Ελληνοτουρκικά: Οι αστερίσκοι της επανεκκίνησης – Οι δεσμεύσεις Μητσοτάκη και Ερντογάν, τα F16 και τα «βαριά γεωπολιτικά ζητήματα»

Η συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ, στο Βίλνιους, ήταν διαφορετική από τις προηγούμενες… Θεωρείται ως η πιο εποικοδομητική και έγινε μέσα σε χαμόγελα και θερμό κλίμα. Αλλωστε όπως έχει ήδη ενημερώσει το in, οι δύο πλευρές δεν είχαν στο μυαλό τους το χειρότερο σενάριο, αλλά όλα ήταν σενάρια επιτυχίας, μιας και οι ΗΠΑ θεωρούν τις σχέσεις των δύο χωρών ιδιαίτερα σημαντικές για το παζλ της ευρύτερης περιοχής της ανατολικής Μεσογείου.

Είναι ενδεικτικό ότι ενώ η συνάντηση ήταν προγραμματισμένη να διαρκέσει 30 λεπτά, τελικά διήρκεσε μία ώρα και κάτι. Θεωρείται δε, βέβαιο ότι δεν έχουν γίνει γνωστά όλα όσα συζητήθηκαν. «Δεν θα μπω σε λεπτομέρειες για το τι συζητήθηκε πίσω από τις κλειστές πόρτες» απάντησε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός. Από όσα έγιναν γνωστά, σημειώνουμε την αναβάθμιση των διερευνητικών επαφών σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών. Πλέον Γιώργος Γεραπετρίτης και Χακάν Φιντάν, παίρνουν την σκυτάλη, για να τρέξουν τη «βαριά» ατζέντα των ελληνοτουρκικών.

«Τα βαριά γεωπολιτικά ζητήματα»

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έθεσε τρεις άξονες πάνω στους οποίους θα οικοδομηθεί η επόμενη μέρα στα ελληνοτουρκικά.

«Ο πρώτος είναι ο πολιτικός διάλογος, υπό την καθοδήγηση των δύο Υπουργών Εξωτερικών, στον οποίον προφανώς πολιτικό διάλογο θα τεθούν τα σημαντικά, τα βαριά γεωπολιτικά ζητήματα, με σημαντικότερο το βασικό ζήτημα το οποίο αναγνωρίζουμε ότι είναι η διαφορά μας με την Τουρκία, δηλαδή η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας, στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο». Σε αυτό το σημείο ωστόσο γεννάται ένα ερώτημα, μήπως διευρύνεται (προς το χειρότερο για τη χώρα μας) η ατζέντα. Κάτι που προκύπτει από τη φραστική διατύπωση του πρωθυπουργού, περί βασικής διαφοράς, ενώ μέχρι πρότινος, η θέση της Αθήνας ήταν ότι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών είναι η μοναδική διαφορά με την Τουρκία.

Ο 2ος άξονας, είπε ο πρωθυπουργός, είναι «τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης» και ο 3ος άξονας «αφορά μια θετική ατζέντα, αφορά ζητήματα οικονομικής και ενεργειακής συνεργασίας και συνεργασίας στους τομείς της Πολιτικής Προστασίας».

Πρόσθεσε ότι  στο θέμα του 3ου άξονα «μπορούμε σχετικά γρήγορα να έχουμε κάποια απτά αποτελέσματα, ώστε αυτά να μπορούν να επισημοποιηθούν, καλώς εχόντων των πραγμάτων, στο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας στη Θεσσαλονίκη (οπότε και αναμένεται η επόμενη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν) πριν τα τέλη του χρόνου».

