Ισπανία: Το πολιτικό αδιέξοδο στη Μαδρίτη δημιουργεί μεγάλους μπελάδες στην ΕΕ

Τα καλά νέα είναι ότι η Ισπανία απέφυγε τον κίνδυνο μιας κυβέρνησης με την ακροδεξιά στον πυρήνα της. Τα άσχημα νέα είναι ότι το «κενό εξουσίας» που δημιουργήθηκε και θα διατηρηθεί στη Μαδρίτη μέχρι να μπορέσει ο Σοσιαλιστής Πέδρο Σάντσεθ να σχηματίσει κυβέρνηση -εκτός αν τον κερδίσει στο δικό του παιχνίδι ο Αλμπέρτο Νούνιεθ Φεϊχό του συντηρητικού Λαϊκού κόμματος- πυροδοτεί προβλήματα στην ατζέντα της ΕΕ.

Η Ισπανία αυτή τη στιγμή ασκεί την κυλιόμενη προεδρία της ΕΕ και η αδυναμία σχηματισμού νέας κυβέρνησης ανησυχεί την επιχειρηματική ηγεσία, που εκτιμά ότι θα εμποδίσει την απαιτούμενη μείωση του τεράστιου δημόσιου χρέους της χώρας, γράφουν οι Financial Times.

Αν οι προαναφερθέντες δεν καταφέρουν να σχηματίσουν κυβέρνηση, οι Ισπανοί ψηφοφόροι θα κληθούν και πάλι στις κάλπες, πιθανότατα τον Δεκέμβριο ή τον Ιανουάριο, για τρίτη συνεχόμενη φορά τα τελευταία 8 χρόνια.

«Δεν έχουμε την πολυτέλεια να χάσουμε χρόνο σε μια κατάσταση στην οποία η οικονομία θεωρείται ότι επιβραδύνεται και μια πιθανή ύφεση καραδοκεί στη γωνία», δηλώνει ο Μανουέλ Πέρεζ Σάλα, πρόεδρος του Círculo de Empresarios, ενός από τα μεγαλύτερα επιχειρηματικά λόμπι της Ισπανίας.

Δεν αρκούν οι καλές προθέσεις

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), πάντως, αύξησε την Τρίτη την πρόβλεψή του για την ανάπτυξη του ισπανικού ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος για τον φετινό χρόνο στο 2.5% από 1.5%.

Ο Σάντσεθ, από τη θέση του εκτελών χρέη πρωθυπουργού, δήλωσε ότι η Ισπανία προβλέπεται να αναπτυχθεί «σχεδόν τρεις φορές πιο γρήγορα» από τον μέσο όρο της ευρωζώνης, που αναγνωρίζεται στο 0.9%.

Με καλές προθέσεις όμως δεν γίνονται έργα και στις Βρυξέλλες ανησυχούν για τι θα γίνει με την αναθεώρηση του Ευρωπαϊκού Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης που επιβλέπει τους νόμους για τις εθνικές δαπάνες, με δεδομένη την σχετική ασυμφωνία μεταξύ των πρωτευουσών της Ευρώπης.

Το Βερολίνο θέλει γενικά για όλους σφιχτά τα ζωνάρια για να πολεμήσει το υψηλό δημόσιο χρέος της, ενώ το Παρίσι ψηφίζει ευελιξία. Η Μαδρίτη έχει προσωπικό ενδιαφέρον για το ζήτημα, καθώς πιέζεται να περιορίσει το δικό της έλλειμμα προϋπολογισμού, που πέρυσι έφτασε το 4.8% του ΑΕΠ, σε σχέση με το ευρωπαϊκό «ταβάνι», που είναι το 3%.

Χωρίς εγγυήσεις

«Το πρόβλημα είναι ότι η ΕΕ και οι εταιρείες θέλουν να δουν ένα σχέδιο, έναν τρόπο τινά οδικό χάρτη για τη μείωση του ελλείματος τα επόμενα 5 χρόνια, και με μια υπηρεσιακή κυβέρνηση αυτό δεν είναι εφικτός στόχος», σχολιάζει ο Ιγκάσιο ντε λα Τόρε, επικεφαλής οικονομολόγος στην επενδυτική τράπεζα Arcano.

