Οι περισσότεροι ηθοποιοί ονειρεύονται να χτίσουν μια αξεπέραστη καριέρα. Λίγοι το πετυχαίνουν καθώς η show business είναι αρκετά δύσκολη. Εκείνοι που το κατορθώνουν, λες και κερδίζουν το τζακποτ στα φρουτακια ζουν μέσα από τις οθόνες μας δεκαετίες αφού έχουν πεθάνει. Πάρτε για παράδειγμα πολλούς ηθοποιούς μας του παλιού ελληνικού κινηματογράφου όπως η αείμνηστη Αλίκη Βουγιουκλάκη.

Ένα παγκόσμιο σύμβολο είναι ο Αμερικανός ηθοποιός Τζέιμς Ντιν, ο οποίος πέθανε το 1955 σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα αφού πρωταγωνίστησε σε μόλις τρεις ταινίες, οι οποίες έτυχαν μεγάλης αναγνώρισης. Ωστόσο, τώρα, σχεδόν επτά δεκαετίες μετά τον θάνατό του, ο Ντιν έχει επιλεγεί ως πρωταγωνιστής σε μια νέα, ταινία που ονομάζεται Back to Eden. Ένας ψηφιακός κλώνος του ηθοποιού – που δημιουργήθηκε με τεχνολογία τεχνητής νοημοσύνης παρόμοια με αυτή που χρησιμοποιείται για τη δημιουργία deepfakes (CGI) – θα περπατήσει, θα μιλήσει και θα αλληλεπιδράσει με άλλους ηθοποιούς της ταινίας.

Μετά από 43 χρόνια οι ηθοποιοί του Χόλυγουντ ξεκίνησαν απεργία καθώς φοβούνται ότι θα αντικατασταθούν από αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης –  κάτι που υποστηρίζουν ότι θα θυσιάσει τη δημιουργικότητα για χάρη του κέρδους . Η ηθοποιός Σούζαν Σάραντον είναι μεταξύ εκείνων που μίλησε για τις ανησυχίες της, προειδοποιώντας ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε να την κάνει «να πει και να κάνει πράγματα για τα οποία δεν θα έχει λόγο».

Η ψηφιακή κλωνοποίηση του Dean αντιπροσωπεύει επίσης μια σημαντική αλλαγή σε αυτό που είναι δυνατό. Όχι μόνο θα μπορεί να πρωταγωνιστήσει στο Back to Eden και σε μια σειρά από επόμενες ταινίες, αλλά και να εμφανιστεί σε άλλες ψηφιακές πλατφόρμες και gaming . Η τεχνολογία υπερβαίνει κατά πολύ την παθητική ψηφιακή ανακατασκευή ή την τεχνολογία deepfake που επικαλύπτει το πρόσωπο ενός ατόμου πάνω από το σώμα κάποιου άλλου. Αυξάνει την προοπτική των ηθοποιών –ή οποιουδήποτε άλλου εν προκειμένω– να επιτύχουν ένα είδος αθανασίας που διαφορετικά θα ήταν αδύνατο, με καριέρες που συνεχίζονται πολύ μετά το τέλος της ζωής τους.

Αλλά εγείρει επίσης μερικά άβολα ερωτήματα. Ποιος κατέχει τα δικαιώματα στο πρόσωπο, τη φωνή και την προσωπικότητα κάποιου μετά τον θάνατό του; Τι έλεγχο μπορούν να έχουν στην καριέρα τους μετά θάνατον – θα μπορούσε ένας ηθοποιός που έκανε το όνομά του πρωταγωνιστώντας σε σοβαρά δράματα να αναγκαστεί ξαφνικά να εμφανιστεί σε μια κωμωδία ή ακόμα και σε πικάντικες αποκαλυπτικές σκηνές; Τι θα γινόταν αν μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για διαφημίσεις; Γιατί λοιπόν να μην αφήσουμε τις διασημότητες να ξεκουραστούν εν ειρήνη;

Η εικόνα του Dean είναι μία από τις εκατοντάδες που εκπροσωπούνται από το WRX και την CMG Worldwide – συμπεριλαμβανομένων των Amelia Earhart, Bettie Page, Malcolm X και Rosa Parks.

Ο ηθοποιός Τομ Χανκς προέβλεψε πρόσφατα ότι θα μπορούσε κάλλιστα να εργάζεται πολύ πέρα από την ανθρώπινη ζωή του , λέγοντας στο Adam Buxton Podcast , «Θα μπορούσε να με χτυπήσει ένα λεωφορείο αύριο και αυτό είναι, αλλά οι παραστάσεις μου μπορούν να συνεχιστούν και να συνεχιστούν».

