Μαριάννα Βαρδινογιάννη: Αποχαιρετώντας μία φίλη

Η Οντρέ Αζουλέ, γενική διευθύντρια της UNESCO και πρώην υπουργός Πολιτισμού της κυβέρνησης του Φρανσουά Ολάντ, υπήρξε πάντα μια στενή φίλη της Μαριάννας Βαρδινογιάννη. Η ίδια περιέγραφε πάντα με τρυφερά λόγια και θαύμαζε το έργο της. Στη μεγάλη αίθουσα της UNESCO στις 16 Ιουνίου ήταν βασική ομιλήτρια της βραδιάς προς τιμήν της Μαριάννας Βαρδινογιάννη, ως πρέσβειρας Καλής Θελήσεως της UNESCO. Παρούσα στην ίδια εκδήλωση, εκείνο το βράδυ, ήταν και η Νάνα Μούσχουρη.

Η διάσημη καλλιτέχνις που ζει στο Παρίσι ήταν εδώ και δεκαετίες πολύ δεμένη με την πρόεδρο του Σωματείου ΕΛΠΙΔΑ. Και της συμπαραστεκόταν, όσο ήταν δυνατόν, στο έργο της, για τα παιδιά με καρκίνο. Μάλιστα είχαν κανονίσει να κάνουν μαζί μια δημοπρασία το φθινόπωρο για τα παιδιά αυτά. Φυσικά, όταν έμαθε το τραγικό νέο, λύγισε. Αλλά ήθελε, όπως και η Οντρέ Αζουλέ, να μοιραστεί ένα ύστατο χαίρε στη φίλη της. Και οι δύο το κάνουν σήμερα, μέσω των «ΝΕΩΝ Σαββατοκύριακο».

της Νανάς Μούσχουρη
Μια δυναμική γυναίκα με τρυφερή καρδιά

Η απώλεια της Μαριάννας Βαρδινογιάννη με έχει στεναχωρήσει βαθιά. Η Μαριάννα ήταν μια σπουδαία γυναίκα και μια πολύτιμη φίλη. Η φιλία μας ξεκίνησε εδώ και πολλά χρόνια, ρίζωσε μέσα από την αγάπη μας για τα παιδιά και την ανάγκη μας να βοηθήσουμε κάθε παιδί σαν να είναι δικό μας και έγινε φιλία αδελφική.  Εμαθα πολλά από αυτήν, κυρίως από την αυθεντική αφοσίωσή της στο έργο της, από την ευαισθησία της αλλά και την ανίκητη αποφασιστικότητά της… μια δυναμική γυναίκα με τρυφερή καρδιά, που μπορούσε να «κινήσει γη και ουρανό» για να σώσει τη ζωή ενός παιδιού. Αυτή ήταν η φίλη μου η Μαριάννα.

Η τελευταία φορά που ειδωθήκαμε ήταν στις 16 Ιουνίου στο Παρίσι, την ημέρα που τη βράβευσε η Unesco για τα 25 χρόνια προσφοράς της ως πρέσβειρα Καλής Θελήσεως του οργανισμού, αναγνωρίζοντας το σπουδαίο ανθρωπιστικό έργο της. Μια τιμητική βραδιά όχι μόνο για την ίδια αλλά και για ολόκληρη την Ελλάδα. Τα λόγια με τα οποία η γενική διευθύντρια της UNESCO Audrey Azoulay αλλά και η πρώτη κυρία της Γαλλίας Brigitte Macron τίμησαν το έργο της Μαριάννας Βαρδινογιάννη, τη συνεισφορά της στη δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου για όλους, αλλά και την προσωπικότητά της, την αφοσίωση και το όραμά της, θα έκαναν υπερήφανο κάθε Ελληνα.

Οταν πήρα τον λόγο, τα λόγια έμοιαζαν πια λίγα. Αρχισα να τραγουδώ το «Χάρτινο το φεγγαράκι» και με ακολούθησε και εκείνη σιγοτραγουδώντας, με δάκρυα συγκίνησης και οι δυο μας. Και θυμηθήκαμε τότε στις αρχές της δεκαετίας του ’60 που έρχονταν με τον αγαπημένο της Βαρδή στο νυχτερινό κέντρο «Τζάκι» της οδού Μουρούζη, όπου τραγουδούσα. Το «Χάρτινο το φεγγαράκι» ήταν από τότε το αγαπημένο της τραγούδι, ένα τραγούδι για την πίστη που η ίδια δεν έχασε ποτέ σε ένα καλύτερο και πιο αληθινό κόσμο αγάπης.

Η Μαριάννα θα μείνει για πάντα στην καρδιά μου. Και δεν θα πάψω ποτέ να είμαι δίπλα στην «Ελπίδα», αρωγός με κάθε τρόπο στο έργο με το οποίο σφράγισε τη ζωή μας και το μέλλον. Και θα θυμίζει για πάντα την ελπίδα της ζωής και της αγάπης που η Μαριάννα προσέφερε στον κόσμο και σε εμένα προσωπικά.

