Κίνα: Τα πέντε θέματα που έθεσε στη Γέλεν και η αναβολή του πολέμου

Η κινεζική κυβέρνηση υπέβαλε πέντε αιτήματα στις Ηνωμένες Πολιτείες, συμπεριλαμβανομένης της ακύρωσης της απαγόρευσης εξαγωγών chip και των κυρώσεων, κατά τη διάρκεια του τετραήμερου ταξιδιού της αμερικανίδας υπουργού Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν στην Κίνα που ολοκληρώθηκε την Κυριακή (στη φωτογραφία του AP, επάνω, η κα Γέλεν με τον αντιπρόεδρο της κινεζικής κυβέρνησης Χε Λιφένγκ).

Εξέφρασε ανησυχίες

Το κινεζικό υπουργείο Οικονομικών ανέφερε σε ανακοίνωσή του τη Δευτέρα ότι εξέφρασε ανησυχίες στη Γέλεν για τους πρόσθετους δασμούς, τις εταιρικές κυρώσεις, τους επενδυτικούς περιορισμούς, τους ελέγχους εξαγωγών και τις απαγορεύσεις προϊόντων από την περιοχή Σιντζιάνγκ που επέβαλαν οι ΗΠΑ στην Κίνα τα τελευταία χρόνια, προσθέτοντας ότι θα πρέπει να προβούν σε συγκεκριμένες ενέργειες για να ανταποκριθούν στις ανησυχίες της.

Κινέζοι σχολιαστές είπαν ότι η κινεζική πλευρά προγραμμάτισε συναντήσεις βασικών οικονομικών αξιωματούχων με τη Γέλεν, δείχνοντας ότι το Πεκίνο αποδίδει μεγάλη σημασία στην επίσκεψή της. Πρόσθεσαν ότι η Ουάσιγκτον γνωρίζει ξεκάθαρα τι να κάνει εάν θέλει η Κίνα ν’ αγοράσει τα ομόλογα του δημοσίου της.

Κατά τη διάρκεια του τετραήμερου ταξιδιού της που ολοκληρώθηκε την Κυριακή, η Γέλεν συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό Λι Τσιανγκ, τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Χε Λιφένγκ, τον υπουργό Οικονομικών Λιού Κουν, τον γραμματέα του κόμματος για τη Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας (PBoC), Παν Γκονγκσένγκ, καθώς και με τον πρώην αντιπρόεδρο Λιού Χε και τον διοικητή της PBoC Ζου Σιάο Τσουάν. Συνολικά, είχε περίπου 10 ώρες συζητήσεων μαζί τους.

Χειραψία της Τζάνετ Γέλεν με τον κινέζο ομόλογό της Λιού Κουν (mof.gov.cn)

«Η ανάπτυξη της Κίνας αποτελεί μια ευκαιρία, όχι μια πρόκληση, για τις ΗΠΑ. Είναι κέρδος, όχι κίνδυνος», σημείωσε ο κινέζος αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Λιάο Μιν, σε ανακοίνωση που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα. «Η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ Κίνας και Ηνωμένων Πολιτειών είναι η πρακτική ανάγκη και η σωστή επιλογή των δύο χωρών», πρόσθεσε, όπως σημειώνει σε ανάλυσή του ο Jeff Pao.

Υγιής ανταγωνισμός

«Για να επιτύχουμε μια υγιή σινο-αμερικανική οικονομική σχέση πρέπει να σεβαστούμε πλήρως τα νόμιμα αναπτυξιακά δικαιώματα και συμφέροντα όλων των μερών και να διεξάγουμε υγιή ανταγωνισμό σύμφωνα με τις οικονομικές αρχές της αγοράς και τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου», τόνισε.

Και πρόσθεσε ότι «Οι διαφορές δεν πρέπει να αποτελούν λόγο αποξένωσης, αλλά μάλλον κινητήρια δύναμη για την ενίσχυση της επικοινωνίας και της ανταλλαγής».

