Καύσωνας: Πώς η υπερβολική ζέστη επηρεάζει την παγκόσμια οικονομία και την οδηγεί σε νέες αποφάσεις

Η Ακρόπολη στέκεται μεγαλοπρεπής και υπέροχη πάνω από την πόλη της Αθήνας για πολλούς αιώνες, με τα Προπύλαια, το Ναό της Αθηνάς Νίκης και τον Παρθενώνα να έχουν αποδείξει πολλές φορές τις αντοχές τους στον πόλεμο και τις κακουχίες.

Επειδή όμως ακόμα και οι γενναίοι λυγίζουν, όταν ο υδράργυρος αυτές τις μέρες χτύπησε κόκκινο στην Αθήνα και σε όλες τις πρωτεύουσες της νότιας Ευρώπης, η Ακρόπολη έκλεισε για λίγες ώρες τις πιο θερμές μεσημεριανές ώρες για την προστασία των επισκεπτών της.

Ο Κέρβερος, το κύμα καύσωνα που πήρε το όνομα του από το μυθικό τέρας με τα τρία κεφάλια που φυλούσε τις πύλες του Άδη, του ζοφερού Κάτω Κόσμου, έδειξε σε όλους πόσο ευάλωτη είναι η τουριστική βιομηχανία της Μεσογείου στις υψηλές θερμοκρασίες, που γίνονται όλο και πιο συχνές στην Ευρώπη, γράφουν οι Financial Times.

Ωστόσο, ο οικονομικός αντίκτυπος του ιδιαίτερα αυτού θερμού καλοκαιριού δεν περιορίζεται μόνο στον τουρισμό, αλλά και σε άλλες βιομηχανίες, όπως οι κατασκευές, η γεωργία, οι μεταφορές και οι ασφάλειες που αρχίζουν να αλλάζουν τον τρόπο λειτουργία τους για να ανταπεξέλθουν στις υψηλές θερμοκρασίες, που φαίνεται ότι θα είναι η νέα ρουτίνα εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.

Το μεγάλο κόστος της κλιματικής αλλαγής

Οι επιστήμονες άλλωστε είναι ξεκάθαροι ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα, συμπεριλαμβανομένων των καυσώνων, θα γίνονται συχνότερα και πιο έντονα κάθε φορά που η παγκόσμια θερμοκρασία θα ανεβαίνει έστω και ελάχιστα.

Τον Ιούλιο, που όλα δείχνουν ότι θα είναι ο θερμότερος μήνας όλων των εποχών, με τις μέσες θερμοκρασίες του να είναι ήδη κατά 1.1 βαθμούς Κελσίου υψηλότερες σε παγκόσμιο επίπεδο σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα, κυριολεκτικά πνίγηκαν κάτω από «θόλους θερμότητας» ολόκληρες περιοχές των ΗΠΑ, της Ευρώπης και της Ασίας. Και τα ρεκόρ της ζέστης έσπασαν το ένα μετά το άλλο από την Κίνα μέχρι την Ιταλία και αλλού.

Όπως είναι λογικό και επόμενο, ο επιχειρηματικός κόσμος και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής σε παγκόσμιο επίπεδο υπολογίζουν τώρα το κόστος από τα κατεβασμένα ρολά στις εταιρείες τους και τη μειωμένη παραγωγικότητα τους.

Ακαδημαϊκή μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Ντάρτμουθ τον περασμένο χρόνο διαπίστωσε ότι οι καύσωνες, που προκλήθηκαν από την αλλαγή του κλίματος λόγω της ανθρώπινης παρέμβασης, κόστισαν στην παγκόσμια οικονομία περίπου 16 τρισεκατομμύρια δολάρια σε μια περίοδο 21 ετών από τη δεκαετία του 1990.

Θύμα της ζέστης η ανάπτυξη

Η υπερβολική ζέστη «πλήττει την ανάπτυξή μας», λέει η Κάθι Μπόμαν ΜακΛεόντ, διευθύντρια του Κέντρου Ανθεκτικότητας του Ιδρύματος Adrienne Arsht-Rockefeller στη δεξαμενή σκέψης Atlantic Council. «Καταρρακώνει τις οικονομίες μας… τα κτίρια λυγίζουν, τα μετρό κλείνουν, τα εστιατόρια κατεβάζουν ρολά, επειδή το προσωπικό της κουζίνας δεν μπορεί να εργαστεί σε αυτή την αφόρητη ζέστη», προσθέτει η ίδια.

Τα κόστη αυτά όμως φαίνεται ότι θα είναι σταγόνα στο ωκεανό μπροστά σε αυτά που θα φέρουν οι επόμενες ακόμα πιο ζεστές δεκαετίες. «Η ακραία ζέστη είναι μια από τις πολύ σοβαρές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής», λέει ο Νταν Γιόργκενσεν, υπουργός κλίματος της Δανίας. «Τα τραγικά νέα είναι ότι η κατάσταση εκτιμάται πως θα χειροτερέψει».

Ένας από τους βασικούς λόγους που η υπερβολική ζέστη αποτελεί οικονομική απειλή είναι επειδή δυσκολεύει την εργασία. Οι υψηλές θερμοκρασίες πάνε χέρι-χέρι με τη χαμηλή παραγωγικότητα.

Σε συνθήκες μεγάλης ζέστης, οι άνθρωποι συνήθως «εργάζονται με πιο αργούς ρυθμούς, παίρνουν περισσότερα ρίσκα, ενώ μειώνεται η γνωστική τους λειτουργία», εξηγεί η Λόρα Κεντ του ινστιτούτου Mechanical Engineers, μια επαγγελματική ένωση που πρόσφατα δημοσίευσε μια έκθεση για το πως η παγκόσμια οικονομία θα χρειαστεί να προσαρμοστεί στην ακραία ζέστη.

