«Πως μπορεί ένας πρόεδρος να μην είναι ηθοποιός» είχε απαντήσει περίφημα ο Ρόναλντ Ρίγκαν, όταν κάποτε ρωτήθηκε «πως μπορεί ένας ηθοποιός να είναι πρόεδρος».

Το δίχως άλλο σήμερα, ένας πρόεδρος που θα γινόταν εξαιρετικός ηθοποιός είναι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Εκεί που οι «συνάδελφοι» του στον υπόλοιπο κόσμο προβάρουν λόγια, εκείνος αλλάζει με ευκολία ρόλους, με στόχο τη διατήρηση του στην πρώτη γραμμή της εξουσίας και την εξυπηρέτηση των τουρκικών συμφερόντων.

Κάπως έτσι πήγε στις αρχές του μήνα στο Βίλνιους της Λιθουανίας στη σύνοδο του ΝΑΤΟ ως ο κακός ηγέτης που πεισματικά αρνείται στην κάποτε φιλήσυχη Σουηδία να γίνει μέλος της Συμμαχίας, μόνο μόνο για να αποχωρήσει ως ο απόλυτος πρωταγωνιστής της, έχοντας δώσει επιτέλους το πολυαναμενόμενο πράσινο φως. Ομοίως την περασμένη εβδομάδα περιόδευσε στα πλούσια κράτη του Κόλπου ως ο ικανότερος διαμεσολαβητής μεταξύ Ανατολής και Δύσης, Βορά και Νότου.

Κι αν στην πρώτη περίπτωση «τιμήθηκε» με τη διαβεβαίωση των Αμερικανών ότι θα του δώσουν επιτέλους τα F16 που τόσο καιρό προσδοκά, μαζί με καλύτερες εμπορικές συμφωνίες με τη Δύση και μια γενική υπόσχεση για επανεξέταση του θέματος της τουρκικής ένταξης στην ΕΕ, στη δεύτερη εξασφάλισε την πώληση τουρκικών drones με τη σέσουλα αξίας 1.5δισ. δολαρίων στη Σαουδική Αραβία. Συμφώνησε επίσης για να κάνει δουλειές ύψους 50δισ. δολαρίων στους τομείς της ενέργειας, των φυσικών πηγών και της άμυνας, ενώ πήρε και 8.5 δισ. δολάρια από το Άμπου Ντάμπι για την ανοικοδόμηση της νότιας Τουρκίας, που κατέρρευσε σαν πύργος από τραπουλόχαρτα εξαιτίας της διπλής ισχυρής σεισμικής δόνησης του Φεβρουαρίου.

Το χειροκρότημα στο εσωτερικό της Τουρκίας

Φυσικά, ο στόχος πίσω από όλα αυτά είναι να διορθώσει τα οικονομικά προβλήματα της χώρας του και κερδίζοντας το χειροκρότημα στο εσωτερικό της, να πάρει πίσω την Κωνσταντινούπολη από την αντιπολίτευση στις δημοτικές εκλογές του επόμενου Μαρτίου.

Οι αναλυτές πάντως δεν είναι και τόσο σίγουροι ότι θα καρπωθεί τελικά το κωνσταντινουπολίτικο βραβείο, υπογραμμίζοντας την έλλειψη εναλλακτικών πηγών επενδύσεων που αντιμετωπίζει σήμερα. Στα μέσα της δεκαετίας του 2000, οι Ευρωπαίοι επενδυτές, εντυπωσιασμένοι από τους αναπτυξιακούς δείκτες της Τουρκίας και το φιλικό προς τις επιχειρήσεις περιβάλλον της, έσπευσαν να ρίξουν μπόλικα λεφτά στο χρηματοπιστωτικό τομέα, την αυτοκινητοβιομηχανία και αλλού.

Η εμμονή όμως του Ερντογάν με τα χαμηλά επιτόκια και οι διορισμοί συγγενών του, όπως του γαμπρού του, σε νευραλγικής σημασίας πόστα, προκάλεσαν την πτώση της λίρας και την ελαχιστοποίηση των ξένων επενδύσεων.

