Αν και άθεη -είναι κομμουνίστρια από τα γεννοφάσκια της- η Γιολάντα Ντίαθ περιγράφει την προ διετίας συνάντησή της με τον προοδευτικό Πάπα Φραγκίσκο -που επικρίνει συχνά τον αχαλίνωτο καπιταλισμό- ως «την πιο σημαντική» στη ζωή της.

Αυτή την Κυριακή, δε, η νέα αρχηγός του ευρύτερου χώρου της Αριστεράς στην Ισπανία ευελπιστεί να κάνει το… «θαύμα» της στην πολιτική σκηνή της χώρας της.

Εν προκειμένω με μια εντυπωσιακή εκλογική «πρεμιέρα» της νεόκοπης πολιτικής πλατφόρμας της, ονόματι Sumar.

Σε ελεύθερη μετάφραση, σημαίνει «Ενώνω».

Αυτό ακριβώς επιχειρεί να κάνει η 52χρονη υπουργός Εργασίας και β’ αντιπρόεδρος της απερχόμενης κυβέρνησης συνασπισμού υπό τον Πέδρο Σάντσεθ.

Παρά το ότι οι Σοσιαλιστές και οι μικροί κυβερνητικοί εταίροι τους, οι Unidas Podemos (ένας συνασπισμός της Αριστεράς υπό τους Podemos) έκαναν γενναία βήματα για την καταπολέμηση της κρίσης

κόστους ζωής -τιθασεύοντας τον πληθωρισμό στο 1,9% τον Ιούνιο, με μέτρα όπως την κατάργηση του ΦΠΑ σε βασικά είδη διατροφής και την επιβολή πλαφόν στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος- η απότομη πτώση του βιοτικού επιπέδου έγινε «βούτυρο στο ψωμί» της αντιπολίτευσης, δεξιάς και ακροδεξιάς.

Πλέον το Λαϊκό Κόμμα -παραδοσιακό κόμμα εξουσίας της ισπανικής Δεξιάς- έχει προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις, όχι όμως αρκετό για να εξασφαλίσει την αυτοδυναμία.

Κάπως έτσι λοιπόν ανοίγει τον δρόμο προς την εξουσία για το μεταφασιστικό κόμμα VOX, το οποίο προορίζει για κυβερνητικό του εταίρο, φέρνοντας την Ακροδεξιά στην κυβέρνηση πρώτη φορά από την εποχή της δικτατορίας Φράνκο.

Το «στοίχημα» για τους Σοσιαλιστές -που έχουν δώσει μάχη για να ροκανίσουν τώρα έως και στο 3% τη δημοσκοπική διαφορά με το Λαϊκό Κόμμα- είναι να καταφέρει το Sumar να υπερκεράσει το Vox σε ποσοστά, καταλαμβάνοντας την τρίτη θέση.

Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι αυτό είναι εφικτό… στον πόντο.

Προσωπικά για την Ντίαθ, ωστόσο, το διακύβευμα αυτής της κάλπης είναι ακόμη πιο μεγάλο.

Άνοδος από τη… βάση

Δεδηλωμένος εκλογικός στόχος της είναι να εξασφαλιστεί μια νέα θητεία για τον προοδευτικό κυβερνώντα συνασπισμό με τους Σοσιαλιστές, αυτή τη φορά με κυβερνητικό εταίρο το Sumar.

Μια πολιτική πλατφόρμα που ίδρυσε πέρυσι η Ντίαθ, συγκεντρώνοντας έκτοτε υπό τη «σκέπη» της 15 αριστερά και οικολογικά κόμματα.

Σε αυτά προστέθηκε πρόσφατα και το αντισυστημικό Podemos. Όμως το Sumar λειτουργεί υπό διαφορετικούς όρους.

«Είναι μια ήρεμη δύναμη που μιλά για τις ζωές των ανθρώπων, με δεσμεύσεις για την επίλυση προβλημάτων», τονίζει η αρχηγός του.

Οραματίζεται μια διαλλακτική ριζοσπαστική Αριστερά, με ισχυρή κοινωνική ατζέντα, ενεργή συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών και προοπτική κόμματος εξουσίας.