της Audray Azoulay
Μία κόρη της Ελλάδας στην υπηρεσία του κόσμου

Ο τόσο ξαφνικός χαμός της Μαριάννας Βαρδινογιάννη μας συγκλονίζει. Τα παιδιά, οι λαοί του κόσμου έχασαν μία ακαταπόνητη σύντροφο. Η UNESCO, η οργάνωση του ΟΗΕ για την εκπαίδευση, τις επιστήμες και τον πολιτισμό, μία συνοδοιπόρο σχεδόν 25 χρόνων κι εγώ, όπως και όλοι όσοι είχαμε την τύχη να συνεργαστούμε μαζί της, μία προσωπική φίλη.

Την είδηση του θανάτου της κάνει ακόμα πιο σκληρή το γεγονός ότι πριν από μόλις έναν μήνα, η οικογένεια των πρεσβευτών Καλής Θέλησης της UNESCO, της οποίας υπήρξε ηγετική φυσιογνωμία, συγκεντρώθηκε γύρω της, στο Παρίσι, στην έδρα της οργάνωσής μας. Αποτίσαμε την ημέρα εκείνη φόρο τιμής στη γυναίκα που βραβεύτηκε, το 2020, με το βραβείο του ΟΗΕ «Νέλσον Μαντέλα», το οποίο απονέμεται σε προσωπικότητες ως αναγνώριση της εξαιρετικής συμβολής τους στα Ηνωμένα Εθνη. Μία εξαιρετική συμβολή: να μία καλή σύνοψη, νομίζω, του έργου της Μαριάννας Βαρδινογιάννη.

Διότι η Μαριάννα αφιέρωσε τη ζωή της στους σκοπούς που αγαπούσε, με αυτή τη μοναδική ικανότητα να ενώνει τις δυνάμεις γύρω της, ώστε να προχωρήσουν από κοινού. Οι σκοποί αυτοί ήταν φυσικά η μάχη κατά του καρκίνου, και η στήριξη των ασθενών, των παιδιών, όλων όσοι είναι ευάλωτοι, απομονωμένοι, εγκαταλελειμμένοι. Τους υπηρέτησε με το ίδιο πάθος, την ίδια γενναιοδωρία, στο πλευρό της οργάνωσής μας, εκείνη που δήλωνε πως «το να εργάζεσαι για την UNESCO δεν είναι απλά ένα επάγγελμα, είναι μια αποστολή».

Από κοινού, στηρίξαμε τα ανθρώπινα δικαιώματα, αρχής γενομένης από το δικαίωμα στην εκπαίδευση, τη στέρηση του οποίου από τα παιδιά δεν ανεχόταν. Εργάσθηκε στο πλευρό μας ώστε να διασφαλίσει αυτή την πρόσβαση, μεταξύ άλλων και στη διάρκεια συγκρούσεων, όπως για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Για την προστασία, ακριβώς, των δικαιωμάτων όσων είδαν τον δρόμο της ζωής τους να καταστρέφεται δημιουργήσαμε, με δική της πρωτοβουλία, τις «Φιλόξενες Πόλεις για τους Πρόσφυγες», με αυτή την ιδέα πάντα της ένωσης των δυνάμεων, ώστε να διασφαλίσουμε πως οι κοινωνίες μας δεν αφήνουν κανέναν πίσω.

Η Μαριάννα Βαρδινογιάννη μοιραζόταν επίσης με την UNESCO την πεποίθηση πως η κουλτούρα και η πολιτιστική κληρονομιά είναι οι πυλώνες κοινωνιών περισσότερο ανθρώπινων και βιώσιμων. Οι πυλώνες της χώρας της, που τόσο στήριξε τη διαφύλαξη και την ακτινοβολία τους, όπως και ολόκληρης της ανθρωπότητας. Η στήριξή της ήταν λοιπόν πολύτιμη ώστε να γιορτάσουμε, τον Νοέμβριο του 2020, στους Δελφούς, την 50ή επέτειο της Σύμβασης για την Παγκόσμια Κληρονομιά, και να επαναβεβαιώσουμε τη βούλησή μας να αξιοποιήσουμε καλύτερα την πολιτιστική πολυφωνία, όπως και να επανεξετάσουμε την προστασία της, απέναντι στις συγκρούσεις ή την κλιματική απορρύθμιση.

Κόρη της Ελλάδας, η Μαριάννα Βαρδινογιάννη τέθηκε στην υπηρεσία του κόσμου. Αν σήμερα η απώλειά της είναι τεράστια, το ίδιο είναι και το κληροδότημά της. Εναπόκειται σε εμάς να συνεχίσουμε τους αγώνες της, ωθούμενοι από την ίδια φλόγα, αυτή την οποία προσέφερε καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής της, αυτή την οποία έφερε ως σημαία: Ελπίδα.

Η Οντρέ Αζουλέ είναι η γενική διευθύντρια της UNESCO.