Μπλόκο στα αναδρομικά των επικουρικών συντάξεων

Γράφουν οι Ηλίας Γεωργάκης και Μίνα Μουστάκα

Εχασαν τη δικαστική μάχη που έδωσαν συνολικά 16.000 συνταξιούχοι του e-ΕΦΚΑ οι οποίοι και με τη σφραγίδα του Συμβουλίου της Επικρατείας είδαν να εξανεμίζονται και οι τελευταίες ελπίδες τους για τη διεκδίκηση αναδρομικών διαφορών από επικουρικές συντάξεις, δώρα και επιδόματα από το έτος 2016 .

Το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο με μια πιλοτική απόφασή του έπειτα από προδικαστικό ερώτημα που είχε αποστείλει το Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών έκρινε ότι δεν υπάρχει ούτε καν περιθώριο δικαστικής αξίωσης για τις παροχές από 12/5/2026 και μετά με βάση τον αποκαλούμενο «νόμο Κατρούγκαλου».

Σύμφωνα με τους συμβούλους Επικρατείας ο νόμος δεν περιλαμβάνει καμία πρόβλεψη για την αναδρομική καταβολή των επικουρικών συντάξεων και των δώρων Χριστουγέννων, Πάσχα και θερινής άδειας.

Συγκεκριμένα η 7μελής σύνθεση του Α’ Τμήματος του ΣτΕ, με πρόεδρο την αντιπρόεδρο του Ανωτάτου Δικαστηρίου Σπυρίδουλα Χρυσικοπούλου και εισηγητή τον σύμβουλο Επικρατείας Νικόλαο Σκαρβέλη, εξέδωσε την υπ’ αριθμ. 1342/2023 πιλοτική απόφασή του με την οποία κρίθηκε ότι «δεν καταβάλλονται, στο πλαίσιο των ρυθμίσεων του συνταξιοδοτικού συστήματος του νόμου 4387/2016, τα δώρα εορτών Χριστουγέννων και Πάσχα και το επίδομα αδείας που είχαν καταργηθεί με τον νόμο του 4093/2012 και των οποίων η κατάργηση κρίθηκε αντισυνταγματική με τις 2287-2288/2015 αποφάσεις της Ολομέλεια του ΣτΕ». Οι ανώτατοι δικαστές μάλιστα με βάση τη νομοθεσία αλλά και τη νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου έκριναν ότι δεν καταβάλλονται τα δώρα καθώς «δεν υφίσταται αγώγιμη αξίωση για τις παροχές αυτές για τον μετά την 12.5.2016 χρόνο», δηλαδή δεν υπάρχει ούτε καν περιθώριο δικαστικής διεκδίκησης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι διευκρινίζεται από τους συμβούλους Επικρατείας πως «δεν προβλέπονται υπό το νέο ασφαλιστικό σύστημα του ν. 4387/2016 από 12.5.2016 και εφεξής ούτε καταβάλλονται κατά τον, κατά τις διατάξεις του νόμου αυτού, επανυπολογισμό των συντάξεων των παλαιών συνταξιούχων».

Υπό αυτό το πρίσμα επισημαίνεται ότι το ακυρωτικό αποτέλεσμα των προηγούμενων αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας δεν επάγεται ως συνέπεια να καθίστανται αγώγιμες αξιώσεις κατά του ΕΤΕΑΕΠ (ήδη e-ΕΦΚΑ) των παλαιών συνταξιούχων για την καταβολή αποζημίωσης ισόποσης με το επίδομα αδείας και τα δώρα εορτών για τον μετά την ισχύ του ν. 4387/2016 χρόνο, ανεξάρτητα αν οι αξιώσεις αυτές επιδιώκονται με αγωγές ασκηθείσες πριν ή μετά τις 4.10.2019.

Από την πλευρά τους οι προσφεύγοντες συνταξιούχοι υποστήριζαν ότι οι περικοπές είναι αντίθετες σε πλειάδα συνταγματικών διατάξεων και στο άρθρο 1 του πρόσθετου πρωτοκόλλου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ).

Αναδρομικά

Για το σύνολο των αναδρομικών, οριστικό τέλος στο σίριαλ αναμένεται να βάλει η κυβέρνηση, καθώς εξετάζεται η δυνατότητα να καταβληθούν σε όλους (ανεξάρτητα με το αν προσέφυγαν στα δικαστήρια ή όχι). Πρόκειται για αναδρομικά 2,5 δισ. ευρώ του 11μήνου Ιούνιος 2015 – Μάιος 2016 από τις περικοπές επικουρικών και κατάργηση των δώρων.

Το πιθανότερο ενδεχόμενο προβλέπει επιστροφή σε βάθος τετραετίας ή πενταετίας. Ωστόσο, η ρύθμιση αυτή θα σταθμιστεί από το οικονομικό επιτελείο, ανάλογα με τον δημοσιονομικό χώρο. Στο πακέτο των ενισχύσεων θα είναι η καταβολή του εφάπαξ επιδόματος της προσωπικής διαφοράς, η μείωση της Εισφοράς Αλληλεγγύης και η ετήσια καθιερωμένη αύξηση των συντάξεων.

Το ιστορικό

Οσον αφορά τα αναδρομικά, καθώς υπάρχουν αρκετές προσφυγές και αποφάσεις, διευκρινίζεται ότι πριν από περίπου έναν χρόνο δημοσιεύθηκε η υπ’ αριθ. 1403-1407/2022 απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου Επικρατείας. Η απόφαση αυτή διέταξε την κυβέρνηση να καταβάλει στους συνταξιούχους αναδρομικά δώρων και επικουρικών για το 11μηνο 2015 – 2016. Οι συνταξιούχοι είχαν ζητήσει αναδρομικά 84 μηνών (2012 – 2021) που τους είχαν επιδικάσει οι υπ’ αριθ. 2287-2288/2015 αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ.

Το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο ανέτρεψε τις δικές του αποφάσεις του 2015 που είχαν κρίνει αντισυνταγματικές τις περικοπές των συντάξεων και την κατάργηση των δώρων και επιδίκασε αναδρομικά μόνο 11 μηνών, και μάλιστα μόνο για όσους είχαν ασκήσει αγωγή έως 31-7-2020.

Σύμφωνα με το διατακτικό των αποφάσεων του ΣτΕ, τα αναδρομικά για δημοσιονομικούς λόγους, ενώ τα δικαιούνται όλοι οι συνταξιούχοι, πρέπει να τα λάβουν μόνον όσοι εξ αυτών άσκησαν αγωγή έως 31-7-2020, όταν δηλαδή δημοσιεύθηκε ο νόμος Βρούτση 4714/2020 που απαγόρευε τη διεκδίκηση μετά την έκδοσή του. Σήμερα, ούτε οι 300.000 συνταξιούχοι που είχαν ασκήσει αγωγές μέχρι 31-7-2020 αλλά ούτε και τα 2.000.000 συνταξιούχοι που δεν άσκησαν αγωγή έχουν λάβει τίποτα.