Μάχη που πάγωσε στον χρόνο: Απίθανο απολίθωμα δείχνει θηλαστικό να επιτίθεται σε δεινόσαυρο

Μια σκηνή προϊστορικής πάλης μέχρι θανάτου διατηρήθηκε στην αιωνιότητα χάρη σε μια απίθανη σύμπτωση που εκπλήσσει τους παλαιοντολόγους: ένα θηλαστικό που επιτίθεται σε έναν πολύ πιο μεγαλόσωμο δεινόσαυρο.

Το εντυπωσιακό απολίθωμα των 125 εκατομμυρίων ετών ανακαλύφθηκε στην Κίνα και δείχνει ένα πρωτόγονο θηλαστικό που θύμιζε ασβό να βυθίζει τα νύχια και τα δόντια του στη σάρκα ενός φυτοφάγου δεινόσαυρου.

«Οι δεινόσαυροι ήταν ανέκαθεν πιο μεγαλόσωμοι από τα θηλαστικά με τα οποία συμβίωναν, οπότε η κρατούσα εικόνα ήταν ότι οι αλληλεπιδράσεις τους ήταν μονόπλευρες: οι μεγαλύτεροι δεινόσαυροι πάντα έτρωγαν τα μικρότερα θηλαστικά» σχολίασε ο Τζόρνταν Μάλον του Καναδικού Μουσείου Φύσης στην Οτάβα, συνεπικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύεται στην επιιθεώρηση Scientific Reports.

«Σε αυτή την περίπτωση έχουμε πειστικές ενδείξεις ενός μικρόσωμου θηλαστικού που κυνηγούσε έναν μεγαλύτερο δεινόσαυρο, κάτι που δεν θα είχαμε φανταστεί χωρίς αυτό το απολίθωμα» είπε ο ερευνητής στο Reuters.

Το τετράποδο θηλαστικό, του είδους Repenomamus robustus, είχε μόλις επιτεθεί στον ψιττακόσαυρο Psittacosaurus lujiatunensis την ώρα που καταπλακώθηκε από ένα λαχάρ, μια κατολίσθηση λάσπης που εκδηλώνεται όταν πέσουν μεγάλες ποσότητες βροχής σε αποθέσεις ηφαιστειακής τέφρας.

Σχέδιο που δείχνει τις θέσεις των δύο ζώων τη στιγμή που καταπλακώθηκαν από λάσπη (Michael W. Skrepnick)

Το απολίθωμα βρέθηκε σε μια περιοχή της κινεζικής επαρχίας Λιαονίνγκ που οι παλαιοντολόγοι συχνά ονομάζουν «Πομπηία της Κίνας» λόγω της πληθώρας απολιθωμένων ζώων που θάφτηκαν σε ηφαιστειακές αποθέσεις.

Η μελέτη του συγκεκριμένου απολιθώματος ήταν σαν εγκληματολογική έρευνα σε τόπο εγκλήματος: το Repenomamus, με μήκος λιγότερο από μισό μέτρο, βρίσκεται στη ράχη του ψιττακόσαυρου, μεγέθους 1,2 μέτρων, και αρπάζει το σαγόνι και το πίσω πόδι ενώ ταυτόχρονα δαγκώνει τα πλευρά.

Λεπτομέρεια που δείχνει το μπροστικό πόδι του θηλαστικού να αρπάζει την κάτω σιαγόνα του δεινόσαυρου (Canadian Museum of Nature)

Τα πρώτα θηλαστικά εμφανίστηκαν πριν από περίπου 225 εκατομμύρια χρόνια και ζούσαν στη σκιά των δεινοσαύρων μέχρι την εξαφάνιση των τρομερών ερπετών πριν από 66 εκατομμύρια χρόνια. Τα περισσότερα ήταν μικρόσωμα και είχαν ως κύριο μέλημά τους να αποφεύγουν τους σαρκοφάγους δεινόσαυρους που κυριαρχούσαν τότε στον πλανήτη.

Όπως φαίνεται όμως η τροφική αλυσίδα του Μεσοζωικού Αιώνα (252-66 εκατ. χρόνια πριν) ήταν πιο περίπλοκη από ό,τι πιστεύαμε ως τώρα.

Καλλιτεχνική αναπαράσταση της μάχης που διατηρήθηκε 125 εκατ. χρόνια (Michael W. Skrepnick)

«Έχουμε δει απολιθώματα σαρκοφάγων δεινόσαυρων να κυνηγούν φυτοφάγους δεινόσαυρους, μέχρι τώρα όμως δεν υπήρχε παράδειγμα θηλαστικού που κυνηγούσε δεινόσαυρους» σχολίασε ο Σιάο-τσουν Γου του Καναδικού Μουσείου Φύσης.

Οι ερευνητές δηλώνουν σίγουροι ότι το θηλαστικό επιτέθηκε στον δεινόσαυρο και δεν δάγκωσε απλά ένα νεκρό ζώο.

«Καταρχάς, το θηλαστικό έχει καβαλήσει τον δεινόσαυρο σαν να προσπαθούσε να τον ακινητοποιήσει» επισήμανε ο Μάλον.

«Δεύτερον, δεν υπάρχουν ίχνη δαγκώματος στα οστά του δεινόσαυρου, όπως θα περιμέναμε αν είχε παραμείνει εκτεθειμένο σε πτωματοφάγα ζώα. Και τρίτον, το πίσω πόδι του θηλαστικού έχει παγιδευτεί από το διπλωμένο πίσω πόδι του δεινόσαυρου, κάτι που θα ήταν απίθανο να συμβεί αν ο δεινόσαυρος ήταν ήδη νεκρός».

Γνωρίζουμε εξάλλου ότι το Repenomamus αγαπούσε το κρέας δεινόσαυρου: στην ίδια περιοχή είχε βρεθεί ένα άλλο απολίθωμα του θηλαστικού με τα κόκκαλα ενός νεογέννητου ψιττακόσαυρου στο στομάχι.

Το γεγονός όμως ότι το μενού περιλάμβανε και ενήλικους δεινόσαυρους υποδεικνύει ότι τα θηλαστικά του Μεσοζωικού Αιώνα δεν ήταν τόσο ντροπαλά όσο πιστεύαμε.