Κλιματική κρίση: Χάθηκε μία τεράστια ποσότητα πάγου από την Ανταρκτική

Την ώρα που το βόρειο ημισφαίριο, λιώνει από τα αλλεπάλληλα κύματα καύσωνα που έχουν σπάσει κάθε ρεκόρ φέτος, στο νότιο, καταρρίπτεται ένα άλλο τρομακτικό ρεκόρ λόγω της κλιματικής αλλαγής. Οι θάλασσιοι πάγοι της Ανταρκτικής έχουν πέσει σε επίπεδο ρεκόρ για την εποχή αυτή.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το CNN, κάθε χρόνο, οι θαλάσσιοι πάγοι της Ανταρκτικής συρρικνώνονται στα χαμηλότερα επίπεδά τους προς τα τέλη Φεβρουαρίου, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού της ηπείρου. Ο θαλάσσιος πάγος στη συνέχεια αυξάνεται ξανά κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Αλλά φέτος οι επιστήμονες παρατήρησαν κάτι διαφορετικό.

Αλλάζουν τα δεδομένα

Ο θαλάσσιος πάγος δεν έχει επιστρέψει στα αναμενόμενα επίπεδα. Στην πραγματικότητα βρίσκεται στα χαμηλότερα επίπεδα για αυτή την εποχή του έτους από τότε που άρχισαν οι καταγραφές πριν από 45 χρόνια. Οι πάγοι είναι περίπου 1,6 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα (0,6 εκατομμύρια τετραγωνικά μίλια) κάτω από το προηγούμενο χειμερινό χαμηλό ρεκόρ που σημειώθηκε το 2022, σύμφωνα με τα στοιχεία του Εθνικού Κέντρου Δεδομένων Χιονιού και Πάγου (NSIDC).

Στα μέσα Ιουλίου, ο θαλάσσιος πάγος της Ανταρκτικής ήταν 2,6 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα (1 εκατομμύριο τετραγωνικά μίλια) κάτω από τον μέσο όρο της περιόδου 1981-2010. Αυτή είναι μια έκταση σχεδόν όσο η Αργεντινή ή οι συνδυασμένες περιοχές του Τέξας, της Καλιφόρνιας, του Νέου Μεξικού, της Αριζόνα, της Νεβάδα, της Γιούτα και του Κολοράντο.

«Το παιχνίδι έχει αλλάξει»

Το φαινόμενο έχει περιγραφεί από ορισμένους επιστήμονες ως απίστευτο- κάτι που είναι τόσο σπάνιο, που οι πιθανότητες είναι να συμβεί μόνο μία φορά σε εκατομμύρια χρόνια. Αλλά ο Ted Scambos, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο Boulder, δήλωσε ότι το να μιλάμε με αυτούς τους όρους μπορεί να μην είναι τόσο χρήσιμο.

«Το παιχνίδι έχει αλλάξει», δήλωσε ο ίδιος στο CNN. «Δεν έχει νόημα να μιλάμε για τις πιθανότητες να συμβεί με τον τρόπο που συνέβαινε το σύστημα, μας λέει ξεκάθαρα ότι το σύστημα έχει αλλάξει». Οι επιστήμονες προσπαθούν τώρα να καταλάβουν το γιατί.

«Το σύστημα της Ανταρκτικής ήταν πάντα εξαιρετικά μεταβλητό», δήλωσε ο Scambos. «Αυτό [το σημερινό] το επίπεδο μεταβλητότητας, όμως, είναι τόσο ακραίο που κάτι ριζικά έχει αλλάξει τα τελευταία δύο χρόνια, αλλά κυρίως φέτος, σε σχέση με όλα τα προηγούμενα χρόνια που πάνε πίσω τουλάχιστον 45 χρόνια».

«Οι θερμότερες θερμοκρασίες των ωκεανών βόρεια των ορίων του Ανταρκτικού Ωκεανού που αναμειγνύονται στο νερό που είναι συνήθως κάπως απομονωμένο από τους υπόλοιπους ωκεανούς του κόσμου είναι επίσης μέρος αυτής της ιδέας για το πώς μπορεί να εξηγηθεί αυτό», δήλωσε ο Scambos. Στα τέλη Φεβρουαρίου του τρέχοντος έτους, οι θαλάσσιοι πάγοι της Ανταρκτικής έφτασαν στη χαμηλότερη έκταση από τότε που άρχισαν να καταγράφονται, στα 691.000 τετραγωνικά μίλια.

Πρωτοφανές φαινόμενο

Η Ανταρκτική είναι μια απομακρυσμένη, πολύπλοκη ήπειρος. Σε αντίθεση με την Αρκτική, όπου οι θαλάσσιοι πάγοι ακολουθούν σταθερά πτωτική πορεία καθώς επιταχύνεται η κλιματική κρίση, οι θαλάσσιοι πάγοι στην Ανταρκτική έχουν μεταβληθεί από υψηλά ρεκόρ σε χαμηλά ρεκόρ τις τελευταίες δεκαετίες, γεγονός που δυσκολεύει τους επιστήμονες να κατανοήσουν πώς ανταποκρίνονται στην παγκόσμια θέρμανση.

