Ρωσία: Τι συμβαίνει τελικά με τον Πριγκόζιν και τον Πούτιν;

Ενας από τους αναγνώστες μου σημείωσε ότι έκανα λάθος για τον Πριγκόζιν. Είχα υποστηρίξει πως δεν ήταν πλέον αρχηγός της Βάγκνερ, είχε παραγκωνιστεί και εξαφανιστεί (φωτογραφία, επάνω, από Dmitry Azarov/Kommersant).

Το ασαφές βίντεο…

Αλλά δεν είχα δίκιο, αν είναι σωστές οι αναφορές ότι εμφανίστηκε στη Λευκορωσία. Ο επίσημος ρωσικός Τύπος είναι εντελώς σιωπηρός σχετικά με το θέμα.

Συνεπώς, αυτό που πρέπει να κρατήσουμε είναι μια σύντομη δήλωση που αποδίδεται στον Πριγκόζιν και ένα πολύ ασαφές βίντεο στο οποίο φέρεται να καλωσορίζει τα στρατεύματα της Βάγκνερ, και θα μπορούσε να είναι ο οποιοσδήποτε, αλλά λέγεται ότι είναι ο ίδιος.

Προφανώς αυτά τα στρατεύματα που έφτασαν στη Λευκορωσία αποτελούσαν τμήμα μιας μεγάλης φάλαγγας που ταξίδεψε από τη Ρωσία την περασμένη εβδομάδα.

Εργάζομαι με την υπόθεση ότι η δήλωση του Πριγκόζιν και το βίντεο είναι αληθινά και ο ίδιος έχει επανέλθει στη διοίκηση των δυνάμεων της Βάγκνερ στη Λευκορωσία, γράφει σε ανάλυσή του ο Stephen Bryen.

Ο άνθρωπος που κάποια στιγμή τον έβλεπαν ως προδότη, τώρα επιστρέφει στις επιχειρήσεις.

Μπορεί να υπάρχει καλός λόγος για την παρουσία της ρωσικής παραστρατιωτικής οργάνωσης στη Λευκορωσία, καθώς οι αρχές εκεί ανησυχούν έντονα ότι η Πολωνία μπορεί να εξαπολύσει επίθεση εναντίον της σε μια προσπάθεια να διασπάσει τις δυνάμεις του ρωσικού στρατού στην Ουκρανία. Η εμφάνιση των στρατευμάτων της Βάγκνερ μοιάζει σαν κίνηση ματ απέναντι σε κάθε ιδέα πολωνικής επίθεσης.

Θεωρίες συνωμοσίας και ερωτήματα

Ο καλός μου φίλος Larry Johnson έχει την άποψη ότι η υπόθεση Πριγκόζιν ήταν επινοημένη και ότι ο Πούτιν και η GRU (ρωσική στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών) συνεργάστηκαν για να αποκαλύψουν την ανάμειξη δυτικών μυστικών υπηρεσιών στη Ρωσία και να εντοπίσουν προδοτικούς στρατιωτικούς ηγέτες.

Αυτό το επιχείρημα ταιριάζει με ανεπιβεβαίωτες ιστορίες ότι έως και 16 ρώσοι στρατιωτικοί ηγέτες έχουν ήδη εκκαθαριστεί.

Οταν ασχολείσαι με τη Ρωσία πρέπει πάντα να προσπαθείς να διακρίνεις τι είναι αληθινό από αυτό που είναι ψεύτικο. Μερικές φορές στη χώρα αυτό ονομάζεται Matryoshka, και πήρε τ’ όνομά του από τις διάσημες ομώνυμες κούκλες που κρύβονται η μία μέσα στην άλλη. Κρατώ μία που είχα πάρει εδώ και πολύ καιρό όταν ο Γέλτσιν ήταν πρόεδρος της Ρωσίας.

Το πρόβλημα με τη θεωρία συνωμοσίας συνίσταται στο ότι ήταν εξαιρετικά επικίνδυνη για τον Πούτιν. Υπάρχουν ακόμα πολλά ερωτήματα.

Γιατί ο ρώσος πρόεδρος επικοινώνησε με τον φίλο του στη Λευκορωσία, τον Αλεξάντερ Λουκασένκο, για να βοηθήσει στη σύναψη συμφωνίας με τον Πριγκόζιν; Ή μήπως ο Λουκασένκο προσέγγισε στην πραγματικότητα τον Πριγκόζιν και στη συνέχεια ενέπλεξε τον Πούτιν;

Γιατί ο ρώσος ηγέτης έκανε μια συμφωνία με το αφεντικό της Βάγκνερ που, ενώ σταμάτησε την απόπειρα πραξικοπήματος, τον έφερε σε μια ισχυρή και επικίνδυνη θέση; Ομοίως, γιατί χαρακτήρισε την ανταρσία ως προδοτική εξέγερση, μετά την επίτευξη της συμφωνίας, και στη συνέχεια αντέστρεψε ξανά την πορεία, με την υπόθεση βέβαια ότι ο Πριγκόζιν επιστρέφει επιχειρησιακά στη Λευκορωσία;

Σκληρά μέτρα…

Πώς και ο στρατός δεν έστειλε δυνάμεις στη ρωσική πρωτεύουσα για να τον εμποδίσει; Στην πραγματικότητα ήταν η FSB, η αστυνομία και μια μονάδα της Τσετσενίας που βοήθησαν για να σωθεί η Μόσχα.

