Ρωσία: Τελείωσαν τον Πριγκόζιν και τον Σουροβίκιν – Επιστρέφει σε στρατηγικό ρόλο η Βάγκνερ

Ενας εκπρόσωπος της Βάγκνερ και ένας από τους κορυφαίους ηγέτες της ανάρτησαν βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με το ίδιο ουσιαστικά περιεχόμενο: θα υπερασπιστούν την πατρίδα και θα υποστηρίξουν τους στρατιωτικούς και πολιτικούς ηγέτες της Ρωσίας (φωτογραφία, επάνω, από Belarusian Defense Ministry).

Η επιστροφή της Βάγκνερ

Η ρωσική ιδιωτική στρατιωτική οργάνωση επέστρεψε και φαίνεται να τοποθετείται ώστε να παίξει στρατηγικό ρόλο για τη Ρωσία και τη Λευκορωσία.

Επιλέχθηκε νέος επικεφαλής της και πρόκειται για τον Αντρέι Τρόσεφ, βετεράνο του ρωσικού στρατού με εξαιρετική παρασημοφόρηση, συνταγματάρχη, 70 ετών, που έπαιξε σημαντικό ρόλο στη Συρία όπου συμμετείχε άμεσα σε στρατιωτικές επιχειρήσεις. Το ψευδώνυμό του είναι «γκριζομάλλης».

Ο συνιδρυτής της Βάγκνερ και άτομο που κινούσε παρασκηνιακά τα νήματα της εξουσίας, Γεβγκένι Πριγκόζιν, εξαφανίστηκε.

Spokesperson from Wagner about the situation in Belarus and current attitudes of Wagner to Russia and Putin. pic.twitter.com/9y9jhkMGMS

— Mats Nilsson (@mazzenilsson) July 16, 2023

Στις 29 Ιουνίου ο ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν συναντήθηκε στο Κρεμλίνο με περίπου 30 διοικητές της παραστρατιωτικής οργάνωσης, συμπεριλαμβανομένου του Πριγκόζιν, γράφει σε ανάλυσή του ο Stephen Bryen.

🤨»Everything is just beginning»: one of the commanders of the «Wagner» PMC announces global changes in Russia#prigozhin #Belarus #putin #Crimea pic.twitter.com/YYC3VAXyra

— Dr. Khaled Alfaiomi (@Alfaiomi) July 17, 2023

Ο στρατηγός Σεργκέι Σουροβίκιν, ένας άλλος αγνοούμενος πρωταγωνιστής, δεν παρευρέθηκε σ’ αυτή την τρίωρη συνάντηση που, σύμφωνα με το Κρεμλίνο, οργανώθηκε με πρόταση του Πούτιν.

Ο Αντρέι Τρόσεφ (φωτογραφία από το Twitter)

Αναφέρεται ότι τους είπε: «Ολοι [οι Βαγκνερίτες] μπορούν να συγκεντρωθούν σ’ ένα μέρος και να συνεχίσουν να υπηρετούν και τίποτα δεν θα αλλάξει γι’ αυτούς. Θα καθοδηγούνται από το ίδιο άτομο που ήταν ο πραγματικός τους διοικητής όλο αυτό το διάστημα». Αυτό το άτομο, ανέφερε ο ρώσος πρόεδρος, ήταν ο «Sedoy», η ρωσική λέξη για τον «γκριζομάλλη».

Η λάθος απάντηση του Πριγκόζιν

Σε απάντηση, ο Πριγκόζιν τόνισε: «Οχι, τα παιδιά δεν συμφωνούν μ’ αυτήν την απόφαση». Η τοποθέτησή του αυτή ουσιαστικά τερμάτισε τον έλεγχό του στη Βάγκνερ.

Μετά τη συνάντηση, είτε στις 4 είτε στις 5 Ιουνίου, η ρωσική αστυνομία και η FSB (ο διάδοχος της KGB της Ρωσίας) έκαναν έφοδο στην έπαυλή του στην Αγία Πετρούπολη.

Διαφορετικές αναφορές εμφανίστηκαν, μερικές που έλεγαν ότι ο Πριγκόζιν είχε μεταβεί στην έπαυλή του στην Αγία Πετρούπολη με λιμουζίνα για να παραλάβει τα χρήματα και τα όπλα του που είχαν προηγουμένως κατασχεθεί.