Αλλά από το 2016, οι επιστήμονες έχουν αρχίσει να παρατηρούν μια απότομη πτωτική τάση. Ενώ η φυσική μεταβλητότητα του κλίματος επηρεάζει τον θαλάσσιο πάγο, πολλοί επιστήμονες λένε ότι η κλιματική αλλαγή μπορεί να είναι ένας σημαντικός παράγοντας για την εξαφάνιση των πάγων.

Αρκετοί παράγοντες τροφοδοτούν την απώλεια των θαλάσσιων πάγων, δήλωσε ο Scambos, συμπεριλαμβανομένης της ισχύος των δυτικών ανέμων γύρω από την Ανταρκτική, οι οποίοι έχουν συνδεθεί με την αύξηση της ρύπανσης από τη θέρμανση του πλανήτη.

Το πρωτοφανές φαινόμενο αυτού του χειμώνα μπορεί να υποδηλώνει μια μακροπρόθεσμη αλλαγή για την απομονωμένη ήπειρο, δήλωσε ο Scambos. «Είναι πολύ πιθανό ότι δεν θα δούμε το σύστημα της Ανταρκτικής να ανακάμπτει με τον τρόπο που το έκανε, ας πούμε, πριν από 15 χρόνια, για ένα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα στο μέλλον, και ενδεχομένως «ποτέ»».

Αλλεπάλληλες επιπτώσεις

Ο θαλάσσιος πάγος παίζει ζωτικό ρόλο. Ενώ δεν επηρεάζει άμεσα την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, καθώς επιπλέει ήδη στον ωκεανό, έχει έμμεσες επιπτώσεις. Η εξαφάνισή του αφήνει τα παράκτια στρώματα πάγου και τους παγετώνες εκτεθειμένους στα κύματα και τα θερμά νερά του ωκεανού, καθιστώντας τα πιο ευάλωτα στο λιώσιμο και τη θραύση.

Η έλλειψη του θαλάσσιου πάγου θα μπορούσε επίσης να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην άγρια ζωή της, όπως το κριλ με το οποίο τρέφονται πολλές από τις φάλαινες της περιοχής, καθώς και τους πιγκουίνους και τις φώκιες που βασίζονται στον θαλάσσιο πάγο για να τρέφονται και να ξεκουράζονται.

Γενικότερα, ο θαλάσσιος πάγος της Ανταρκτικής συμβάλλει στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του πλανήτη, πράγμα που σημαίνει ότι η εξαφάνισή του θα μπορούσε να έχει αλυσιδωτές επιπτώσεις πολύ πέρα από την ήπειρο. Ο θαλάσσιος πάγος αντανακλά την εισερχόμενη ηλιακή ενέργεια πίσω στο διάστημα, ενώ όταν λιώνει, αποκαλύπτει τα πιο σκοτεινά νερά των ωκεανών από κάτω, τα οποία απορροφούν την ηλιακή ενέργεια.

Ανησυχητικές αλλαγές

Σε ορισμένα τμήματα της Ανταρκτικής παρατηρούνται ανησυχητικές αλλαγές εδώ και καιρό. Η Ανταρκτική Χερσόνησος, μια αγκαθωτή αλυσίδα παγωμένων βουνών που ξεχωρίζει από τη δυτική πλευρά της ηπείρου, είναι ένα από τα μέρη με την ταχύτερη αύξηση της θερμοκρασίας στο νότιο ημισφαίριο.

Πέρυσι, οι επιστήμονες δήλωσαν ότι ο τεράστιος παγετώνας Thwaites της Δυτικής Ανταρκτικής – γνωστός και ως «παγετώνας της Ημέρας της Κρίσεως» – «κρέμεται από μία κλωστή» καθώς ο πλανήτης θερμαίνεται.

Οι επιστήμονες έχουν εκτιμήσει ότι η παγκόσμια άνοδος της στάθμης της θάλασσας θα μπορούσε να αυξηθεί κατά περίπου 10 πόδια αν ο Thwaites κατέρρεε εντελώς, καταστρέφοντας τις παράκτιες κοινότητες σε όλο τον κόσμο.

«Το 2016, [οι θαλάσσιοι πάγοι της Ανταρκτικής] έκαναν την πρώτη μεγάλη πτώση. Από το 2016, παρέμεινε σε χαμηλά επίπεδα και τώρα ο πάτος έχει πέσει. Κάτι σημαντικό σε ένα τεράστιο τμήμα του πλανήτη συμπεριφέρεται ξαφνικά διαφορετικά από ό,τι βλέπαμε τα τελευταία 45 χρόνια».