Κούκλα Matryoshka από την εποχή του Γκορμπατσόφ (φωτογραφία από weapons.substack.com)

Μετά τη συμφωνία με τη διαμεσολάβηση του Λουκασένκο, οι ρωσικές αρχές άρχισαν να παίρνουν σκληρά μέτρα σε σχέση με την περιουσία του Πριγκόζιν.

Η επιδρομή στην έπαυλή του στην Αγία Πετρούπολη βιντεοσκοπήθηκε και μεταδόθηκε στη Ρωσία σε μια προσπάθεια να τον δυσφημήσουν.

Την ίδια ώρα, το κοινωνικό δίκτυό του, το οποίο είναι εκτεταμένο, φέρεται να καταλήφθηκε από τις αρχές. Ο Πριγκόζιν έχασε το συμβόλαιό του για τρόφιμα και προμήθειες πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων με τον ρωσικό στρατό.

Αναφέρθηκε ότι οι στρατιωτικές επιχειρήσεις του εκτός Ρωσίας, ιδιαίτερα στην Αφρική, επρόκειτο ν’ αντικατασταθούν από τακτικό προσωπικό του ρωσικού στρατού (πράγμα που οδήγησε σε έντονες καταγγελίες από τον ηγέτη της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας και άλλους).

Η Μόσχα υποχώρησε στο ζήτημα της αντικατάστασης των δυνάμεων της Βάγκνερ στην Αφρική. Μόλις πρόσφατα υπήρξε μια «κανονική» εναλλαγή του προσωπικού της.

Ποιος έχει τον έλεγχο;

Το ποιος πραγματικά ελέγχει την παραστρατιωτική οργάνωση επίσης δεν είναι καθόλου σαφές. Ο Πούτιν είχε επιλέξει τον Αντρέι Τρόσεφ ως επικεφαλής της, κάτι που κατέστησε σαφές στις 29 Ιουνίου όταν συναντήθηκε με διοικητές της, συμπεριλαμβανομένου του Πριγκόζιν.

Είναι ο Τρόσεφ επικεφαλής των δυνάμεων της Βάγκνερ στη Λευκορωσία, στη Ρωσία και την Ουκρανία; Η απάντηση είναι ότι δεν ξέρουμε. Εάν είναι επικεφαλής, και ο Πριγκόζιν βρίσκεται στη Λευκορωσία, ποιος είναι ο ρόλος του; Εάν οι ειδήσεις είναι ακριβείς, ο Πριγκόζιν έχει τώρα τη γενική διοίκηση των δυνάμεων της Βάγκνερ στη Λευκορωσία, και επεκτείνεται αυτή στη Ρωσία και την Ουκρανία;

Επειτα υπάρχει το πρόβλημα του στρατηγού «Αρμαγεδδώνα», Σεργκέι Σουροβίκιν, ο οποίος εξακολουθεί να αγνοείται. Υπάρχει μια ανεπιβεβαίωτη φήμη ότι πρόκειται να συναντηθεί με τον Πούτιν αυτή την εβδομάδα.

Το θέμα με τον Σουροβίκιν είναι αν συνδεόταν με ηγέτες του ρωσικού στρατού που υποστήριξαν ένα πραξικόπημα το οποίο θα αντικαθιστούσε τον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Γκερασίμοφ και τον υπουργό Αμυνας Σοϊγκού. Δεν ξέρουμε τι γνωρίζει ή δεν γνωρίζει το Κρεμλίνο για όλ’ αυτά.

Η καρατόμηση Ποπόφ

Τέλος, υπάρχει ένα ενδεχομένως σχετικό θέμα που αφορά στην προφανή απόλυση του στρατηγού Ιβάν Ποπόφ, διοικητή της 58ης Στρατιάς Συνδυασμένων Οπλων που πολεμά στη Ζαπορίζια της Ουκρανίας.

Ο Ποπόφ ήταν ένας δημοφιλής και αποτελεσματικός διοικητής και η επιτυχία του να απωθήσει την ουκρανική επίθεση στη Ζαπορίζια θα έπρεπε να τον είχε κάνει ήρωα.