Μια άλλη τον ήθελε ν’ αναφέρεται στα γραφεία της FSB στην Αγία Πετρούπολη, κάνοντας το ίδιο πράγμα. Αλλά και στις δύο περιπτώσεις ήταν φήμες και δεν εμφανίστηκαν αυτόπτες μάρτυρες.

Φαίνεται, εκ των υστέρων, ότι αυτές οι ιστορίες και άλλες σχεδιάστηκαν για να κρατήσουν μυστική την πραγματική μοίρα του.

Η επίθεση υπό την ηγεσία του με στόχο τη Μόσχα στις 24 Ιουνίου έφερε κοντά στην καταστροφή τον Πούτιν. Ο ρώσος ηγέτης μετακινήθηκε από τη Μόσχα για προληπτικούς λόγους ασφαλείας. Πιστές δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένων των Τσετσένων, της Προεδρικής Φρουράς και της αστυνομίας, μετακινήθηκαν για να προστατεύσουν το υπουργείο Αμυνας στη Μόσχα, τον κύριο στόχο του Πριγκόζιν.

Ο θυμός του Σουροβίκιν

Ο ίδιος προφανώς πίστευε ότι ηγέτες-κλειδιά στον στρατό, εκτός του υπουργού Αμυνας Σεργκέι Σοϊγκού και του Αρχηγού του Επιτελείου στρατηγού Βαλέρι Γκερασίμοφ, θα υποστήριζαν την κίνησή του, θα απομάκρυναν τους δύο αξιωματούχους και θα έβαζαν τον Πριγκόζιν και, ίσως, τον Σουροβίκιν στη θέση τους. Ο Πούτιν θα βρισκόταν μπροστά σ’ ένα τετελεσμένο γεγονός.

Είτε θα δεχόταν την αλλαγή είτε, κατά την άποψη του Πριγκόζιν, θα αντικαθίστατο. Ο τότε ηγέτης της Βάγκνερ έβλεπε τον εαυτό του ως τον άνθρωπο που είχε την εξουσία στη Ρωσία και, ανάλογα με το πώς εξελίχθηκαν τα πράγματα, ίσως και ως τον νέο πρόεδρο της χώρας.

Ο Πούτιν, όπως φαινόταν, δεν ήταν επίσης σίγουρος για την πίστη του στρατού. Αυτή η αβεβαιότητα αναμφίβολα προκλήθηκε από την ανησυχία για τον στρατηγό «Αρμαγεδδών», Σεργκέι Σουροβίκιν.

Ο Σουροβίκιν, ο οποίος υπηρέτησε ως ειδικός σύμβουλος του Πριγκόζιν και της Βάγκνερ, ήταν εξαιρετικά θυμωμένος με την ηγεσία του στρατού.

Διετέλεσε αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων της Ρωσίας από τις 8 Οκτωβρίου 2022 έως τον Ιανουάριο του 2023, οπότε αντικαταστάθηκε από τον Βαλέρι Γκερασίμοφ.

Ο Σουροβίκιν έλαβε τον αόριστο τίτλο αναπληρωτή του Γκερασίμοφ και ενώ φέρεται να διατήρησε τη θέση, έγινε ειδικός σύμβουλος του Πριγκόζιν. Η ταπείνωση του στρατηγού «Αρμαγεδδώνα», την οποία εξαπέλυσε η «παλιά φρουρά» του στρατού, αναμφίβολα τον οδήγησε να στηρίξει σθεναρά τον επικεφαλής της Βάγκνερ. Και οι δύο έκαναν την κίνησή τους μετά τη νίκη του Μπαχμούτ.

Το ιδιοτελές… βίντεο

Στις 24 Ιουνίου, καθώς οι δυνάμεις της παραστρατιωτικής οργάνωσης κινούνταν προς το Ροστόφ επί του Ντον, ο Σουροβίκιν γύρισε ένα ιδιοτελές βίντεο (επάνω) στο οποίο υποστήριζε ότι η ανταρσία ήταν λάθος και ότι οι δυνάμεις της Βάγκνερ έπρεπε να επιστρέψουν στις βάσεις τους.

Υπάρχει η υπόθεση ότι αυτό το βίντεο δημιουργήθηκε για να αποφευχθεί οποιαδήποτε μελλοντική δίωξή του, εάν το πραξικόπημα υπό την ηγεσία του Πριγκόζιν αποτύγχανε.