Τα F16

Στην Αθήνα προσδοκούν, τουλάχιστον αυτή τη χρονική περίοδο, ότι δεν θα επαναληφθούν φαινόμενα έντασης στο Αιγαίο και γενικότερα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. «Επιβεβαιώσαμε την κοινή μας διάθεση για μία νέα επανεκκίνηση των διμερών μας σχέσεων, για μία συγκρατημένα νέα αρχή. Πρόκειται για μία στροφή της τουρκικής ηγεσίας, ίσως και προσαρμογή στην πραγματικότητα», είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Την ίδια ώρα ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, διεμήνυε για πρώτη φορά  πως τα F-16 ( που θα αγοράσει από τις ΗΠΑ) δεν πρόκειται να χρησιμοποιηθούν κατά της Ελλάδας: «Με τίποτα δεν υπάρχει περίπτωση να χρησιμοποιηθούν τα F-16 προς αυτή την κατεύθυνση (εναντίον της Ελλάδας) όπως δεν συνέβη και μέχρι τώρα. Για το ζήτημα της άφιξης των F-16, την Ελλάδα και τη «Βόρεια Κύπρο», κάναμε μια συνάντηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Εμείς δεν έχουμε στόχο να κερδίσουμε εχθρούς. Ο στόχος του Ερντογάν δεν είναι να αυξήσει τους εχθρούς, αλλά να αυξήσει τους φίλους».

Από την πλευρά του, ο Κυριάκος Μητσοτάκης υποστήριξε ότι το θέμα των F16 είναι μία αμερικανο-τουρκική υποθεση, αν και σημείωσε ότι δεν μπορεί μία χώρα σύμμαχος του ΝΑΤΟ να στρέφεται σε βάρος μίας άλλης σύμμαχης χώρας.

«Το τι κάνουν οι ΗΠΑ με την Τουρκία είναι κάτι το οποίο μας αφορά έμμεσα. Αυτό το οποίο μπορώ να πω είναι ότι η στάση του Κογκρέσου στο ζήτημα αυτό ειναι γνωστή, δεν θέλω να πω τίποτα περισσότερο… Νομίζω ότι είναι κοινός τόπος πως οι εξοπλισμοί που δίνονται σε χώρες μέλη του ΝΑΤΟ δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται κατά άλλων χωρών της Συμμαχίας», είπε.

Σε ό,τι αφορά τις ευρωτουρκικές σχέσεις, ο κ. Μητσοτάκης, υπενθύμισε «ότι το ζήτημα των ευρωτουρκικών σχέσεων θα αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, όπως γνωρίζετε, στο παρελθόν έχει πάρει αποφάσεις σχετικά με το πλαίσιο των σχέσεων Ευρωπαϊκής Ένωσης – Τουρκίας. Θυμάστε, γιατί τα είχατε καλύψει, ότι είχε ανοίξει δύο δρόμους για την Τουρκία: τον καλό και τον λιγότερο καλό. Πρόθεσή μας είναι να πορευτούμε στον θετικό δρόμο. Και σίγουρα η βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων μόνο να βοηθήσει μπορεί την συνολική προσέγγιση της Τουρκίας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, από τη στιγμή που δεν έχω λόγο να αμφισβητώ ότι αυτή η πρόθεση της Τουρκίας φαίνεται αυτή τη στιγμή να είναι ειλικρινής».

ΣΥΡΙΖΑ: Τρία κρίσιμα ερωτήματα για τη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν

Ο ΣΥΡΙΖΑ πάντως, σε ανακοίνωσή του, κατηγορεί τον Κυριάκο Μητσοτάκη ότι αλλάζει την πάγια θέση της χώρας σε ό,τι αφορά στην ΑΟΖ, ενώ αφήνει αιχμές και για τη Θράκη.

«Δεν εκπλήσσει κανέναν ότι ο κ. Μητσοτάκης αφού για χρόνια εκμεταλλεύθηκε τυχοδιωκτικά τα ελληνοτουρκικά για να πλήξει την Αξιωματική Αντιπολίτευση, με την κατηγορία ότι αποτελεί «εθνική εξαίρεση» για την οποία «ο πατριωτισμός αποτελεί ξένη λέξη», προαναγγέλλοντας μάλιστα ότι θα θέσει θέμα Θράκης στον κ. Ερντογάν, σήμερα που βρίσκεται στο εξωτερικό, κάνει στροφή 180 μοιρών. Ξεχνά την εμπρηστική, προεκλογικής χρήσεως, ρητορική του και φοράει το κοστούμι της μετριοπάθειας και της διπλωματίας», ανέφερε ο ΣΥΡΙΖΑ και θέτει  τρία κρίσιμα ερωτήματα:

