχοι του συριακού στρατού και των μυστικών υπηρεσιών εξέφρασαν κατ’ ιδίαν την ανησυχία τους καθώς παρακολουθούσαν την εξέλιξη των γεγονότων ότι η ανταρσία θα μπορούσε να διαταράξει τη ρωσική στρατιωτική παρουσία στην οποία το καθεστώς στηρίζεται για μεγάλο χρονικό διάστημα, σύμφωνα με ανώτερο αξιωματικό της Συρίας.

Η παρουσία της Wagner στη Συρία είναι σχετικά μικρή, μεταξύ 250 και 450 ατόμων, ή περίπου το ένα δέκατο της εκτιμώμενης ρωσικής στρατιωτικής δύναμης, δήλωσαν δύο συριακές πηγές. Δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία σχετικά με τη στελέχωση, η οποία ποικίλλει με την πάροδο του χρόνου.

Ο ρόλος της Ρωσίας στη Συρία και η δράση της Wagner

Η Ρωσία ανέπτυξε τις στρατιωτικές της δυνάμεις και, κυρίως, την αεροπορική της δύναμη στη Συρία το 2015, βοηθώντας τον Μπασάρ αλ Άσαντ να αποκρούσει τους αντάρτες που είχαν πρόθεση να τον ανατρέψουν.

H Wagner συμμετέχει έκτοτε σε πολεμικές αποστολές στον αιματηρό εμφύλιο της Συρίας και στην ασφάλεια πετρελαϊκών εγκαταστάσεων στη Συρία, με δυτικούς αξιωματούχους να λένε ότι συνδέονται με την εταιρεία Evro Polis, που κερδίζει από αυτά τα περιουσιακά στοιχεία. Η ΕΕ επέβαλε κυρώσεις στην εταιρεία το 2021.

Σε αντίθεση με τις άλλες επιχειρήσεις της μισθοφορικής οργάνωσης στην Αφρική, όπου η παρουσία της Wagner είναι μεγαλύτερη και όχι υποταγμένη στον ρωσικό στρατό, ο ρόλος της στον πόλεμο της Συρίας πέρασε αρχικά απαρατήρητος, καθώς η ρωσική αεροπορική δύναμη γύρισε την πλάστιγγα της σύγκρουσης.

Λεπτομέρειες σχετικά με την παρουσία της Wagner προέκυψαν σταδιακά, ιδίως το 2018, όταν εκατοντάδες μισθοφόροι της οργάνωσης σκοτώθηκαν σε σύγκρουση με τις αμερικανικές δυνάμεις κοντά στη συριακή πόλη Ντέιρ αλ-Ζορ, ανέφεραν τότε πηγές στο Reuters.

«Θα σταθούμε στο πλευρό σας»

Στον απόηχο της εξέγερσης του Πριγκόζιν, η ηγεσία της Συρίας επανέλαβε γρήγορα δημόσια τη σημασία της στρατιωτικής συμμαχίας με τη Ρωσία.

«Οι Ρώσοι φίλοι μας δεν δίστασαν όταν στάθηκαν στο πλευρό μας στον πόλεμό μας. Έτσι δεν διστάσαμε, και δεν θα διστάσουμε, να σταθούμε στο πλευρό τους στον δικό τους πόλεμο», είπε η πρώτη κυρία της Συρίας Ασμάα αλ Άσαντ που βρέθηκε στη Ρωσία για να παραστεί στην αποφοίτηση του γιου της.