Στα τέλη Ιουνίου, η κόρη του Σουροβίκιν φέρεται να είπε στο Baza, ένα κανάλι στο Telegram, ότι ο πατέρας της δούλευε από το σπίτι και δεν είχε τεθεί υπό κράτηση. Στη συνέχεια, η σύζυγός του ανέφερε ότι δεν είχε έρθει στο σπίτι.

Σύμφωνα με τη Wall Street Journal και άλλα μέσα ενημέρωσης, ο ρώσος στρατηγός συνελήφθη μαζί με άλλους δεκατρείς αξιωματικούς του στρατού.

Ο διάδρομος Σουβάλκι

Είναι πλέον γνωστό ότι ορισμένες δυνάμεις της Βάγκνερ βρίσκονται στη Λευκορωσία και εκπαιδεύουν εκεί δυνάμεις του τακτικού στρατού.

Ο Αντρέι Καρταπόλοφ, ο οποίος προεδρεύει της Επιτροπής Αμυνας του ρωσικού κοινοβουλίου, είπε: «Είναι σαφές ότι η Βάγκνερ πήγε στη Λευκορωσία για να εκπαιδεύσει τις ένοπλες δυνάμεις της Λευκορωσίας. Υπάρχει ακριβώς ένα μέρος όπως ο διάδρομος Σουβάλκι. Αν συμβεί κάτι, χρειαζόμαστε πολύ αυτόν τον διάδρομο Σουβάλκι. Μια δύναμη κρούσης είναι έτοιμη να καταλάβει αυτόν τον διάδρομο μέσα σε λίγες ώρες».

Η Πολωνία συγκεντρώνει δυνάμεις κατά μήκος των συνόρων με τη Λευκορωσία, προκαλώντας συναγερμό στο Μινσκ και τη Μόσχα. Ξένοι σύμβουλοι, συμπεριλαμβανομένων των Βρετανών, χρησιμεύουν τώρα ως τεχνικοί βοηθοί των πολωνικών δυνάμεων στα σύνορα της Λευκορωσίας, δίνοντας σήμα στη Μόσχα ότι το πραγματικό ζήτημα μπορεί να είναι μια πρωτοβουλία του ΝΑΤΟ για διάσωση της Ουκρανίας μ’ επίθεση στη σύμμαχο της Ρωσίας, η οποία θ’ αναγκαστεί να διασπάσει τις δυνάμεις της.

Ο διάδρομος Σουβάλκι (από weapons.substack.com)

Ο διάδρομος Σουβάλκι είναι μια λωρίδα γης μήκους 96 χιλιομέτρων που συνδέει τον ρωσικό θύλακα του Καλίνινγκραντ με τη Λευκορωσία.

Αδύναμος κρίκος του ΝΑΤΟ

Ενώ το Καλίνινγκραντ μπορεί να υποστηριχθεί από τη θάλασσα ή από τον αέρα, η χερσαία σύνδεση είναι σημαντική για τη διασφάλιση των καθημερινών επικοινωνιών. Υπάρχουν δρόμος και σιδηροδρομικές συνδέσεις. Το έδαφος από την μια πλευρά της λωρίδας είναι πολωνικό και από την άλλη λιθουανικό.

Πέρυσι οι Λιθουανοί εμπόδισαν τις αποστολές κατά μήκος αυτής της διαδρομής, αλλά υπαναχώρησαν όταν οι Ρώσοι απείλησαν με σοβαρές συνέπειες. Ο Διάδρομος θεωρείται επίσης ως ένας αδύναμος κρίκος για το ΝΑΤΟ, καθώς αποτελεί τη μόνη χερσαία σύνδεσή του με τα κράτη της Βαλτικής από την Πολωνία και από την Ευρώπη. Εκτός της αεροπορικής, αυτή είναι η χερσαία διαδρομή που χρειάζεται η βορειοατλαντική συμμαχία για να υποστηρίξει αυτές τις χώρες.

