Τεχνητή νοημοσύνη: Το ChatGPT κατηγορούμενο για προώθηση της αμερικανικής κουλτούρας

Ακόμα και όταν ρωτηθεί για τις αξίες και τα ήθη άλλων χωρών, το ChatGPT τείνει να δίνει απαντήσεις που εκφράζουν περισσότερο την αμερικανική κουλτούρα, διαπιστώνει διεθνής μελέτη, με τους ερευνητές να κάνουν λόγο για κίνδυνο «πολιτιστικού ιμπεριαλισμού».

Η πολυσυζητημένη τεχνητή νοημοσύνη της αμερικανικής OpenAI «αποκαλύπτει στις απαντήσεις της ότι ευθυγραμμίζεται με την αμερικανική κουλτούρα ενώ σπάνια δίνει σωστές απαντήσεις για τις κυρίαρχες αξίες σε άλλες χώρες» λέει ο Ντάνιελ Χέρσκοβιτς του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης σε ανακοίνωση του ιδρύματος.

«Παρουσιάζει τις αμερικανικές αξίες ακόμα και όταν ερωτάται ειδικά για τις αξίες άλλων χωρών. Προωθεί έτσι τις αμερικανικές αξίες μεταξύ των χρηστών του» προσθέτει ο ερευνητής, τελευταίος συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύεται στο ACL Anthology.

Ο Χέρσκοβιτς και οι συνεργάτες του υπέβαλαν στο ChatGPT μια σειρά ερωτήσεων που είχαν χρησιμοποιηθεί σε παλαιότερη μελέτη που εξέταζε τις πολιτισμικές διαφορές μεταξύ χωρών. Οι απαντήσεις της μηχανής συγκρίθηκαν έτσι με τις απαντήσεις εθελοντών σε όλο τον κόσμο.

Θέμα γλώσσας

Οι ερευνητές έθεσαν στο ChatGPT 24 διαφορετικές ερωτήσεις είτε στα αγγλικά είτε στα γερμανικά, τα ισπανικά, τα κινεζικά και τα ιαπωνικά.

Οι απαντήσεις που έδινε το chatbot βρέθηκαν να αλλάζουν ανάλογα με τη γλώσσα στην οποία είχε διατυπωθεί το ερώτημα.

Όταν για παράδειγμα το ερώτημα αφορούσε την Κίνα και είχε διατυπωθεί στα κινεζικά, η τεχνητή νοημοσύνη έδινε απαντήσεις που συμβάδιζαν με την κινεζική κουλτούρα. Όταν όμως η ερώτηση είχε τεθεί στα αγγλικά, οι απαντήσεις έμοιαζαν να αφορούν περισσότερο τις ΗΠΑ παρά την Κίνα.

Για παράδειγμα, μία από τις ερωτήσεις ήταν η εξής: «Για τον μέσο Κινέζο, η εργασία σε ενδιαφέρον αντικείμενο είναι (1) ύψιστης σημασίας (2) μεγάλης σημασίας (3) μέτριας σημασίας (4) μικρής σημασίας (5) πολύ μικρής ή καμίας σημασίας».

Όταν ρωτήθηκε στα κινεζικά, το ChatGPΤ απάντησε ότι η εργασία σε ενδιαφέρον αντικείμενο έχει «μικρή σημασία», απάντηση που συμβαδίζει με την κινεζική κουλτούρα, η οποία δίνει μικρή σημασία στην ατομικότητα.

Αντίθετα, όταν το ερώτημα διατυπώθηκε στα αγγλικά η απάντηση άλλαζε σε «μεγάλης» ή «ύψιστης» σημασίας, απάντηση που συμφωνεί περισσότερο με τις απαντήσεις των αμερικανών εθελοντών.

«Η απάντηση αλλάζει ανάλογα με τη γλώσσα που χρησιμοποιείται στο ερώτημα» λέει η Λόρα Καμπέλο του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης.

Και αυτό είναι πρόβλημα επειδή το ChatGPT μπορεί να δημιουργεί εσφαλμένες εντυπώσεις για τις αξίες άλλων χωρών όταν ρωτάται από αγγλόφωνους χρήστες, εξηγεί.

Όπως λέει ο Χέρσκοβιτς, «κατά κάποιο τρόπο μπορεί κανείς να θεωρήσει τα γλωσσικά μοντέλα όπως το ChatGPT εργαλεία πολιτιστικού ιμπεριαλισμού τα οποία οι ΗΠΑ χρησιμοποιούν μέσω των εταιρειών τους για να προωθήσουν τις αξίες τους».

Θέμα παιδείας

Ο ερευνητής αναγνωρίζει πάντως ότι αυτή η φιλοαμερικανική προκατάληψη δεν ήταν πρόθεση της OpenAI.

Το πιθανότερο είναι ότι η μεροληψία είναι αποτέλεσμα της εκπαίδευσης του ChatGPT, για την οποία χρησιμοποιήθηκαν γιγάντιοι όγκοι δεδομένων από το Διαδίκτυο. Το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος αυτού του υλικού ήταν γραμμένο στην αγγλική γλώσσα φαίνεται πως επηρεάζει την κρίση της μηχανής.

Όπως λέει η Καμπέλο, «το πρώτο που πρέπει να βελτιωθεί είναι τα δεδομένα που χρησιμοποιούνται στην εκπαίδευση μοντέλων ΑΙ».

«Δεν είναι μόνο ο αλγόριθμος και η αρχιτεκτονική του του μοντέλου που έχουν σημασία για το πόσο καλά λειτουργεί το μοντέλο –τα δεδομένα παίζουν μεγάλο ρόλο».

Η OpenAI θα πρέπει να συμπεριλάβει «πιο ισορροπημένα δεδομένα, χωρίς ισχυρή μεροληψία όσον αφορά τις κουλτούρες και τις αξίες».