Κάστερ Σεμένια: Ανδρας ή γυναίκα Ολυμπιονίκης;

Από το 2009, όταν και κέρδισε το χρυσό μετάλλιο στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του Βερολίνου στα 800 μέτρα, η παρουσία της Κάστερ Σεμένια στον παγκόσμιο αθλητισμό δημιουργεί μεγάλη συζήτηση και σειρά διαφωνιών, εντάσεων και προστριβών.

Τελευταία επεισόδιο αποτελεί η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που τη δικαιώνει και θεωρεί λανθασμένη την απόφαση της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Στίβου να την αναγκάζει να κάνει χρήση φαρμακευτικής αγωγής για να μειώσει τα υψηλά επίπεδα τεστοστερόνης.

Για να ξετυλίξουμε το κουβάρι της ζωής της, όλα ξεκίνησαν από το καλοκαίρι του 2009, σε ηλικία 18 ετών, μετά το χρυσό του Βερολίνου. Οι απίστευτοι χρόνοι, το παρουσιαστικό της, ακόμα η φωνή της προκάλεσαν μεγάλη συζήτηση για το φύλο της.

Η Παγκόσμια Ομοσπονδία στίβου μετά την απίστευτη βελτίωση των χρόνων της – 25 δευτερόλεπτα στα 1500 μ. και 8 στα 800 μ. – ζήτησε εξέταση φύλου, παρακινούμενη και από τις αντιδράσεις πολλών αθλητριών που έβλεπαν την πλάτη της.

Παρότι δεν ανακοινώθηκε ποτέ το αποτέλεσμα του ελέγχου, διέρρευσε ότι η Νοτιοαφρικανή πρωταθλήτρια πάσχει από υπερανδρογονισμό, που χαρακτηρίζεται από υψηλότερα από τα συνηθισμένα επίπεδα τεστοστερόνης, μια ορμόνη που αυξάνει τη μυϊκή μάζα, τη δύναμη και την ικανότητα του σώματος να χρησιμοποιεί οξυγόνο.

Τεστοστερόνη τριπλάσια από των γυναικών

Τα τεστ φύλου στη Σεμένια έδειξαν ότι η δρομέας δεν είχε μήτρα ή ωοθήκες, αλλά εσωτερικούς όρχεις, τα ανδρικά σεξουαλικά όργανα που παράγουν τεστοστερόνη και τα επίπεδα της ορμόνης ήταν τριπλάσια από αυτά μιας γυναίκας.

Επρεπε να περάσει ένας χρόνος για να της δοθεί το «πράσινο φως» να επιστρέψει στους αγώνες, με απόφαση της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας στις 6 Ιουλίου 2010. Ωστόσο αναγκάστηκε να πάρει φαρμακευτική αγωγή από το 2010 έως το 2015, όπως κι όλες οι αθλήτριες με υπερανδρογονισμό, για να μειώσει ιατρικά τα επίπεδα τεστοστερόνης.

«Με έκανε να αρρωστήσω, με έκανε να πάρω βάρος, κρίσεις πανικού, δεν ξέρω αν θα πάθω ποτέ καρδιακή προσβολή. Είναι σαν να μαχαιρώνεις τον εαυτό σου με ένα μαχαίρι κάθε μέρα, αλλά δεν είχα άλλη επιλογή, ήθελα να συμμετάσχω στους Ολυμπιακούς Αγώνες», είπε σε συνέντευξη στο HBO Real Sports.

Δύο χρυσά Ολυμπιακά μετάλλια

Και τα κατάφερε, έχοντας πάντα στο πλευρό τους πολλούς επώνυμους αθλητές και φυσικά την πατρίδα της, τη Νότια Αφρική. Σημαιοφόρος της χώρας στην Τελετή Έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου, κατέκτησε και το ασημένιο μετάλλιο στα 800 μέτρα. Ένα μετάλλιο που έγινε χρυσό το 2017, όταν αφαιρέθηκε η νίκη σε εκείνο τον αγώνα από τη Ρωσίδα Σαβίνοβα, επειδή βρέθηκε θετική σε χρήση απαγορευμένων ουσιών.

Η Νοτιαφρικανή αθλήτρια ανέβηκε στο πιο ψηλό σκαλί του βάθρου, στα 800 μέτρα και των Ολυμπιακών Αγώνων του Ρίο ντε Τζανέιρο το 2016, γεγονός που προκάλεσε νέο κύμα κριτικής και συζητήσεων. Η Βρετανίδα Σαρπ που τερμάτισε έκτη στον αγώνα, ξέσπασε σε λυγμούς λέγοντας ότι «όλοι βλέπουν ότι ήταν δύο διαφορετικές κούρσες».

Τα πάνω κάτω ήρθαν δύο χρόνια αργότερα, το 2018, με την Παγκόσμια Ομοσπονδία στίβου να αλλάζει τον κανονισμό για την τεστοστερόνη, απαιτώντας από τις αθλήτριες να παίρνουν φάρμακα για τη μείωση της στον οργανισμό με τους υποστηρικτές της Σεμένια να ισχυρίζονται ότι η αλλαγή έγινε «φωτογραφικά» για αυτήν!

Δικαίωση από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

Τότε ξεκίνησε νέο αγώνα επειδή όπως είπε δεν ήθελε να περάσει τα ίδια με την περίοδο 2010-15, αλλά η προσφυγή της στο Διεθνές Αθλητικό Δικαστήριο απορρίφθηκε, όπως και η έφεση που έκανε στο Ομοσπονδιακό Δικαστήριο της Ελβετίας. Δεν τα παράτησε και τώρα ήρθε η δικαίωση από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που αποφάσισε ότι η συγκεκριμένη απόφαση της World Athletics παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Η 32χρονη Κάστερ Σεμένια μπορεί πλέον να χαμογελά, παρότι ουδείς γνωρίζει εάν θα έχει το δικαίωμα να συμμετάσχει στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2024. Η νίκη δεν είναι μόνο δική της, αλλά όλων των ανθρώπων που νιώθουν ότι παραβιάζονται τα βασικά δικαιώματα τους.

Η ίδια άλλωστε νιώθει ευτυχισμένη στη πλευρό της συζύγου της Βάιολερ Ρασεμπόγια, με την οποία ενώθηκε με τα δεσμά του γάμου το 2017.