Σύμφωνα με την Indian Punchline, «Σε μια συνέντευξη το Σαββατοκύριακο, ο κορυφαίος εμπειρογνώμονας εξωτερικών και άμυνας του γερμανικού CDU, Roderich Kiesewetter (πρώην συνταγματάρχης που ηγήθηκε της Ενωσης Εφέδρων της Bundeswehr από το 2011 έως το 2016) πρότεινε ότι εάν οι συνθήκες δικαιολογούν την κατάσταση στην Ουκρανία, το ΝΑΤΟ θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο «ν’ αποκόψει το Καλίνινγκραντ από τις ρωσικές γραμμές ανεφοδιασμού. Βλέπουμε πώς αντιδρά ο Πούτιν όταν βρίσκεται υπό πίεση».

Στις 6 Ιουλίου, οι Ρώσοι έστειλαν ένα αεροσκάφος Tu-214SR και δύο μαχητικά Su-30M πάνω από διεθνή ύδατα κοντά στο Καλίνινγκραντ και τη Ρωσία. Συναντήθηκαν με βρετανικά μαχητικά Typhoons που σηκώθηκαν από την Εσθονία για να τα παρακολουθήσουν.

Το «αεροπλάνο της Κρίσεως»

Το Tu-214SR είναι γνωστό ως το ρωσικό αεροπλάνο «Doomsday» (αεροπλάνο της Κρίσεως). Πρόκειται για μια φορητή πλατφόρμα ελέγχου και διοίκησης με ευρύτατο φορτίο πολλαπλών συστημάτων πληροφόρησης.

Το Tu-214SR πιθανότατα βρισκόταν στην περιοχή εξαιτίας αναφορών για επιχειρήσεις της Πολωνίας και του ΝΑΤΟ κοντά στη Λευκορωσία και το Καλίνινγκραντ. Οι Ρώσοι θεωρούν τον θύλακα μεγάλης στρατηγικής σημασίας και είναι ευαίσθητοι σε εξελίξεις που ενδέχεται να τον απειλήσουν.

Η θέση των ΗΠΑ σ’ αυτές τις εξελίξεις παραμένει άγνωστη, αλλά είναι ξεκάθαρο ότι η Ουκρανία υφίσταται πλέον μεγάλες απώλειες και μπορεί να βρίσκεται στο κατώφλι της ήττας στον πόλεμο με τη Ρωσία.

Υπήρξαν αρκετές αρνητικές αναφορές από το Πεντάγωνο, συμπεριλαμβανομένου του Αρχηγού του Επιτελείου των Ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων, Βαλέρι Ζαλούζνι, που προσπαθεί να επανεξετάσει την αποτυχημένη ουκρανική αντεπίθεση.

Η δραστηριότητα στην Αφρική

Φαίνεται ότι η ανάπτυξη των δυνάμεων της Βάγκνερ στην Αφρική ομαλοποιείται. Περίπου 200 μαχητές της έχουν φτάσει τώρα στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, στο πλαίσιο μιας τακτικής κυκλικής εναλλαγής.

Το ρωσικό αεροπλάνο «Doomsday» (φωτογραφία αρχείου commons.wikimedia.org)

Μεταφέρθηκαν εκεί από την COSI (Ενωση Αξιωματικών για τη Διεθνή Ασφάλεια), μια θυγατρική της Wagner, με στρατιωτικά ελικόπτερα. Προηγούμενες αναφορές ότι έγινε εκκαθάριση των δυνάμεών της στη Μαύρη Ηπειρο φαίνεται ότι ήταν λανθασμένες και εξέλαβαν ως εκκαθάριση μια κυκλική εναλλαγή δυνάμεων.

Στρατηγικά Θέματα

Ο πόλεμος της Ουκρανίας είναι μέρος μιας σύγκρουσης δι’ αντιπροσώπων μεταξύ του ΝΑΤΟ και της Ρωσίας. Ενώ υπάρχουν πράγματι δευτερεύοντα, σημαντικά θέματα για τους άμεσα εμπλεκόμενους, για παράδειγμα ο ρωσόφωνος πληθυσμός της Ουκρανίας, η βορειοατλαντική συμμαχία προετοίμασε και ενίσχυσε τις δυνάμεις του Κιέβου πριν τη ρωσική εισβολή ώστε να διαθέτει επαρκή δύναμη για να πάρει πίσω βασικά εδάφη στο Ντονμπάς και την Κριμαία.

Η εμπλοκή του ΝΑΤΟ ήταν μέρος ενός σχεδίου για την ένταξη της Ουκρανίας στη συμμαχία και τη στρατηγική απομόνωση της Ρωσίας.