1. Για ποιον λόγο ο κ Μητσοτάκης αλλάζει την πάγια θέση της χώρας και αναφέρεται στην νομική διαφορά μας με την Τουρκία για υφαλοκρηπίδα / ΑΟΖ, ως «γεωπολιτική»;

2. Διεκδικεί η ελληνική κυβέρνηση ευθέως από την Αμερικανική, προϋποθέσεις για την πώληση F16 στην Τουρκία ή εναποθέτει τις ελπίδες της αποκλειστικά στις καθόλα σημαντικές προσπάθειες στο Κογκρέσο; Έθεσε το θέμα ο κ. Μητσοτάκης στον Αμερικανό Πρόεδρο ή εξακολουθεί να περιορίζεται στο δόγμα του πιστού και δεδομένου συμμάχου;

3. Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ανακοίνωσε πρωτοβουλία για επανεκκίνηση των ευρωτουρκικών σχέσεων. Θα θέσει ο κ. Μητσοτάκης τη θετική ατζέντα και τις προϋποθέσεις της Ελλάδας σε αυτό το πλαίσιο;»

«Απαιτείται συνέπεια λόγων και πράξεων από την Τουρκία»

Από την πλευρά του ο Νίκος Ανδρουλάκης, σημείωσε ότι «απαιτείται συνέπεια λόγων και πράξεων» ώστε η «συγκρατημένη νέα αρχή στις ελληνοτουρκικές σχέσεις για την οποία έκανε λόγο ο πρωθυπουργός, να μην ξαναδιαψευστεί».

Ο ίδιος αναφέρθηκε και στην απόφαση των Ηνωμένων Πολιτειών για τον εκσυγχρονισμό των 80 τουρκικών μαχητικών F-16 και πώληση 40 νέων αεροσκαφών, τονίζοντας ότι «δεν είναι μία θετική εξέλιξη». Παράλληλα, χαρακτήρισε χίμαιρα την ενταξιακή προοπτική της Τουρκίας, υπογραμμίζοντας ότι «δεν μπορούμε να μιλάμε για τη συνέχιση ενταξιακών διαπραγματεύσεων, που έχουν ήδη παγώσει λόγω των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο εσωτερικό της χώρας».

«Μόνη λύση μία ειδική σχέση ΕΕ – Τουρκίας, που θα βασίζεται στην αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης και θα διασφαλίζει τον σεβασμό στα κυριαρχικά μας δικαιώματα με ένα αυτοματοποιημένο πλαίσιο κυρώσεων» κατέληξε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ.

ΚΚΕ: Δρομολογούνται επικίνδυνες εξελίξεις

Για  «επιτάχυνση των «παζαριών» υπό ΝΑΤΟική εποπτεία και δρομολόγηση επικίνδυνων εξελίξεων που αφορούν τη συνεκμετάλλευση – συνδιαχείριση του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου προς όφελος των ενεργειακών και άλλων οικονομικών ομίλων, προκαλώντας μεγάλες ανησυχίες για τα κυριαρχικά δικαιώματα των ελληνικών νησιών και την κυριαρχία της χώρας, την ειρήνη και ευημερία των δύο λαών», προειδοποιεί το ΚΚΕ.

«Τα περί «καλού κλίματος», «θετικής ατζέντας» και «αναβίωσης των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης» δεν μπορούν να ξεπεράσουν το γεγονός ότι είναι σε εξέλιξη ο ανταγωνισμός τουρκικής και ελληνικής αστικής τάξης και ότι η ηγεσία της Τουρκίας επιμένει στις απαράδεκτες θέσεις της «Γαλάζιας Πατρίδας» και τις συνολικές διεκδικήσεις σε βάρος των δικαιωμάτων των ελληνικών νησιών, όπως το αίτημα αποστρατιωτικοποίησής τους. Πρόκειται για ερωτήματα τα οποία ο πρωθυπουργός στη συνέντευξή του απέφυγε να απαντήσει», επισημαίνει.