Ρωσία: Ο Πούτιν θα σηκώσει το «όπλο» της ενέργειας ξανά εναντίον της Ευρώπης τον ερχόμενο χειμώνα

Δολοφόνος που γυρίζει στον τόπο του εγκλήματος ο… Βλαντιμίρ Πούτιν.

Αν οι Ευρωπαίοι θεωρούν ότι η απειλή του Ρώσου προέδρου να εργαλειοποιήσει την ενέργεια έπεσε στο κενό, επειδή απέφυγαν τον περασμένο χειμώνα τα μπλακάουτ, παρότι η Ρωσία μείωσε την παροχή φυσικού αερίου κατά 40%, θα πρέπει να το σκεφτούν ξανά.

Ναι, οι σχετικές τιμές έπεσαν κατά 90% από το αποκορύφωμά τους τον περασμένο Αύγουστο, και οι ευρωπαϊκές αποθήκες να είναι ήδη γεμάτες για τον χειμώνα που έρχεται, ωστόσο οι ειδικοί στα ζητήματα ενέργειας προειδοποιούν σε σχετικό άρθρο των Financial Times ότι αυτό το… μπλαζέ ύφος δεν θα ευνοήσει τις χώρες της Ευρώπης.

Ο φόβος είναι ότι μόλις ο Πούτιν υποψιαστεί ότι χάνει τον πόλεμο στην Ουκρανία -και μαζί με αυτόν ίσως και την προεδρία της Ρωσίας- τότε η Δύση θα πρέπει να περιμένει περισσότερα προβλήματα στο διάβα της, αφού ο «πατερούλης» της Ρωσίας θεωρείται σίγουρο ότι θα εργαλειοποιήσει τελικά τις ενεργειακές προμήθειες για πρώτη φορά.

Ο παράγοντας Τραμπ

Καθ’ οδόν προς τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τον επόμενο χρόνο, που θα ακολουθήσει η κρίσιμη προεδρική αναμέτρηση στις ΗΠΑ, η οποία μπορεί να επαναφέρει τον κακό, επικίνδυνο και απερίσκεπτο Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο όλα τα ενδεχόμενα για τα ενεργειακά μελλούμενα είναι ανοιχτά, λένε οι ίδιες πηγές.

«Η παραμονή του Πούτιν στην ρωσική εξουσία σχετίζεται με ένα αποδεκτό αποτέλεσμα του πολέμου στην Ουκρανία», εκτιμά ο Ρίτσαρντ Μπρόνζ, αναλυτής γεωπολιτικών ζητημάτων στην εταιρεία Energy Aspects. «Είναι σίγουρο ότι ήδη κάποιοι στη Μόσχα επεξεργάζονται σχέδια διάσπασης στη Δύση», προσθέτει ο ίδιος.

Ο ρόλος των τιμών αντλίας στις αμφίρροπες προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ είναι απόλυτα κατανοητός από τον Ρώσο πρόεδρο, ο οποίος πιθανότατα θα επιχειρήσει να χειραγωγήσει τις προμήθειες πετρελαίου για να αυξήσει τις τιμές της βενζίνης το επόμενο έτος.

Ο Τραμπ έχει ήδη υπονοήσει ότι αν εκλεγεί θα υποχρεώσει την Ουκρανία να διαπραγματευτεί το τέλος του πολέμου. Η αναζωπύρωση ενός ράλι του φυσικού αερίου, τροφοδοτούμενου από τον πληθωρισμό, θα ερχόταν σε μια δύσκολη οικονομική συγκυρία για τους Ευρωπαίους ηγέτες, που πρέπει να επικεντρωθούν στην εξουδετέρωση της ακροδεξιάς Λερναίας Ύδρας στα εδάφη τους.

Η Ρωσία και τα κόλπα της

Παρότι οι ΗΠΑ και η Ευρώπη έχουν απαγορεύσει τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου, η Μόσχα παραμένει μια από τις μεγαλύτερες χώρες εξαγωγούς αργού και διυλισμένου καυσίμου σε όλο κόσμο.

