«Έχω και… τζετ, πάμε μια βόλτα;»

Μετά από μια χρονιά με πολλά σκανανεβάσματα -κυρίως για τους μεγιστάνες της τεχνολογίας- έφτασε η ώρα για τους κροίσους αυτού του κόσμου να δώσουν το παρών στην ετήσια συγκέντρωσή τους, γνωστή ως «καλοκαιρινή κατασκήνωση για δισεκατομμυριούχους».

Διάρκειας μιας εβδομάδας, διοργανώνεται κάθε Ιούλιο στο θερινό θέρετρο Σαν Βάλεϊ στο Αϊντάχο. Και όπως κάθε χρόνο τέτοια εποχή, ένας στόλος ιδιωτικών τζετ κατέκλυσε το πιο κοντινό αεροδρόμιο Friedman Memorial στο Χέιλι.

Σε μια κανονική ημέρα, οι πτήσεις στην περιοχή δεν ξεπερνούν τις 40. Πέρυσι, μόνο κατά τη εβδομάδα της συνάντησης, ξεπέρασαν τις 300.

Οι περισσότερες από τις εισερχόμενες πτήσεις -γράφει το Insider– γίνονται από την NetJets, μια εταιρεία ιδιωτικών πτήσεων τσάρτερ.

«Είναι σύνηθες για τους ταξιδιώτες με μεγάλη τσέπη να χρησιμοποιούν τέτοιες ιδιωτικές εταιρείες», σχολιάζει ο αμερικανικός ιστότοπος, «επειδή είναι πιο δύσκολο να εντοπιστεί το που βρίσκονται κάθε στιγμή».

Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι δεν έχουν τα δικά τους αεροσκάφη.

Είτε έτσι, είτε αλλιώς, κάθε μια από αυτές τις ιδιωτικές πτήσεις υπολογίζεται ότι παράγει έως και 14 φορές παραπάνω ρύπους ανά επιβάτη, απ’ ότι ένα συμβατικό ταξίδι με εμπορικό αεροσκάφος.

Κάτι που καθιστά τουλάχιστον οξύμωρο το γεγονός ότι μεταξύ γκολφ, τένις και μεγάλων επιχειρηματικών συμφωνιών, οι παριστάμενοι στην «καλοκαιρινή κατασκήνωση για δισεκατομμυριούχους» συμμετέχουν στο Σαν Βάλεϊ και σε θεματικά συνέδρια, που τα τελευταία χρόνια έχουν κλασικά στην ατζέντα και την κλιματική αλλαγή…

Δεν είναι οι πρώτοι, ούτε οι τελευταίοι πλούσιοι και ισχυροί που επιδεικνύουν αυτού του είδους την υποκρισία.

Τα ιδιωτικά τζετ έχουν την τιμητική τους μέχρι και στα ταξίδια ηγετών προς τους τόπους διεξαγωγής των εκάστοτε ετήσιων Διασκέψεων του ΟΗΕ για το Κλίμα.

Όμως πλέον οι φωνές κατά της χρήσης τους έχουν αρχίσει να πληθαίνουν, καθώς ολόκληρος ο πλανήτης βιώνει πλέον στο «πετσί» του χειμώνα-καλοκαίρι την επιδείνωση της κλιματικής αλλαγής.

Ένα διευρυνόμενο… τζετ σετ

Αν και οι ΗΠΑ έχουν τη «μερίδα του λέοντος» στις παγκόσμιες εκπομπές ρύπων από ιδιωτικές πτήσεις, η Βρετανία, η Γαλλία η Γερμανία δεν πάνε πολύ πίσω.

Ως οι τρεις πλουσιότερες χώρες στην Ευρώπη, κατέχουν τα «μαύρα» πρωτεία στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.

Η πιο συχνή πτήση με ιδιωτικά τζετ στους ευρωπαϊκούς αιθέρες πέρυσι ήταν αυτή ανάμεσα σε Παρίσι και Λονδίνο.

Δύο πρωτεύουσες που έχουν σιδηροδρομική σύνδεση, διάρκειας μικρότερης από 2,5 ώρες.

Παρ’ όλα αυτά γίνονταν κατά μέσο όρο εννέα ιδιωτικές πτήσεις την ημέρα, όπως καταγράφει πρόσφατη έκθεση της οργάνωσης Greenpeace.

Μεταξύ του 2021 και του 2022 ο αριθμός των ιδιωτικών πτήσεων που αναχώρησαν από τη Βρετανία αυξήθηκε κατά 75%.

Το 10% των απογειώσεων από τη Γαλλία το 2019 ήταν ιδιωτικών αεροσκαφών.

Συνολικά, η κίνηση ιδιωτικών τζετ σε όλη την Ευρώπη αυξήθηκε κατά 64% πέρυσι.

Τώρα η Γαλλία ασκεί πιέσεις εντός ΕΕ για την επιβολή περιορισμών στις πτήσεις με ιδιωτικά τζετ και είναι η πρώτη χώρα που το επιχειρεί, στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής πολιτικής.

Ήδη προχώρησε σε απαγόρευση όλων των εσωτερικών στην επικράτειά της πτήσεων μικρών αποστάσεων, όπου υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις με τρένο.

Όμως η αγορά των ιδιωτικών τζετ ανθεί.