Επισήμανε επίσης ότι η Κίνα και οι ΗΠΑ θα πρέπει να επιδιώξουν συναίνεση σε σημαντικά ζητήματα στο διμερές οικονομικό πεδίο μέσω ειλικρινών ανταλλαγών, ώστε να εισχωρήσουν η σταθερότητα και η θετική ενέργεια στην οικονομική τους σχέση.

Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού της Γέλεν, το Πεκίνο έδειξε την προθυμία του να βοηθήσει στην επίλυση παγκόσμιων προκλήσεων, όπως η χρηματοπιστωτική σταθερότητα, η κλιματική αλλαγή και τα προβλήματα χρέους μικρότερων χωρών, ανέφερε ο Λιάο Μιν.

Περιορισμοί στην τεχνολογία

Τον περασμένο μήνα, δημοσιεύματα των μέσων ενημέρωσης πληροφορούσαν ότι η Ουάσιγκτον θ’ ανακοινώσει σύντομα το σχέδιό της ν’ απαγορεύσει στη Nvidia την αποστολή των τσιπ τεχνητής νοημοσύνης A800 και H800 στην Κίνα, και επίσης αργότερα αυτόν τον μήνα τον περιορισμό σε αμερικανικά κεφάλαια να επενδύουν στους κλάδους υψηλής τεχνολογίας της.

Η Γέλεν δήλωσε στα μέσα ενημέρωσης το Σάββατο ότι η κυβέρνησή της θ’ ακούσει τα παράπονα της Κίνας για περιορισμούς στις εξαγωγές τεχνολογίας των ΗΠΑ που σχετίζονται με την ασφάλειά τους. Είπε ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν θα προσπαθήσει ν’ αποφύγει περιττές επιπτώσεις, αλλά δεν υπέδειξε πιθανές αλλαγές.

«Θ’ ανοίξουμε διαύλους ώστε να μπορούν να εκφράσουν ανησυχίες για τις ενέργειές μας και να μπορούμε να εξηγήσουμε και, ενδεχομένως, σ’ ορισμένες περιπτώσεις ν’ ανταποκριθούμε σε ακούσιες συνέπειες των πράξεών μας», τόνισε.

«Μείωση των κινδύνων»

Πρόσθεσε ότι προσπάθησε να εξηγήσει σε κινέζους αξιωματούχους πως η στρατηγική των Ηνωμένων Πολιτειών για “μείωση των κινδύνων” (de-risking) δεν είναι ίδια με την “αποσύνδεση” (de-coupling) και χαρακτήρισε τις συνομιλίες της με κορυφαίους κινέζους αξιωματούχους ως «άμεσες, ουσιαστικές και παραγωγικές».

H Τζάνετ Γέλεν κατά τη συνέντευξη Τύπου στην αμερικανική πρεσβεία στο Πεκίνο (φωτογραφία Reuters/Thomas Peter)

«Ακόμα και εκεί που δεν συμφωνούμε, πιστεύω ότι υπάρχει σαφής εκτίμηση στις ειλικρινείς και σε βάθος συζητήσεις που είχαμε για τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις στη σχέση μας και την καλύτερη κατανόηση που μας πρόσφεραν για τις ενέργειες και τις προθέσεις κάθε χώρας», είπε.

Και επισήμανε πως «Σε γενικές γραμμές, πιστεύω ότι οι διμερείς συναντήσεις μου – οι οποίες διήρκεσαν συνολικά περίπου 10 ώρες σε δύο ημέρες – λειτούργησαν ως ένα βήμα προς τα εμπρός στην προσπάθειά μας να βάλουμε τη σχέση ΗΠΑ – Κίνας σε εξαιρετικές βάσεις».

Η Γέλεν δεν ανακοίνωσε καμία συμφωνία σε μεγάλες διαφορές με τους κινέζους αξιωματούχους. Εξήγησε ότι και οι δύο πλευρές θα έχουν πιο συχνή και τακτική επικοινωνία.