Ακόμη κι αν Σάντσεθ τα καταφέρει να σχηματίσει κυβέρνηση, δεν υπάρχουν εγγυήσεις ότι τα κόμματα που θα σταθούν στο πλευρό του θα τον στηρίξουν και σε άλλες κοινοβουλευτικές ψηφοφορίες, ιδιαίτερα αυτές που αφορούν την αύξηση των φόρων ή τη μείωση των δαπανών. «Οπότε, άντε και σε κάνουν πρωθυπουργό, τι γίνεται αν τον επόμενο μήνα δεν μπορείς να εγκρίνεις τον προϋπολογισμό;», ρωτά εμφατικά ο προαναφερόμενος.

Ο σημερινός ρόλος της Μαδρίτης στην προεδρία της ΕΕ κρίνεται περισσότερο σημαντικός από ότι συνήθως, επειδή οι επερχόμενες εκλογές του Ευρωπαϊκού κοινοβουλίου τον Ιούνιο του 2024 απαιτούν τη διεκπεραίωση μεγαλύτερου όγκου γραφειοκρατίας σε μικρότερο χρονικό διάστημα.

Η Ισπανία πρέπει να ηγηθεί συναντήσεων σε υπουργικό επίπεδο και να βοηθήσει στην ύπαρξη συμβιβασμών ανάμεσα στα κράτη μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ενώ δηλώνει έτοιμη να καταλήξει σε συμφωνίες για τους 100 από τους 200 φακέλους, που παραμένουν ανοιχτοί. Ανάμεσα τους, ο πιο σημαντικός είναι αυτός που αφορά τη συμφωνία για το νέο άσυλο και τη μετανάστευση. Ωστόσο, όπως σημειώνει ο Μιγκουέλ Φέρερ, αντιπρόεδρος της ισπανικής ένωσης για την Ψηφιακή Οικονομία: «το πολιτικό κενό εξουσίας… υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο να ‘’καπελώσει’’ την ισπανική ηγεσία και να καταστήσει εξαιρετικά δύσκολο να παρουσιάσει τις ιδέες της στα υπόλοιπα κράτη μέλη της ΕΕ».

Ουκρανία & ενέργεια

Μέσα σε όλα προβληματισμός εγείρεται και για το ζήτημα της Ουκρανίας και συγκεκριμένα για την ευρωπαϊκή στήριξη στην εμπόλεμη χώρα. Η ΕΕ συζητά την αποδέσμευση 20δισ. ευρώ για τη χρηματοδότηση της παροχής όπλων στην Ουκρανία μέσα στα τα επόμενα 4 χρόνια, η οποία διχάζει τα μέλη της, τόσο για το ύψος του ποσού όσο και για τη χρονική έκταση της αποδέσμευσης του.

Αν στο παραπάνω συνυπολογιστεί ότι το φθινόπωρο θα τεθεί επί τάπητος το ζήτημα της ένταξης της Ουκρανίας στην ΕΕ, μεγαλώνει η ανησυχία ότι η Ισπανία δεν είναι σε θέση, λόγω των εξελίξεων στο εσωτερικό της, να ασκήσει αποτελεσματικά την πολιτική ηγεσία της Ευρώπης, όπως σχολιάζει ο Μουτζτάμπα Ραχμάν, διευθυντής του Eurasia Group για τα ευρωπαϊκά ζητήματα.

Τέλος, πολύ σημαντικό είναι ότι η Ισπανία είναι μια από τις χώρες πρωτοπόρους σε ζητήματα αιολικής και ηλιακής ενέργειας, μερικώς επειδή αποτελεί την έδρα πολυεθνικών εταιρειών ενέργειας, όπως είναι η Iberdrola και η Acciona, γι’ αυτό και προσελκύει σημαντικά ξένα κεφάλαια.

Ωστόσο οι μήνες του πολιτικού αδιεξόδου στην Ισπανία, που είναι ηχηρός υποστηρικτής της ευρωπαϊκής μετάβασης στην πράσινη ενέργεια, μπορεί να δημιουργήσουν επιπλέον σημαντικά προβλήματα στις σχετικές πρωτοβουλίες, που ήδη τελματώνουν λόγω της διαφωνίας ανάμεσα στη Γαλλία και τη Γερμανία για τη μορφή των μεταρρυθμίσεων που απαιτούνται και για το αν θα επιτρέπονται κρατικές επιδοτήσεις για εγκαταστάσεις, όπως είναι οι πυρηνικοί σταθμοί της πρώτης χώρας.