Χαμένες ώρες εργασίας

Μια μελέτη από τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας, την υπηρεσία του ΟΗΕ για τους εργαζόμενους, προέβλεψε ότι έως το 2030, το 2% των συνολικών ωρών εργασίας σε παγκόσμιο επίπεδο θα χάνεται κάθε χρόνο, είτε επειδή θα επικρατεί αφόρητη ζέστη για εργασία, είτε επειδή οι εργαζόμενοι θα πρέπει να ρίξουν κατά πολύ τους ρυθμούς τους για να τα καταφέρουν

Περίπου 200 εκατομμύρια άνθρωποι σήμερα στις πόλεις κινδυνεύουν από την υπερβολική ζέστη, ένας αριθμός που αναμένεται να 8πλασιαστεί μέχρι το 2050, σύμφωνα με τον Σάσιν Μπόιτ, διευθυντή κλιματικής ανθεκτικότητας στο δίκτυο C40, που έχουν δημιουργήσει δήμαρχοι, οι οποίοι πιέζουν για περιβαλλοντική δράση εδώ και τώρα.

Για την ώρα είναι λίγες οι χώρες που έχουν καθορίσει ποια είναι η ύψιστη θερμοκρασία εργασίας και πότε οι εργαζόμενοι πρέπει να εγκαταλείπουν τις θέσεις τους και να επιστρέφουν στα σπίτια τους για την προστασία τους από έναν καύσωνα. Αυτοί που κινδυνεύουν περισσότερο από την υπερβολική ζέστη είναι οι εργαζόμενοι σε εξωτερικούς χώρους, ειδικά εκείνοι στη γεωργία ή τις κατασκευές. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι μεταξύ 1992 και 2016, 285 οικοδόμοι πέθαναν στις ΗΠΑ από αιτίες που σχετίζονται με τη ζέστη.

Αυτό δεν σημαίνει ότι φτηνά τη γλιτώνουν όσοι δουλεύουν σε εσωτερικούς χώρους, αφού για παράδειγμα οι 66 εκατομμύρια εργάτες κλωστοϋφαντουργίας σε όλο τον κόσμο, συνήθως εργάζονται σε εργοστάσια και εργαστήρια χωρίς κλιματισμό.

«Ζήτημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων»

Ο αντίκτυπος της υπερβολικής ζέστης στους εργαζόμενους αποτελεί «ζήτημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων», λέει ο οικονομολόγος του περιβάλλοντος, Σούρο Ντασγκούπτα. «Το δικαίωμα σε ένα ασφαλές και υγιές εργασιακό περιβάλλον είναι ένα ανθρώπινο δικαίωμα [που] διαβρώνεται», προσθέτει ο ίδιος για να υπογραμμίσει ότι ήρθε η ώρα να παρέμβουν οι κυβερνήσεις.

Πέρα από τις συνέπειες της υπερβολικής ζέστης στους υπαλλήλους τους, οι βιομηχανίες αναγκάζονται να επανεξετάσουν τη έδρα των επιχειρήσεων τους και τον τρόπο λειτουργίας τους. Ο κατσκευαστικός τομέας χρειάζεται ριζική επανεφεύρεση, σχολιάζει στη βρετανική εφημερίδα η Ντέιζι Ρις Έβανς από το Chartered Institute of Building.

«Οι ακραίες καιρικές συνθήκες δεν πλήττουν μόνο τις κατασκευαστικές εργασίες στα εργοτάξια, αλλά στην πραγματικότητα επηρεάζουν και τα υλικά», συνεχίζει η ίδια. Ο χάλυβας για παράδειγμα μπορεί να διαβρωθεί σε θερμές συνθήκες, ενώ το σκυρόδεμα γίνεται πιο δύσκολο να εργαστεί κάποιος μαζί του, αφού πήζει γρηγορότερα, άρα γίνεται πιο ευάλωτο σε ρωγμές.

Όλα αυτά προσθέτουν νέα κόστη στον κατασκευαστικό τομέα, που αυξανόνται περισσότερο στην περίπτωση καθυστέρησης παράδοσης κάποιου έργου.

Υποδομές, γεωργία & ασφάλειες

Οι υψηλές θερμοκρασίες επηρρεάζουν επίσης τις υποδομές μιας χώρας, μειώνοντας τη διάρκεια ζωής για παράδειγμα των δρόμων ή των γεφυρών της. Επίσης η αγροτική παραγωγή, που πλήττεται εξίσου σοβαρά, προκαλεί αύξηση των τιμών και θέτει σε κίνδυνο την επισιτιστική ασφάλεια. Στις ΗΠΑ οι σχετικές απώλειες αυτή τη στιγμή φτάνουν τα 702 εκατομμύρια το χρόνο με τις εκτιμήσεις να ανεβάζουν το ποσό στο 1.7δισ. δολάρια μέχρι το 2030.

Οι προκλήσεις στην εργασία αυξάνονται μαζί με τα κόστη της ασφάλειας, με αποτέλεσμα πολλές ασφαλιστικές εταιρείες να κάνουν πίσω, όπως η Allstate που σταμάτησε να πουλά νέες ασφάλειες σπιτιών στην Καλιφόρνια, η οποία είναι αντιμέτωπη πυκνά συχνά με πυρκαγιές.

Μπροστά σε αυτή τη νέα, πιο ζεστή πραγματικότητα, που δεν πρόκειται να αλλάξει τα επόμενα χρόνια, αντίθετα θα ενταθεί, οι χώρες πρέπει να οργανωθούν και να λάβουν μέτρα αποτελεσματικής αντιμετώπισης της για την καλύτερη λειτουργία των πάντων και την προστασία όλων των ανθρώπων, καταλήγει το βρετανικό δημοσίευμα.