Ηθοποιοί που χάνουν δουλειές από τους νεκρούς

Το σχόλιο του Χανκς υπονοεί μια πολύ πραγματική ανησυχία για τους ηθοποιούς που φοβούνται ότι η επόμενη φάση της ψηφιακής ανθρώπινης ανάστασης παρουσιάζει ανησυχητικά ηθικά, νομικά και πρακτικά ζητήματα τόσο για τις διασημότητες όσο και για τους καθημερινούς πολίτες. Ειδικότερα, οι ηθοποιοί που ασχολούνται με την μεταγλώττιση προσπαθούν να σχηματίσουν ένα ενιαίο μέτωπο για την προστασία των δικαιωμάτων και της σταδιοδρομίας τους καθώς φοβούνται ότι οι ψηφιακοί ηθοποιοί θα μονοπωλήσουν τη βιομηχανία της μεταγλώτισσης, εξαλείφοντας θέσεις εργασίας.

Τα δικαιώματα των νεκρών

Αν οι νεκροί – ή μάλλον, οι ψηφιακοί κλώνοι τους – είναι καταδικασμένοι για μια αιωνιότητα δουλειάς, ποιος ωφελείται οικονομικά; Έχουν οι νεκροί δικαιώματα; Με απλά λόγια, οι κανόνες είναι σκοτεινοί και σε ορισμένες περιοχές του κόσμου, ανύπαρκτοι .

Ο δικηγόρος Erik Kahn, ο οποίος συνέγραψε ένα άρθρο σχετικά με τα μεταθανάτια δικαιώματα δημοσιότητας των διασημοτήτων για το περιοδικό Landslide του Αμερικανικού Δικηγορικού Συλλόγου, λέει ότι κάθε πολιτεία στις ΗΠΑ έχει διαφορετική νομοθεσία. Ορισμένες πολιτείες δεν έχουν καθόλου σαφή δικαιώματα δημοσιότητας για την προστασία των επιθυμιών των νεκρών διασημοτήτων.

Γενικά, όταν πεθαίνει μια διασημότητα, τα «δικαιώματα» μεταβιβάζονται στους πλησιέστερους συγγενείς ή όπου υποδεικνύει η διαθήκη. Αλλά ο Καν λέει ότι ακόμη και μια διαθήκη, η οποία συνήθως θα υπαγορεύει ποιος θα ωφεληθεί οικονομικά από την εμπορική χρήση της εικόνας και της ομοιότητας της νεκρής διασημότητας, έχει περιορισμένη νομική βαρύτητα, καθώς “δεν είναι σαν σύμβαση επειδή είναι ένα έγγραφο μονής κατεύθυνσης”. Η δύναμη για το πώς χρησιμοποιείται η εικόνα αυτού του ατόμου περνά στον ζωντανό εκτελεστή του. Λίγες διασημότητες, όπως ο Robin Williams , μπόρεσαν να περιορίσουν τη χρήση της εικόνας τους μετά το θάνατο, αλλά αυτό το όριο λήγει μετά από 25 χρόνια.

Αλλά οι διασημότητες επωφελούνται από ένα πρόσθετο επίπεδο προστασίας από ορισμένους τύπους δυσφήμισης, λέει ο Kahn. Η Marilyn Monroe, για παράδειγμα, δεν θα μπορούσε να απασχοληθεί μετά θάνατον σε μια πορνογραφική ταινία εάν ο χειριστής του ονόματος της δεν ενέκρινε τη χρήση της εικόνας της.

Προσωπική χρήση και ιδιώτες

Ενώ οι νεκρές διασημότητες μπορεί να έχουν κάποια προστασία όσο αφορά την εμπορική εκμετάλλευση της εικόνας τους οι μέσοι πολίτες μπορεί να έχουν πολύ λιγότερο έλεγχο στον τρόπο με τον οποίο η ψηφιακή τους κληρονομιά χρησιμοποιείται μεταθανάτια. Στις ΗΠΑ, υπάρχει μικρή νομοθεσία που προστατεύει τους νεκρούς από την ψηφιακή ανάσταση για προσωπική χρήση. Όταν πεθάνεις, σχεδόν οποιοσδήποτε μπορεί να ανεβάσει τη δημόσια ψηφιακή εικόνα σου σε λογισμικό τεχνητής νοημοσύνης για να δημιουργήσει ένα deadbot ή ένα διαδραστικό avatar AI. Οι πολιτείες με πιο εκτεταμένες μεταθανάτιες προστασίες, όπως η Νέα Υόρκη, απαγορεύουν τη χρήση της ταυτότητας των ατόμων για ορισμένους κακόβουλους σκοπούς.

Πρέπει να θεσπιστεί νομοθεσία άμεσα για την προστασία των δικαιωμάτων και της κληρονομιάς των νεκρών – τόσο των διασημοτήτων όσο και των άλλων. Η τεχνολογία προχωρά με γοργούς ρυθμούς και οι ηθικές συζητήσεις γύρω από τις ψηφιακές αναπαραστάσεις των νεκρών έχουν ήδη ξεκινήσει.

(Πηγή: https://www.bbc.com/)