Και παρότι μετά την επανεκλογή του τον Μάιο, ο Τούρκος πρόεδρος διόρισε στο υπουργείο των Οικονομιών και στην Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας τεχνοκράτες με σημαντικά διαπιστευτήρια, που απολαμβάνουν το σεβασμό της Δύσης, όπως σημειώνει άρθρο του World Politics Review, τα ξένα κεφάλαια δεν έχουν αρχίσει ακόμη να εισρέουν στη γειτονική χώρα. Όπως σχολίασε ο Μουσταφά Ερντεμόλ στο αντιπολιτευόμενο κανάλι HalkTV, «ο Ερντογάν δεν μπόρεσε να πάρει αυτό που ήθελε από τους συμμάχους της Δύσης, ούτε να κερδίσει την εμπιστοσύνη των ξένων κεφαλαίων, παρά τις προσπάθειες του να γίνει ένα μαζί τους».

«Ο ψεύτης βοσκός» Ερντογάν

Βασική αιτία γι’ αυτό, σύμφωνα με επαγγελματίες του χρηματοπιστωτικού κλάδου, οι υπερεξουσίες που εξακολουθεί να έχει ο Τούρκος πρόεδρος στην γειτονική χώρα μετά την αλλαγή του Συντάγματος, που του επιτρέπουν να αποφασίσει ότι θέλει, για παράδειγμα να επαναφέρει την καταστροφική πολιτική των χαμηλών επιτοκίων, χωρίς να δώσει λογαριασμό σε κανέναν.

Εξάλλου, ούτε οι διπλωματικοί κύκλοι του έχουν εμπιστοσύνη ότι δεν θα αλλάξει τελευταία στιγμή γνώμη για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, που ο ίδιος φρόντισε να μεταθέσει για τον Οκτώβριο, στην περίπτωση που αποφασίσει ότι μια νέα ρήξη με τη Δύση τον συμφέρει περισσότερο από το να κρατά τη Ρωσία σε απόσταση ασφαλείας, όπως κάνει το πρόσφατο χρονικό διάστημα. Ένα προσβλητικό καρτούν ή το κάψιμο του Κορανίου στη Στοκχόλμη μπορεί να αποτελέσει την αφορμή για να έρθουν και πάλι τα πάνω κάτω στο παγκόσμιο σκηνικό, αν έτσι συμφέρει τον Ερντογάν, λένε οι ίδιες πηγές, που δεν θέλουν να την πατήσουν ξανά με τον… «ψεύτη βοσκό».

Τις πολλές δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο Τούρκος πρόεδρος, οι οποίες δεν πρόκειται να εξαφανιστούν με μια ακόμα μεγαλοπρεπή εμφάνιση του σε συνάντηση ηγετών της Δύσης, ούτε παρουσιάζοντας εαυτόν ως τον μόνο άνθρωπο που μπορεί να επηρεάσει τον Βλαντιμίρ Πούτιν στο επερχόμενο ταξίδι του στην Κωνσταντινούπολη τον Οκτώβριο, επιβεβαιώνει η πρόσφατη απροθυμία των «πετροδολαρίων» να διοχετευθούν σε τουρκικές εταιρείες τεχνολογίας και ενέργειας, που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας για τους μορφωμένους νέους της Τουρκίας, οι οποίοι φεύγουν σωρηδόν για χώρες της Δύσης.

Ο Ερντογάν μπορεί να είναι… διαόλου κάλτσα, χρειάζεται όμως πολλά περισσότερα από εξυπνάδα και τύχη για να τα καταφέρει ως υποκριτής στο παγκόσμιο πολιτικό σκηνικό. Απαιτείται υπομονή και συνέπεια και η αλήθεια είναι ότι η μέχρι τώρα πορεία του έχει αποδείξει ότι δεν διαθέτει τίποτα από τα δύο.

Headlines