Πέρυσι οι πωλήσεις ιδιωτικών αεροσκαφών -νέων και μεταχειρισμένων- έφτασαν σε επίπεδα ρεκόρ, σύμφωνα με στοιχεία της Διεθνούς Ένωσης Εμπόρων Αεροσκαφών (IADA).

Φέτος οι εκτιμήσεις είναι ότι θα φτάσουν σε νέο υψηλό όλων των εποχών.

Ένας από τους βασικούς λόγους εκτιμάται ότι είναι η τεράστια αύξηση της περιουσίας των υπερ-πλούσιων εν μέσω της πανδημίας COVID-19.

Ότι τυχαία, αναφέρεται αύξηση του αριθμού των νέων αγοραστών ιδιωτικών τζετ.

Έτερος βασικός λόγος κατά την Transport & Environment -μια «ομπρέλα» μη κυβερνητικών οργανώσεων για τις βιώσιμες μεταφορές- είναι η έλλειψη αυστηρών κανονισμών.

Δηλητηριώδης πολυτέλεια

Είναι χάρη σε αυτό το χαλαρό πλαίσιο εξάλλου που οι ιδιωτικές πτήσεις γίνονται όλο και πιο δημοφιλείς.

Κατά περίπτωση, δε, και πιο προσιτές.

Ορισμένες εταιρείες τσάρτερ για παράδειγμα προσελκύουν νέους -πάντα ευκατάστατους- πελάτες, χρεώνοντας μεμονωμένες θέσεις, σε κόστος πολύ μικρότερο από τη ναύλωση ολόκληρου του τζετ.

Πέρα από ένα πολυτελές ταξίδι, για αρκετούς αποτελεί μια εναλλακτική απέναντι στο χάος που επικρατεί στις αερομεταφορές μετά την πανδημία, με έλλειψη προσωπικού στις αεροπορικές εταιρείες, πολύωρες καθυστερήσεις ή ακυρώσεις πτήσεων.

Αυτό που δεν αλλάζει είναι το καταστροφικό αποτέλεσμα για το περιβάλλον.

Τα ιδιωτικά αεροσκάφη έχουν σημαντικά υψηλότερες εκπομπές ρύπων από άλλα μέσα μεταφοράς.

Μόλις μέσα σε μια ώρα ένα μόνο ιδιωτικό τζετ μπορεί να εκπέμψει δύο τόνους διοξειδίου του άνθρακα (CO2), επισημαίνει η Transport & Environment.

Αυτά, ενώ οι μέσες κατά κεφαλήν εκπομπές ρύπων στην ΕΕ ισοδυναμούν σε 8,2 τόνους CO2 το έτος.

Γενικά, επισημαίνει η οργάνωση, τα ιδιωτικά τζετ είναι 5-14 φορές πιο ρυπογόνα από τα εμπορικά αεροσκάφη ανά επιβάτη και 50 φορές πιο ρυπογόνα από τα τρένα.

Η Greenpeace εκτιμά ότι το αποτύπωμα άνθρακα είναι πολύ υψηλότερο.

Υπολογίζει ότι ένα μέσο ταξίδι με ιδιωτικό αεροσκάφος εκπέμπει 5,9 τόνους CO2, όσο ένα ταξίδι με βενζινοκίνητο αυτοκίνητο 16 φορές πήγαινε-έλα μεταξύ Παρισιού και Ρώμης.

Οδικώς, η απόσταση μεταξύ των δύο πόλεων είναι πάνω από 1.400 χιλιόμετρα.

Πέρυσι οι αποστάσεις που διένυσαν οι περισσότερες ιδιωτικές πτήσεις στην Ευρώπη (55%) ήταν κάτω από 750 χιλιόμετρα.

«Δεν μου καίγεται καρφί»

Μεταξύ 2021-22 εν τω μεταξύ τα ιδιωτικά τζετ ρύπαναν με περισσότερους από 3,3 εκατομμύρια τόνους εκπομπών CO2 τον ουρανό στην Ευρώπη.

Τα αεροσκάφη αυτά μπορεί να ανήκουν σε εταιρείες τσάρτερ, στον ιδιωτικό στόλο επιχειρηματικών ομίλων ή σε πλούσιους ιδιώτες.

«Όσοι έχουν μεγαλύτερη επιτυχία επιτρέπεται να καταναλώνουν περισσότερα», υποστήριξε ένας νεαρός γόνος πλούσιας οικογένειας στη Γερμανία, μιλώντας σε νέα κοινή έρευνα των δικτύων ARD και ZDF.

Ο τίτλος της είναι «Ιδιωτικά τζετ, γιοτ, χαβιάρι: Πώς επηρεάζουν οι πάμπλουτοι το κλίμα;».

«Στην πραγματικότητα δεν μου καίγεται καρφί», ήταν η αποστομωτική απάντηση του 17χρονου Τέο Σ.

«Φυσικά και δεν θέλω να καούμε όλοι», δήλωσε, «όμως μερικές φορές η άνεσή μου είναι απλώς πιο σημαντική για μένα».

Άλλωστε «χωρίς τους υπερ-πλούσιους», συμπλήρωσε κυνικά, «δεν θα πετύχουμε τους κλιματικούς στόχους»…