«Είμαστε το κλειδί για την ύπαρξη μιας προοδευτικής κυβέρνησης», τόνισε τις προάλλες στο πρακτορείο Reuters η Ντίαθ, η οποία δεν κρύβει τη φιλοδοξία της να γίνει η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της Ισπανίας.

Αυτό ίσως να φάνταζε υπερβολικά υπερφίαλο πριν από μια τετραετία, όταν η ίδια ήταν σχεδόν άγνωστη στο ευρύ κοινό.

Μια κόρη επιφανούς συνδικαλιστή από τη Γαλικία -έναν «εχθρό» της δικτατορίας Φρανκο- μεγαλωμένη σε μια εργατική πόλη στη Λα Κορούνια, έγινε μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος σε νεαρή ηλικία.

Μπήκε στην πολιτική σε τοπικό επίπεδο το 2003, ανεβαίνοντας γρήγορα τα «σκαλιά», με ώθηση το πάθος της και τις σπουδές της.

Πτυχιούχος νομικής, με ειδίκευση -μεταξύ άλλων- στο Εργατικό Δίκαιο, έδωσε μάχες από τα έδρανα της τοπικής Βουλής, αλλά και από το δρόμο.

Έγινε γνωστή στον κύκλο των ακτιβιστών στις αρχές της δεκαετίας του 2010, όταν ως μαχόμενη φεμινίστρια συμμετείχε σε πολιτικές συγκεντρώσεις έχοντας το μωρό της στην αγκαλιά, την κόρη της Καρμέλα.

Ήταν περίπου εκείνη την εποχή που γνώρισε τον Πάμπλο Ιγκλέσιας, έκτοτε στενό φίλο της, χρόνια πριν αυτός γίνει πρόεδρος του Podemos και η ίδια μέλος της ισπανικής Βουλής με την Ενωμένη Αριστερά.

Αλλαγή από τα αριστερά

Στις εκλογές του 2019 -που σηματοδότησαν την επιστροφή των Σοσιαλιστών στην εξουσία- η Ντίαθ ήταν εξ αυτών που στήριξαν τη συνεργασία στον ευρύτερο χώρο της Αριστεράς για τον σχηματισμό της πρώτης κυβέρνησης συνασπισμού στη μεταπολίτευση της Ισπανίας -αν και μειοψηφίας.

Ο διορισμός της στο υπουργείο Εργασίας το 2020 και κυρίως οι πολιτικές της την έκαναν γνωστή εντός και εκτός των εθνικών συνόρων.

Εν μέσω της πανδημίας πέτυχε μια σημαντική συμφωνία μεταξύ εργατικών συνδικάτων και εργοδοτών για την αντιμετώπιση της υποαπασχόλησης, επιδεικνύοντας το ταλέντο της στις διαπραγματεύσεις.

Εξασφάλισε την κατοχύρωση σημαντικών δικαιωμάτων για τους διανομείς.

Προώθησε σημαντικές μεταρρυθμίσεις στην εργατική νομοθεσία της χώρας -αν και κατηγορείται ότι άφησε σε ισχύ πολλά νομοθετικά «εκτρώματα» από την εποχή της προηγούμενης δεξιάς διακυβέρνησης της Ισπανίας υπό τον Μαριάνο Ραχόι.

Το αδιαμφισβήτητο είναι ότι η Ντίαθ πρωτοστάτησε στην αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 47% τα τελευταία πέντε χρόνια. Σήμερα βρίσκεται στα 1.250 ευρώ το μήνα.

Επί της θητείας της στο υπουργείο Εργασίας θεσμοθετήθηκε το επίδομα ανεργίας στις οικιακές βοηθούς.

Επιτεύχθηκε προστασία των συντάξεων.

Καταγράφηκε μείωση των επισφαλών θέσεων εργασίας και των συμβάσεων ορισμένου χρόνου και εποχικής απασχόλησης.

Επίσης αυξήθηκαν οι έλεγχοι της Επιθεώρησης Εργασίας.

Τώρα υποσχέθηκε μείωση της εβδομάδας εργασίας, χωρίς περικοπές στους μισθούς.

Θέτει ως στόχο να μειωθούν μέσα στο 2024 κατά 2,5 οι ώρες εργασίας την εβδομάδα -από 40 που είναι τώρα- και στη συνέχεια ο συνολικός αριθμός τους να περιοριστεί στις 32 ώρες.

