«Στο καμένο δάσος απαγορεύεται η αναδάσωση με τη λογική που γίνεται σήμερα»

Μια πρόσφατη φράση του Χρήστου Ζερεφού – ότι «η στρατηγική μας επιδέχεται βελτίωση» – στο πλαίσιο συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας με φόντο τις αλλεπάλληλες δασικές πυρκαγιές ανά την επικράτεια εν μέσω ακραίων κλιματικών φαινομένων, πυροδότησε προβληματισμό γύρω από το πώς εννοεί ο καθηγητής τη βελτίωση αλλά και το ποιο θα μπορούσε να είναι το περιεχόμενό της.

Μιλώντας στα «ΝΕΑ», ο Χρήστος Ζερεφός καταθέτει πέντε προτάσεις που αφορούν λύσεις τις οποίες οφείλει η πολιτεία να υιοθετήσει ή να αρχίσει να σχεδιάζει, προκειμένου να θωρακιστεί η χώρα όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά μπροστά στην απειλή των μεγαπυρκαγιών στα δάση, τις οποίες η κλιματική κρίση αναμένεται να πολλαπλασιάσει.

«Χρειαζόμαστε νέα στρατηγική λόγω της κλιματικής κρίσης στην πρόληψη», λέει ο Χρ. Ζερεφός. «Καταλάβαμε ότι η πυρκαγιά όταν φουντώσει, δεν σβήνει, όσα καναντέρ και να ρίξουν. Οταν έχουμε μεγάλες εκτάσεις που καίγονται σε υψηλές θερμοκρασίες, πάνω από 500-600 βαθμούς Κελσίου, όσο νερό και να ρίξουμε, αυτό θα εξατμιστεί. Αρα, η αντιμετώπιση των μεγάλων πυρκαγιών θα πρέπει να στηρίζεται κυρίως στην πρόληψη. Η πρόληψη λέει ότι κάθε δάσος τακτοποιείται και περιφρουρείται με μεγάλη προσοχή. Δημιουργούνται αντιπυρικές ζώνες ώστε να υπάρχει ένα κομμάτι αναχαίτισης. Η διαχείριση του δάσους δεν πρέπει να γίνει ξυρίζοντάς το, αλλά με τη λογική ότι το δάσος κάποτε θα καεί και θα πρέπει να προστατεύσουμε το δασικό οικοσύστημα που το υποστηρίζει, ώστε αν καεί και αυτό, να αναγεννηθεί γρήγορα. Στο καμένο δάσος απαγορεύεται κάθε ενέργεια που μπορεί να το καταστρέψει. Απαγορεύεται η βόσκηση με νόμο αυστηρότατο, απαγορεύεται η αναδάσωση με τη λογική που γίνεται σήμερα. Θέλει άλλες λογικές τις οποίες θα μας πουν οι δασολόγοι. Πρέπει να απαγορευθεί η υλοτόμηση του δάσους. Διότι κόβουν κορμούς και περιφράσσουν με αυτούς την καμένη έκταση. Νομίζω, πιο καλά συγκρατείται το χώμα από τα κουφάρια των καμένων δέντρων, πολλά από τα οποία μπορεί να ξαναγεννηθούν γιατί τα υποστηρίζει και το δασικό οικοσύστημα».

Καταφύγιο στα δάση

Η δεύτερη πρόταση του καθηγητή αφορά τη στέγη. «Ηρθε η ώρα των δασικών σπιτιών που θα επιτρέπεται να χτιστούν κοντά σε δάσος και θα πρέπει να μπορούν να λειτουργούν και σαν καταφύγιο, όταν η θερμοκρασία του αέρα γύρω τους γίνει αφιλόξενη για τη ζωή. Πρέπει να μπορούν να κλείνουν ερμητικά και να έχουν χώρους μέσα στους οποίους θα προστατευθούν όσοι δεν μπόρεσαν να φύγουν από το σημείο εγκαίρως. Θα είναι ανθεκτικά στη μεγάλη θερμοκρασία της φωτιάς.

Αρα, απαγορεύεται το ξύλο ως υλικό, απαγορεύονται τα πλαστικά. Πρέπει να αλλάξει η λογική των υλικών κατασκευής των σπιτιών. Είναι ένα ωραίο πείραμα για τους αρχιτέκτονες, να καθίσουν να σχεδιάσουν τα σπίτια του 21ου και 22ου αιώνα. Και τα σπίτια των πόλεων θα πρέπει να έχουν τέτοιον προσανατολισμό ανάλογο με τη ζέστη που περιμένουμε. Αντίστοιχα, οι δρόμοι πρέπει να σχεδιαστούν με τη λογική της φυγής από σημεία που μπορεί να συσσωρεύσουν οι άνεμοι φλόγες. Θα πρέπει να υπάρχουν δρόμοι διαφυγής ασφαλέστεροι του υφιστάμενου οδικού δικτύου».

Αυστηρή ποινή στους εμπρηστές

Μεγάλη έμφαση δίνει ο καθηγητής και στην αυστηροποίηση των ποινών για εμπρησμό από δόλο ή αμέλεια. «Η νέα στρατηγική πρέπει να στηρίζεται σε μια νομοθεσία αυστηρή που θα αποτρέπει τους επίδοξους εμπρηστές. Ακούω ότι συζητιέται η αναθεώρηση του Συντάγματος. Είναι μοναδική ευκαιρία τα άρθρα που αφορούν τα δάση να περιλάβουν αυστηρότατες ποινές, όπως η ποινή των ισοβίων για όποιον βάλει φωτιά, συμπεριλαμβανομένης της ΔΕΗ ή οποιασδήποτε εταιρείας προξενήσει κάτι τέτοιο.

Ακόμη, μπορούμε να έχουμε drones μέσα στα δάση που θα παρακολουθούν, υπάρχει ανάγκη να λειτουργήσουν τα πυροφυλάκια, που είναι χωρίς προσωπικό, ανάγκη να στελεχωθούν οι δασολόγοι. Και πρέπει να γίνει μια σοβαρή εκστρατεία, να συσταθεί μια πολυεπιστημονική ομάδα που θα φτιάξει γενικές γραμμές για την πρόληψη και προστασία από τις δασικές πυρκαγιές». Εκείνο που θα πρότεινε ο ίδιος ως άμεση δράση είναι η τάχιστη εφαρμογή των 13 σχεδίων προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή που έχουν ήδη εκπονηθεί για την κάθε περιφέρεια, με προτεραιότητα στις περιοχές από τη Λάρισα και νοτιότερα.

Εντός της εβδομάδας, ο Χρ. Ζερεφός αναμένεται να εκδώσει μία δήλωση υπογεγραμμένη από τον ίδιο και τους καθηγητές Κ. Καλαμποκίδη, Μ. Αριανούτσου και Φ. Αραβανόπουλο, ως συμπέρασμα της Επιτροπής Προστασίας των Δασών της Ακαδημίας Αθηνών με κεντρική λογική να αφήσει η πολιτεία τα δάση ήσυχα να αναγεννηθούν, προστατεύοντας το δασικό οικοσύστημα.