Τρεις υποκλίσεις

Πριν την επίσκεψή της στο Πεκίνο, κινέζοι σχολιαστές είχαν πει ότι η πρώην πρόεδρος της Fed ερχόταν για να πουλήσει αμερικανικά ομόλογα.

Αυτή η άποψη προέκυψε αφότου ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν και ο ρεπουμπλικανός πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Κέβιν Μακάρθι κατέληξαν τον Μάιο σε μια προσωρινή συμφωνία για την αύξηση του ανώτατου ορίου χρέους στα περίπου 31,4 τρισεκατομμύρια δολάρια της ομοσπονδιακής κυβέρνησης.

Την απόφαση θ’ ακολουθήσει η έκδοση νέων ομολόγων του Δημοσίου ύψους σχεδόν 1,1 τρισεκατομμυρίων δολαρίων τους επόμενους επτά μήνες.

Oταν η Γέλεν συνάντησε τον κορυφαίο κινέζο οικονομικό αξιωματούχο Χε Λιφένγκ το Σάββατο, εθεάθη να του υποκλίνεται τρεις φορές ενώ έκαναν χειραψία.

Επικρίθηκε από ορισμένους αμερικανούς βουλευτές και ακαδημαϊκούς επειδή έδειξε αδυναμία με μια τέτοια διπλωματική κίνηση.

Η επίσημη βιογραφία της του υπουργείου Οικονομικών δεν αναφέρει προηγούμενες σύντομες επισκέψεις της στην Ασία κατά τις οποίες θα μπορούσε να είχε εντρυφήσει στο σχετικό πρωτόκολλο.

Οι κινέζοι χρήστες του Διαδικτύου μετέτρεψαν τα πλάνα σε μια κινούμενη εικόνα GIF, παρουσιάζοντάς την να υποκλίνεται επανειλημμένα.

#US Treasury Secretary Janet Yellen bows multiple times to #Chinese Communist Party economy czar.

That much bowing is definitely excessive and gives the appearance of submission. It’s embarrassing.pic.twitter.com/0pXcIao1a1

— Indo-Pacific News – Geo-Politics & Military News (@IndoPac_Info) July 9, 2023

«Δεν αρκούν»

Τη Δευτέρα, ο Τίαν Λιού, αρθρογράφος με έδρα τη Χουμπέι, δημοσίευσε ένα άρθρο με τίτλο «Αν η Γέλεν θέλει η Κίνα ν’ αγοράσει χρέος των ΗΠΑ, πρέπει να κλείσει τις εκκρεμότητες με την Κίνα. Τρεις υποκλίσεις δεν αρκούν».

«Από τις επίσημες δηλώσεις μας ή της Γέλεν, δεν είναι δύσκολο να διαπιστώσει κανείς ότι οι δύο πλευρές κυρίως «αντάλλαξαν απόψεις» αυτή τη φορά και καμία δεν πήρε αυτό που ήθελε. Οι ΗΠΑ δεν συμφώνησαν να άρουν τις κυρώσεις και η Κίνα δεν συμφώνησε ν’ αγοράσει το αμερικανικό χρέος», αναφέρει το άρθρο.

«Η εύρεση αγοραστών για το χρέος των ΗΠΑ είναι η κορυφαία αποστολή της Γέλεν. Από μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη προοπτική, η Κίνα εκποιεί το χρέος των ΗΠΑ», επισημαίνει επίσης.

«Ποιος άλλος θα το αγοράσει; Η Ιαπωνία είναι ο μεγαλύτερος πιστωτής των ΗΠΑ, αλλά δεν μπορεί ν’ αγοράσει περισσότερα. Το Ηνωμένο Βασίλειο αντιμετωπίζει μια οικονομική ύφεση και πούλησε 30 δισεκατομμύρια δολάρια αμερικανικού χρέους τον Απρίλιο» προσθέτει.

«Ευσεβής πόθος»

«Είναι μόνο ευσεβής πόθος της αμερικανικής πλευράς ότι οι ΗΠΑ μπορούν να πουλήσουν το χρέος τους στην Κίνα ή να βάλουν φραγμούς στις σινο-αμερικανικές σχέσεις, χωρίς να δώσουν αυτό που θέλει», αναφέρει το άρθρο του Λιού.

