Κοσμικό παράδοξο: Τηλεσκόπια είδαν τον χρόνο να κυλά πιο αργά στο μακρινό Σύμπαν

Σαν ταινία που παίζει σε αργή κίνηση, τηλεσκόπια που κοίταξαν το μακρινό Σύμπαν είδαν τον χρόνο να τρέχει πέντε φορές πιο αργά από το κανονικό, η μεγαλύτερη επιβράδυνση που έχει παρατηρήσει μέχρι σήμερα η αστρονομία.

Το φαινόμενο ονομάζεται «κοσμολογική διαστολή του χρόνου» και είναι μια οφθαλμαπάτη, ένα τρικ της φυσικής που προκύπτει από το γεγονός ότι το Σύμπαν διαστέλλεται.

Μπορείτε να το φανταστείτε ως εξής: ας πούμε ότι κοιτάζετε έναν πολύ μακρινό φάρο που αναβοσβήνει με σταθερό ρυθμό. Λόγω της διαστολής του Σύμπαντος, η απόσταση που σας χωρίζει από τον φάρο όλο και μεγαλώνει, κάτι που σημαίνει ότι το φως του χρειάζεται όλο και περισσότερο χρόνο για να διανύσει την απόσταση και να φτάσει στα μάτια σας. Ο φάρος φαίνεται έτσι να αναβοσβήνει πιο αργά. Και, όσο πιο μακριά βρίσκεται, τόσο μεγαλύτερη είναι η επιβράδυνση.

«Λόγω της επέκτασης του χώρου, τα φαινόμενα του νεαρού σύμπαντος θα πρέπει να εμφανίζονται πολύ πιο αργά από ό,τι κυλά σήμερα ο χρόνος» λέει ο Τζέρεντ Λιούις του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ, μέλος της ομάδας που υπογράφει τη μελέτη στο περιοδικό Nature Astronomy.

Ως «φάροι» χρησιμοποιήθηκαν στη νέα μελέτη 190 μακρινά κβάζαρ, των οποίων το φως ταξίδευε μέχρι και 12,3 δισεκατομμύρια χρόνια για να φτάσει μέχρι τη Γη (το 90% της ηλικίας του Σύμπαντος).

Τα κβάζαρ (εικόνα) είναι γιγάντιες μαύρες τρύπες που κρύβονται στα κέντρα γαλαξιών. Το υλικό που συγκεντρώνουν γύρω τους θερμαίνεται σε ακραίες θερμοκρασίες και λάμπει πιο έντονα από οτιδήποτε άλλο στο Σύμπαν.

Τα κβάζαρ δεν αναβοσβήνουν σαν φάροι, όμως η φωτεινότητά τους μεταβάλλεται με στατιστικά προβλέψιμο τρόπο. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η φωτεινότητα των πιο μακρινών κβάζαρ βρέθηκε να μεταβάλλεται πέντε φορές πιο αργά από το αναμενόμενο, λες και ο χρόνος πάτησε φρένο.

Η ανάλυση, λέει ο Λιούις, δείχνει ότι ο χρόνος συμπεριφέρεται «όπως προβλέπει η σχετικότητα του Αϊνστάν» για τη διαστολή του Σύμπαντος.