Οι Ρώσοι αντιμετώπισαν το σχέδιο της ΝΑΤΟϊκής ενίσχυσης και εκσυγχρονισμού του ουκρανικού στρατού εισβάλλοντας ανοιχτά στην Ουκρανία. Αλλά προτού η Μόσχα στείλει τις δυνάμεις της στα σύνορα, προσπάθησε να εμπλέξει την Ουάσιγκτον και τη βορειοατλαντική συμμαχία σε μια διπλωματική διαδικασία που αποσκοπούσε στην επίλυση των ζητημάτων μεταξύ της Ρωσίας, του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ.

Η προσπάθεια πήρε την πιο ώριμη μορφή της τον Δεκέμβριο του 2021, αλλά απέτυχε καθώς τόσο η Ουάσιγκτον όσο και η συμμαχία αρνήθηκαν τη ρωσική πρωτοβουλία.

Μυστικές συνομιλίες

Το ζήτημα της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ παραμένει άλυτο, ακόμη και μετά την τελευταία σύνοδο κορυφής του στο Βίλνιους.

Η ίδια η Σύνοδος είχε ελπίδες να κηρύξει τη νίκη της Ουκρανίας και μάλιστα προέβλεψε την ανατροπή της ρωσικής κυβέρνησης. Υπήρχαν μυστικές συνομιλίες με βασικά πρόσωπα της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένου του Πριγκόζιν. Αλλά το πραξικόπημά του απέτυχε και οι Ρώσοι απέκρουσαν μ’ επιτυχία την πολυαναμενόμενη ουκρανική επίθεση.

Η Ουκρανία υπέστη πολύ μεγάλες απώλειες και η αρχική καταστροφή αφορά τουλάχιστον στο 20% του δυτικού εξοπλισμού που στάλθηκε εκεί για να κερδηθεί ο πόλεμος. Συστήματα όπως το γερμανικό τανκ Leopard και το αμερικανικό στρατιωτικό όχημα πεζικού Bradley, αποδείχτηκαν ανεπιτυχή και προκάλεσαν αμηχανία.

Το χειρότερο απ’ αυτό, η μάχη (ακόμα σε εξέλιξη) αποκάλυψε ότι τα συστήματα και οι τακτικές που σχεδιάστηκαν για την προστασία του ΝΑΤΟ από τη Ρωσία ήταν ανεπαρκή και βασίζονταν σε μια σειρά από εσφαλμένες υποθέσεις σχετικά με τον πόλεμο.

Δεν είναι καθόλου ξεκάθαρο ότι οποιαδήποτε προσπάθεια να σωθεί η Ουκρανία επεκτείνοντας τη σύγκρουση στη Λευκορωσία θα πετύχαινε και θα μπορούσε να βάλει την Ευρώπη σ’ έναν γενικό πόλεμο στην επικράτειά της.

Θα επιτεθεί η Πολωνία;

Το ΝΑΤΟ δεν είναι έτοιμο για πόλεμο τώρα. Οι αποτυχίες στην Ουκρανία το καταδεικνύουν επαρκώς. Ενώ μπορεί να είναι αλήθεια ότι έχει τη δυνατότητα να συγκεντρώσει υπέρτερη αεροπορική δύναμη, θα έπρεπε να επιχειρήσει εναντίον αποτελεσματικών ρωσικών συστημάτων αεράμυνας και ρωσικών μαχητικών αεροσκαφών.

Αλλά η μεγάλη σύγκρουση θα γινόταν στο έδαφος και το ΝΑΤΟ δεν μπορεί να την αντιμετωπίσει τώρα, ίσως ποτέ. Θα επιτεθεί η Ουάσιγκτον, χρησιμοποιώντας τον πληρεξούσιό της την Πολωνία, στη Λευκορωσία για να προσπαθήσει να σώσει την Ουκρανία;

Οι δυνάμεις της Βάγκνερ έχουν πλέον ξαναγεννηθεί από τις στάχτες και ο Πριγκόζιν και ο Σουροβίκιν έχουν φύγει.

Εάν ο πρόεδρος της Επιτροπής Αμυνας της Δούμας έχει δίκιο, αυτές οι δυνάμεις είναι έτοιμες να καταλάβουν τον διάδρομο Σουβάλκι εάν η Πολωνία ξεκινήσει πόλεμο με τη Λευκορωσία.