Γεώργιος Κατσάνης: Ο ήρωας του Πενταδάκτυλου

Ένας από τους 97 ηρωικώς πεσόντες ελλαδίτες στρατιωτικούς κατά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, το καλοκαίρι του 1974, ήταν ο ταγματάρχης Γεώργιος Κατσάνης, τότε διοικητής μοίρας καταδρομών στη μαρτυρική Μεγαλόνησο.

Ο Κατσάνης έχασε τη ζωή του πολεμώντας γενναία τους τούρκους εισβολείς στην περιοχή του κάστρου του Αγίου Ιλαρίωνα, στην οροσειρά του Πενταδάκτυλου, το πρωί της 21ης Ιουλίου 1974.

Ποιος ήταν ο Γεώργιος Κατσάνης

Ο Κατσάνης είχε γεννηθεί στο Σιδηρόκαστρο Σερρών το 1934. Οι γονείς του ήταν πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη.

Η οικογένεια του Κατσάνη εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1948. Εκείνος, σε νεαρή ηλικία, εντάχθηκε στο τμήμα στίβου του ιστορικού ΓΣ Ηρακλή Θεσσαλονίκης και διακρίθηκε για τις επιδόσεις του στους δρόμους ταχύτητας (100 και 200 μ.).

Το 1952 ο Κατσάνης εισήχθη στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, ενώ το 1956 τοποθετήθηκε στις δυνάμεις καταδρομών του Ελληνικού Στρατού.

Τα διαδραματισθέντα στην Κύπρο τον Ιούλιο του 1974

Το 1974 ο Κατσάνης υπηρετούσε στην Κύπρο ως ταγματάρχης, διοικητής της 33ης Μοίρας Καταδρομών (33 ΜΚΔ), που έδρευε κοντά στο χωριό Μπέλλα Πάις της επαρχίας Κερύνειας (από το 1974 και μετά βρίσκεται στην τουρκοκρατούμενη περιοχή της Κύπρου, στα Κατεχόμενα), στη βόρεια πλευρά της οροσειράς του Πενταδάκτυλου.

Όταν εισέβαλε ο εχθρός στη Μεγαλόνησο, τις πρώτες πρωινές ώρες της 20ής Ιουλίου 1974, οι καταδρομείς του Κατσάνη βρίσκονταν ακόμα στη Λευκωσία λόγω της προηγηθείσης εμπλοκής τους στο χουντικό πραξικόπημα κατά του Μακαρίου, που είχε εκδηλωθεί στις 15 Ιουλίου 1974.

Αμέσως έλαβαν εντολή να επιστρέψουν παντί τρόπω στο χώρο διασποράς της μονάδας τους, στην περιοχή της Κερύνειας, όπερ και εγένετο, παρά το γεγονός ότι η αυτοκινητοπομπή τους, κατά τη διάρκεια της επιστροφής στο βόρειο τμήμα της Κύπρου, εβλήθη από τουρκικά αεροσκάφη και υπέστη καταστροφές.

Ακολούθως, τη νύχτα της 20ής προς την 21η Ιουλίου και στο πλαίσιο της αποκληθείσης επιχείρησης «Λαβίδα», που είχε αντικειμενικό σκοπό την κατάληψη των κατεχόμενων από τον εχθρό στενών της Αγύρτας, ο Κατσάνης ανέλαβε να οδηγήσει τους άριστα εκπαιδευμένους άνδρες του στην περιοχή του υψώματος Πετρομούθια, πλησίον του κάστρου του Αγίου Ιλαρίωνα.

Η σύγκρουση των ελλιπώς εξοπλισμένων ανδρών του Κατσάνη με τις εχθρικές δυνάμεις, που διαρκώς ενισχύονταν και επιχειρούσαν να διασπάσουν την ελληνική γραμμή άμυνας, ήταν πολύωρη και σφοδρή, γεγονός που επέφερε σοβαρές απώλειες στις τάξεις των ελλήνων καταδρομέων.

«ΤΟ ΒΗΜΑ», 21.7.1974, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Μία από αυτές επέπρωτο να είναι και ο ίδιος ο Κατσάνης, ο οποίος τραυματίστηκε θανάσιμα από πυρά ελεύθερου σκοπευτή γύρω στις 9:30 π.μ. της Κυριακής 21ης Ιουλίου, πολεμώντας ηρωικά στο πλευρό των ανδρών του.

Οι λιγοστοί συμπολεμιστές του, λόγω της σαφέστατης αριθμητικής υπεροχής των εχθρικών δυνάμεων και των καταιγιστικών πυρών που δέχτηκαν ακολούθως, όχι μόνο δεν κατάφεραν –παρά τις επανειλημμένες και απεγνωσμένες προσπάθειές τους– να προσφέρουν την παραμικρή βοήθεια στο διοικητή τους, αλλά και υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν τη σορό του στο πεδίο της μάχης, ανάμεσα στις άγριες κορυφές του Αγίου Ιλαρίωνα.

Τα μετά θάνατον

Ο Κατσάνης, ο οποίος προήχθη μετά θάνατον στο βαθμό του αντιστρατήγου, παρέμεινε αγνοούμενος επί 46 ολόκληρα χρόνια.

Μόλις στις αρχές του 2020 τα οστά του ηρωικώς πεσόντος αξιωματικού του Ελληνικού Στρατού ταυτοποιήθηκαν από τη Διευρευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων (ΔΕΑ) σε ομαδικό τάφο που είχε εντοπιστεί στα Κατεχόμενα.

Ακολούθως παρελήφθησαν επισήμως από την ελληνική κυβέρνηση, επαναπατρίστηκαν και ενταφιάστηκαν στη γενέτειρά του, το Σιδηρόκαστρο Σερρών.

Εξάλλου, ο ΓΣ Ηρακλής, τιμώντας τη μνήμη του Κατσάνη, έδωσε το όνομά του σε κλειστό γυμναστήριο του συλλόγου.

Επίσης, το όνομα του Κατσάνη φέρουν αφενός το Κέντρο Εκπαιδεύσεως Ανορθοδόξου Πολέμου (ΚΕΑΠ) στη Ρεντίνα Θεσσαλονίκης και αφετέρου το στρατόπεδο της 33ης ΜΚΔ στο Σταυροβούνι της Κύπρου.