Στις προτάσεις του Sumar συμπεριλαμβάνονται επίσης επιδοτήσεις στεγαστικών δανείων.

Πρόγραμμα κατασκευής δημόσιων κατοικιών, με την ίδρυση κρατικής αναπτυξιακής τράπεζας.

Προοδευτικές φορολογικές μεταρρυθμίσεις.

Πρόσθετα κρατικά κονδύλια για ιατρικά έξοδα και την παροχή δωρεάν οδοντιατρικής και οφθαλμολογικής φροντίδας.

Περισσότεροι αστικοί χώροι πρασίνου. Κλιματισμός σε σχολεία στις φτωχότερες γειτονιές, που -όπως υπογραμμίζει η Ντίαθ- υποφέρουν δυσανάλογα από την κλιματική αλλαγή.

Πράσινη επανεκβιομηχάνιση, με επίκεντρο τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Το μεγάλο «στοίχημα»

Ως πλέον εμβληματική θεωρείται πάντως η πρότασή της για την «καθολική κληρονομιά».

Με προτεινόμενη χρηματοδότηση από τη μονιμοποίηση του σήμερα έκτακτου φόρου σε περιουσίες άνω των 3 εκατομμυρίων ευρώ, το μέτρο αφορά όλους τους 18χρονους στην Ισπανία.

Προβλέπει την επιδότησή τους με 20.000 ευρώ ως στήριξη στο ξεκίνημα της ενήλικης ζωής τους, είτε σπουδάζουν, είτε εργάζονται.

«Αφορά στη διασφάλιση της ισότητας ευκαιριών», τονίζει η Ντίαθ. «Η ικανότητα των νέων να επιδιώκουν στόχους ζωής δεν μπορεί να εξαρτάται από το ποιοι είναι οι γονείς τους και ποιο το επίθετό τους».

«Όλα αυτά είναι εφικτά», διακήρυξε σε συγκέντρωση στη Σεβίλη την περασμένη Κυριακή. «Θυμάστε όταν μας είπαν ότι δεν μπορούμε να παρέμβουμε για τη ρύθμιση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος;»

Ούτε τα λόγια της, ούτε οι προτάσεις της γίνονται στον… «αέρα».

Έχει αποκτήσει τη φήμη ενός αποτελεσματικού διαμορφωτή πολιτικής από τα αριστερά, που καταρρίπτει με επιχειρήματα τις θέσεις του μπλοκ της Δεξιάς-Ακροδεξιάς και παράλληλα έχει κριτική ματιά απέναντι τόσο στους μακρινούς «συγγενείς», τους Σοσιαλιστές, όσο και στον καταγγελτικό τόνο των ομοϊδεατών Podemos.

«Κινητοποιείτε την αριστερή ψήφο προσφέροντας μια θετική ατζέντα», είναι το μότο της Ντίαθ. «Το πρόγραμμά μας βασίζεται σε αναδιανεμητικές πολιτικές, που μπορούν να βελτιώσουν τις ζωές των ανθρώπων».

Σταθερά πια, αναδεικνύεται στις δημοσκοπήσεις η πιο δημοφιλής πολιτικός της Ισπανίας.

Μέχρι και η συντηρητική ισπανική εφημερίδα ABC αποφάνθηκε πρόσφατα πως η Ντίαθ είναι σήμερα «η πιο ισχυρή γυναίκα πολιτικός στη χώρα».

Ο ρόλος αυτός δοκιμάζεται τώρα στις κάλπες των πρόωρων εκλογών. Θα κριθούν πολλά από το εάν θα καταφέρει να μπει «σφήνα» με το Sumar στα σχέδια Δεξιάς-Ακροδεξιάς να συγκυβερνήσουν.

«Όπως και αλλού στην Ευρώπη, η Ισπανία πλήττεται από ένα αντιδραστικό κύμα, αλλά αυτό δεν είναι κάποια ασταμάτητη φυσική δύναμη», δήλωσε ο εκπρόσωπος Τύπου της πολιτικής πλατφόρμας, Κάρλος Κοροτσάνο.

«Μπορεί να αντιμετωπιστεί», τόνισε, «με την εγγύηση νέων δικαιωμάτων και κοινωνική προστασία».

Headlines