«Οι υποκλίσεις της Γέλεν δεν θα μπορέσουν ν’ αλλάξουν τίποτα. Εάν οι ΗΠΑ δεν ικανοποιήσουν τις πέντε απαιτήσεις της Κίνας, δεν θα ανταποκριθούμε στην έκκλησή τους για αγορά χρέους», συνεχίζει.

«Είναι πιθανό οι ΗΠΑ να μην εξετάσουν κανένα από τα αιτήματά μας και να χρησιμοποιήσουν όλα τα δυνατά μέσα για να περιορίσουν και να καταστείλουν τη χώρα μας», συμπληρώνει, τονίζοντας ότι «Εάν δεν δείξουν κάποια ειλικρίνεια, οι σχέσεις δεν θα βελτιωθούν».

Ωστόσο, ορισμένοι άλλοι αναλυτές είπαν ότι το αν η Κίνα θα επενδύσει στο αμερικανικό χρέος εξαρτάται από την κατάσταση του εμπορικού πλεονάσματός της και όχι από τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ.

Οχι άμεσος πόλεμος

Τα κινεζικά μέσα ενημέρωσης και σχολιαστές έχουν κάνει μέχρι στιγμής θετικά σχόλια για το ταξίδι της Γέλεν.

Συνάντηση με τον πρωθυπουργό της Κίνας Λι Τσιανγκ (φωτογραφία Mark Schiefelbein/via Reuters)

Η Caixin ανέφερε στο κύριο άρθρο της τη Δευτέρα ότι οι άνθρωποι πρέπει να δουν ορθολογικά τον ανταγωνισμό και τη συνεργασία μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας.

Σημείωσε ότι το Πεκίνο δεν φοβάται τον ανταγωνισμό, αλλά αντιτίθεται στην κακόβουλη αντιπαράθεση. Υπογράμμισε ότι οι δύο πλευρές μπορούν να θέσουν περιοχές και όρια για τον ανταγωνισμό και θα πρέπει ν’ αποφύγουν την «αποσύνδεση» (de-coupling).

Ενας άλλος ειδικός με το ίδιο επώνυμο, Λιού, γράφει στο vlog του ότι η επίσκεψη της αμερικανίδας αξιωματούχου είναι σημαντική καθώς δείχνει ότι οι δύο χώρες εξακολουθούν να έχουν διάλογο και δεν θα έχουν άμεσο πόλεμο.

«Η Γέλεν είναι προφανώς η ειρηνίστρια μεταξύ όλων των ανώτατων αξιωματούχων των ΗΠΑ. Αν δεν θέλουμε να της μιλήσουμε ή δεν καταφέρουμε τίποτα, θα στείλουμε ένα απαισιόδοξο μήνυμα σε ολόκληρο τον κόσμο», λέει ο Λιού.

«Εχουν ορισμένες ελπίδες»

«Η Κίνα και οι ΗΠΑ είχαν σχεδόν έναν θερμό πόλεμο, αλλά και οι δύο πλευρές έχουν ορισμένες ελπίδες η μια από την άλλη στους οικονομικούς τομείς», διευκρινίζει.

Και προσθέτει: «Η Κίνα ελπίζει ότι οι ΗΠΑ μπορούν να χαλαρώσουν τα εμπόδια και τις κυρώσεις και να μειώσουν ορισμένους δασμούς. Αν και η πιθανότητα είναι μικρή, οι κινέζοι ηγέτες δεν τα παράτησαν καθώς αυτά χρειαζόμαστε επειγόντως τώρα».

Σημειώνει, επίσης, ότι οι ΗΠΑ θέλουν από την Κίνα ν’ αγοράσει αμερικανικό χρέος, ν’ ανοίξει πλήρως τις αγορές της και να σταματήσει να επενδύει στην υψηλή τεχνολογία, αλλά το Πεκίνο θα εξετάσει μόνο το πρώτο αίτημα.