Ουκρανία: Η επικίνδυνη κλιμάκωση του πολέμου και ο στόχος αποσταθεροποίησης του Πούτιν

Ανεξάρτητα από τις δημόσιες διακηρύξεις της Ουάσιγκτον, η κυβέρνηση της Ρωσίας αναμένει περισσότερες επιθέσεις στο έδαφός της, ειδικά στη Μόσχα και ίσως στα ρωσικά λιμάνια, σε μια προσπάθεια ν’ αποσταθεροποιηθεί η κυβέρνηση Πούτιν (στη φωτογραφία, επάνω, ο Ζελένσκι επισκέπτεται στις 29 Ιουλίου ουκρανικές στρατιωτικές θέσεις στο Ντονέτσκ, σύμφωνα με την ουκρανική προεδρία).

Στόχος το ρωσικό έδαφος

Το Πεντάγωνο λέει ότι δεν θα χρησιμοποιηθούν αμερικανικά όπλα εναντίον του ρωσικού εδάφους, αλλά αυτό είναι ξεκάθαρο ψέμα.

Τα αμερικανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη και οι πύραυλοι κρουζ, όπως των συστημάτων Himars, καθώς και τα πυρομαχικά διασποράς που παρέχονται από τις Ηνωμένες Πολιτείες, χρησιμοποιούνται καθημερινά από την Ουκρανία με στόχο το ρωσικό έδαφος.

Το ίδιο και οι βρετανογαλλικοί πύραυλοι Storm Shadow (SCALP-EG). Τόσο οι βρετανικοί όσο και οι γαλλικοί πύραυλοι κρουζ υψηλής ακρίβειας κατασκευάζονται από την MBDA (μια κοινοπραξία γαλλικών, βρετανικών και ιταλικών εταιρειών).

Ούτε οι ΗΠΑ μπορούν να εξηγήσουν αληθινά τι κάνει ένα Global Hawk (drone) κατασκοπεύοντας στο ρωσικό έδαφος, προφανώς για να βοηθήσει την Ουκρανία να πλήξει στόχους στη Ρωσία, τόσο στρατιωτικούς όσο και πολιτικούς, γράφει σε ανάλυσή του ο Stephen Bryen.

Οι ΗΠΑ επίσης παραδέχονται ανοιχτά ότι σχεδίασαν και προμήθευσαν στην Ουκρανία τα ημι-υποβρύχια drones-καμικάζι που χρησιμοποιήθηκαν ενάντια στη γέφυρα του στενού Κερτς, η οποία συνδέει την Κριμαία με τη Ρωσία, καθιστώντας την ενέργεια αυτή επίθεση στη Ρωσία.

Τέτοιες επιχειρήσεις κρίνονται αναλόγως από τη Μόσχα που πιστεύει ανοιχτά ότι βρίσκεται σε πόλεμο με το ΝΑΤΟ υπό την ηγεσία των Ηνωμένων Πολιτειών.

Επέκταση στην Ευρώπη

Ετσι, ανεξάρτητα από το τι λέγεται γενικά από το Πεντάγωνο ή την Ουάσιγκτον, η κυβέρνηση Μπάιντεν πλησιάζει τα όρια ενός ευρύτερου πολέμου στην Ευρώπη.

Ζημιές σε κτίριο της Μόσχας από πρόσφατη ουκρανική επίθεση με drones (φωτογραφία Reuters)

Ολο και περισσότερο η ευκαιρία διευθέτησης της σύγκρουσης στην Ουκρανία δεν είναι μόνο άπιαστη, αλλά ολοένα και πιο άσχετη με τους στόχους της Ουάσιγκτον, εφόσον είναι αυτοί που φαίνονται.

Αργά ή γρήγορα, πιθανότατα γρήγορα, η Ρωσία είτε θ’ αποφασίσει ότι ο πόλεμος αποτελεί μια άκαρπη επιδίωξη και θα τον εγκαταλείψει, είτε θα στραφεί εναντίον των υποστηρικτών του και των προμηθευτών του.

Εάν εγκαταλείψει, η ρωσική κυβέρνηση θα πέσει. Εάν παραμείνει στο παιχνίδι, η σκληροπυρηνική εθνικιστική παράταξη θα κερδίσει μια μεγάλη νίκη και θ’ απαιτήσει την επέκταση του πολέμου.

Σ’ εκείνο το σημείο, ο Πούτιν θα πρέπει ή ν’ ανασυνθέσει την κυβέρνησή του ώστε ν’ αντικατοπτρίζει τις αλλαγές, ή να μην θέσει υποψηφιότητα στις εκλογές του 2024.

Η σκληρή Δεξιά

Εάν ο ρώσος πρόεδρος παραιτηθεί, υπάρχουν αρκετοί υποψήφιοι για να τον αντικαταστήσουν από τις υπηρεσίες ασφαλείας ή από τον στρατό. Οι πιθανότεροι διάδοχοι θα προέρχονταν από τη σκληρή εθνικιστική Δεξιά, όχι από την εξασθενημένη Αριστερά.

Στις 5 και 6 Αυγούστου η Σαουδική Αραβία φιλοξενεί μια λεγόμενη ειρηνευτική διάσκεψη για την Ουκρανία στην οποία θα συμμετέχουν περίπου 30 κράτη, προφανώς και το Ιράν. Η Ρωσία δεν προσκλήθηκε. Αυτό υποδηλώνει ότι η διάσκεψη ειρήνης είναι μια προπαγανδιστική παράσταση και όχι σοβαρή.

Κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα πόσο ανθεκτικός είναι ο ρωσικός στρατός. Στην τρέχουσα αντιπαράθεση στην Ουκρανία και οι δύο πλευρές μάχονται διαρκώς κατά μήκος του Ντονμπάς και των νότιων περιοχών της Ζαπορίζια.

Κρίνοντας από φυσικά στοιχεία, οι Ουκρανοί έχουν χάσει πολύ εξοπλισμό και ανθρώπινο δυναμικό. Ο ρώσος υπουργός Αμυνας Σοϊγκού ισχυρίζεται ότι η Ουκρανία έχασε 20.000 στρατιώτες τον Ιούλιο.

Οι ρωσικές απώλειες είναι πολύ πιο δύσκολο να εκτιμηθούν. Εάν η Ρωσία παραμείνει στον πόλεμο, τίθεται το ερώτημα πόσο καιρό θα χρειαστεί για να φθείρει τους Ουκρανούς, που αντιμετωπίζουν ελλείψεις σε έμψυχο υλικό.

Ουκρανικές ελπίδες

Σ’ ό,τι αφορά στην πρώτη γραμμή του πολέμου, φαίνεται ότι η Ουκρανία, με τη βοήθεια των Ηνωμένων Πολιτειών και του Ηνωμένου Βασιλείου, επιχειρεί να σημειώσει πρόοδο και να διασπάσει την πρώτη αμυντική γραμμή της Ρωσίας στον νότο, καθώς και να ελέγξει τα πλάγια γύρω από το Μπαχμούτ για να πάρει πίσω την πόλη.

Μόλις την περασμένη εβδομάδα ο ουκρανός πρόεδρος εμφανίστηκε στο Τσάσιβ Γιαρ, από την πρώτη φορά που βρέθηκε εκεί πριν πέσει το Μπαχμούτ.

Καμία αναφορά του Πούτιν για τον πόλεμο στην Ουκρανία κατά τον φετινό εορτασμό της Ημέρας του Ναυτικού (φωτογραφία Sputnik/Alexander Kazakov/Kremlin via Reuters)

Ο ίδιος πιστεύει ότι, χάρη στη βοήθεια που του παρέχουν οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο και στις πρόσφατα εκπαιδευμένες ταξιαρχίες υψηλής ποιότητας, μπορεί να πετύχει την ανατροπή.

Αυτό που συμβαίνει στο Μπαχμούτ θα μπορούσε να σημάνει το τέλος του πολέμου, είτε με νίκη της Ουκρανίας είτε με νίκη της Ρωσίας.

Εάν η Ρωσία κερδίσει, η Ουκρανία ίσως χρειαστεί ν’ αποδεχθεί τους ρωσικούς όρους για μια συμφωνία. Εάν το Κίεβο κερδίσει, η Μόσχα θ’ αναγκαστεί ν’ αποσύρει ορισμένες δυνάμεις της από την ανατολική Ουκρανία και να χάσει επίσης κρίσιμες περιοχές στον νότο, ακόμη και στην Κριμαία.

Η Ρωσία έχει και την επιλογή, επικίνδυνη ομολογουμένως, να επεκτείνει τον πόλεμο εκτός ουκρανικού εδάφους, για παράδειγμα στην Πολωνία ή στα κράτη της Βαλτικής.

Τα στοιχήματα

Ο Πούτιν κατέστησε σαφές ότι δεν επιδιώκει την επέκταση της σύγκρουσης. Το ερώτημα, ωστόσο, είναι εάν διαθέτει αρκετή επιρροή στη χώρα του καθώς η εξωτερική πίεση στο καθεστώς αυξάνεται και η εσωτερική δυσαρέσκεια με τον πόλεμο θα μπορούσε να γείρει προς μια πιο επιθετική Ρωσία.

Στον ετήσιο φαντασμαγορικό εορτασμό της Ημέρας του Ναυτικού που πραγματοποιείται στην Αγία Πετρούπολη, ο ρώσος πρόεδρος δεν έκανε στην ομιλία του καμία αναφορά στον πόλεμο, παρόλο που αυτή εκφωνήθηκε μια ημέρα μετά την επίθεση των drones στη Μόσχα. Αρνείται η ρωσική κυβέρνηση να το αποδεχτεί;

Στην παρέλαση πλοίων και υποβρυχίων δεν παρουσιάστηκαν φέτος ρωσικά πυρηνικά υποβρύχια: ούτε η ρωσική ναυτική αεροπορία εμφανίστηκε σ’ αντίθεση με τις προηγούμενες τελετές.

Είναι ξεκάθαρο ότι ο πόλεμος δεν μπορεί να μένει ανεπίλυτος για πολύ ακόμη. Οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ στοιχηματίζουν για την αλλαγή καθεστώτος στη Ρωσία, αλλά μπορεί να εισπράξουν ακριβώς αυτό που δεν θέλουν. Η επίτευξη αυτού του στόχου θα μπορούσε ν’ αποδειχτεί πικρό χάπι για το ΝΑΤΟ.

Η Ρωσία στοιχηματίζει για την επικράτησή της στην Ουκρανία, αλλά πρόκειται για έναν σκληρό αγώνα που διαρκεί πολύ.

Η Ουκρανία ελπίζει να πετύχει ορισμένες αποφασιστικές νίκες και θέλει να εκδιώξει τους Ρώσους. Ο πίνακας των στοιχημάτων παραμένει ανοιχτός.