Απολύθηκε όταν παραπονέθηκε ανοιχτά για «την έλλειψη πυρών αντιπυροβολικού, την απουσία σταθμών αναγνώρισης πυροβολικού και τους μαζικούς θανάτους και τραυματισμούς των αδελφών μας από το εχθρικό πυροβολικό».

Ο Πριγκόζιν είπε πολύ χειρότερα από τον Ποπόφ, αλλά ποτέ δεν απολύθηκε, ούτε επικρίθηκε ούτε συνελήφθη. Στην πραγματικότητα, όταν εξέφρασε πολλά από τα παράπονά του, η ηγεσία του στρατού αναγκάστηκε να ικανοποιήσει ορισμένα από αυτά και να παράσχει υποστήριξη, είτε επρόκειτο για έλλειψη πυρομαχικών και προμηθειών, είτε για την πλευρική προστασία των δυνάμεων της Βάγκνερ που πολεμούσαν στο Μπαχμούτ.

Ο στρατηγός Ιβάν Ποπόφ (φωτογραφία από v1.ru/Vesti-Volgograd)

(Ενα κανάλι στο Telegram που περιγράφεται ως «κοντά στον Πριγκόζιν» δημοσίευσε στοιχεία για τις απώλειες της Βάγκνερ στην Ουκρανία. Σύμφωνα μ’ αυτό το κανάλι, πολλοί από αυτούς που σκοτώθηκαν είχαν στρατολογηθεί από ρωσικές φυλακές).

Το ανθρώπινο κόστος…

Φαίνεται ότι η απόλυση του Ποπόφ, εν μέσω του πολέμου, έχει να κάνει περισσότερο με την ακραία νευρικότητα στην ηγεσία του στρατού για το ποιος είναι αξιόπιστος και ποιος όχι, και η καταγγελία του έπεται.

Θυμάται κανείς την αντικατάσταση του Τζορτζ Πάτον στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, εν μέρει επειδή χαστούκισε έναν τραυματισμένο στρατιώτη, αλλά στην πραγματικότητα επειδή είχε γίνει μπελάς.

Μετά τη Νορμανδία, ο Πάτον επανήλθε, κυρίως επειδή ήταν μεγάλος στρατιωτικός ηγέτης και, παρά τις αδυναμίες του, αγαπήθηκε από τα στρατεύματά του και ήταν ένας ατρόμητος, αποτελεσματικός διοικητής. Τι θα γίνει με τον Ποπόφ δεν ξέρουμε.

Παραμένει ασαφές πόσο σοβαρή είναι η κατάσταση για τον Πούτιν. Εάν η υπόθεση Πριγκόζιν ήταν μια παρωδία, τι θα μπορούσε να κερδίσει απ’ αυτήν στο απόγειο της ουκρανικής επίθεσης;

Εκτός, φυσικά, αν ο στρατός ήθελε να βγει από τον πόλεμο, όχι επειδή κέρδιζε ή έχανε, αλλά επειδή το ανθρώπινο κόστος του ήταν πολύ οδυνηρό.

Πολλοί ανώτεροι αξιωματικοί από τη ρωσική πλευρά και ακόμα περισσότεροι στρατιώτες έχουν σκοτωθεί στη σύγκρουση. Παρά τις διάφορες δημοσκοπήσεις του Κρεμλίνου, στην ισχυρή ελίτ της χώρας πρέπει να υπάρχει μεγάλη δυσαρέσκεια για τον πόλεμο, η οποία σίγουρα διαχέεται στις τάξεις της στρατιωτικής ηγεσίας.

…και το ανυπέρβλητο πρόβλημα

Ο άλλος παράγοντας, που σπάνια λαμβάνεται υπόψη, είναι ότι οι τάξεις της ρωσικής ελίτ έχουν αποκοπεί από τη Δύση και σ’ αρκετές, πολύκροτες μάλιστα περιπτώσεις έχουν χαθεί οι περιουσίες τους στο εξωτερικό εξαιτίας των κυρώσεων.

Αυτές οι κατασχέσεις από τη μια πλευρά, και οι ταξιδιωτικοί και τραπεζικοί περιορισμοί από την άλλη, πρέπει να προκάλεσαν μεγάλη δυστυχία σ’ αυτήν τη διακεκριμένη ομάδα που είχε προηγουμένως αποζημιωθεί από τον Πούτιν για την πίστη της.

Οταν συγκρίνουν την Ουκρανία με την προσωπική τους περιουσία, επιλέγουν φυσικά την προσωπική τους περιουσία, αν εξακολουθούν να έχουν.

Η Ρωσία πάντα εξαρτιόταν από τις ελίτ που ανταμείβονται γενναιόδωρα για την πίστη τους στην κυβέρνηση. Εάν αυτές αυτομολήσουν, τότε ο Πούτιν αντιμετωπίζει ένα σχεδόν ανυπέρβλητο πρόβλημα να παραμείνει στην εξουσία.