Οι εξαγωγές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη μπορεί να έχουν μειωθεί σε σχέση με τα προπολεμικά επίπεδα, εξακολουθούν όμως να καλύπτουν περίπου το 15% της ευρωπαϊκής ζήτησης, σε συνδυασμό με τις αυξανόμενες θαλάσσιες μεταφορές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG).

Σύμφωνα με τον Τιερί Μπρος, αναλυτή σε ζητήματα ενέργειας και καθηγητή στο Sciences Po στο Παρίσι, αν και οι προμήθειες φυσικού αερίου στην Ευρώπη έχουν καλή εικόνα, η Μόσχα θα επιστρατεύσει ξανά όλα τα «κόλπα» όσο πλησιάζει το 2024 για την άνοδο των τιμών, όπως έκανε και πέρυσι.

«Το σχέδιο του Πούτιν απέτυχε εξαιτίας του ζεστού χειμώνα, αλλά είναι κακή πολιτική να ποντάρουμε στο ίδιο χαρτί ξανά», λέει χαρακτηριστικά ο Μπρος. «Εάν η Ρωσία μειώσει τις προμήθειες LNG, μπορεί να επαναφέρει την ένταση στο όλο σύστημα». Σύμφωνα με τον ίδιο το 15% της ζήτησης της Ευρώπης που εξακολουθεί να ικανοποιεί η Ρωσία, αποδείχτηκε στην πραγματικότητα πιο δύσκολο να αντικατασταθεί από το πρώτο 25%, από τη στιγμή που η αγορά ήταν ήδη πολύ σφιχτή.

Ένας κρύος χειμώνας

Από την πλευρά της και η Διεθνής Οργάνωση Ενέργειας προειδοποίησε αυτή την εβδομάδα ότι ο κίνδυνος η Ρωσία να διακόψει τις εναπομείνασες ροές προς την Ευρώπη, που περνούν από την Ουκρανία και την Τουρκία, είναι υπαρκτός. Στην περίπτωση που οι προμήθειες LNG λιγοστέψουν και ο καιρός δείξει τα δόντια του θα επέλθει «αστάθεια στις τιμές και διακοπή των προμηθειών σε περίπτωση καθυστερημένου ψύχους».

Να σημειωθεί ότι η χρήση του πετρελαίου σαν όπλο έχει μεγαλύτερες προκλήσεις από το φυσικό αέριο, καθώς τα πετρελαϊκά έσοδα είναι πολύ πιο σημαντικά για τον προϋπολογισμό της Μόσχας. Η πιθανή διακοπή του εφοδιασμού θα διακινδύνευε επίσης να αποξενώσει ισχυρούς συμμάχους της Ρωσίας όπως είναι η Κίνα και η Ινδία, που έχουν γίνει οι κύριοι αγοραστές του ρωσικού πετρελαίου.

Η αλήθεια πάντως είναι ότι στο κομμάτι της ενέργειας η Ρωσία όσο κι αν είναι σε δύσκολη, πάντα καταφέρνει να γυρίζει το παιχνίδι, όπως απέδειξε με το Ντουμπάι που έγινε η νέα έδρα των εμπόρων του πετρελαίου της στους καταναλωτές σε όλο τον κόσμο, όταν η Ελβετία της γύρισε την πλάτη και συμφώνησε στην επιβολή δυτικών κυρώσεων εναντίον της.

Και για να γίνει κατανοητό το μέγεθος των κερδών, αρκεί να αναφερθεί ότι οι εταιρείες που είναι εγγεγραμμένες στο μικρό εμιράτο του Κόλπου αγόρασαν 39 μεγατόνους πετρελαίου αξίας 17δισ. δολαρίων από τον Ιανουάριο έως τον Απρίλιο – περίπου το ένα τρίτο των εξαγωγών της Ρωσίας που δηλώθηκαν στα τελωνεία κατά τη διάρκεια της συγκεκριμένης χρονικής περιόδου, σύμφωνα με έγγραφα που έφτασαν στα γραφεία των Financial Times.