Ο υπερτουρισμός απειλεί δημοφιλείς προορισμούς

Το Ετρετά είναι μια παραθαλάσσια κοινότητα με συνολική έκταση μόλις τεσσάρων τετραγωνικών χιλιομέτρων και με μόλις 1.250 μόνιμους κατοίκους, στην Κοτ ντ’Αλμπάτρ της Νορμανδίας, στη Βορειοδυτική Γαλλία.

Κάποτε ήταν ένα ταπεινό ψαροχώρι, όμως οι απότομοι λευκοί βράχοι του καθώς και οι παραλίες του με τα γκρίζα βότσαλα το κατέστησαν, ήδη από τον 19ο αιώνα, γνωστό θέρετρο. Καλλιτέχνες και διανοούμενοι όπως ο Ζαν Οφενμπαχ και ο Γκι ντε Μοπασάν διοργάνωναν εκεί γιορτές για τους φίλους τους.

Κάτι όμως η εμφάνισή του στη γνωστή σειρά «Αρσέν Λουπέν» του Netflix, κάτι και η δημοφιλία του σε ποικίλους influencers, το Ετρετά προσελκύει εδώ και καιρό πολύ περισσότερους τουρίστες από ό,τι μπορεί να αντέξει: έως και 3 εκατομμύρια τον χρόνο.

Για τους ντόπιους, αυτό σημαίνει «πατείς με, πατώ σε» στους δρόμους και στα πεζοδρόμια, ξεχειλισμένους κάδους απορριμμάτων και μεγάλες ουρές έξω από τα τοπικά καταστήματα. Επιπλέον, οι ορδές των τουριστών αφαιρούν ολοένα και περισσότερα βότσαλα από τη διάσημη παραλία, επιταχύνοντας τον κίνδυνο διάβρωσης.

Ο ταξιδιωτικός οδηγός «Fodor’s», λοιπόν, συμπεριέλαβε πρόσφατα το Ετρετά στη «No List» του 2023, επικαλούμενος γεγονότα όπως η κατάρρευση του σταθμού επεξεργασίας λυμάτων ή οι συχνές κατολισθήσεις λόγω της κυκλοφοριακής συμφόρησης που προκαλούν οι πεζοί.

Σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσουν την κατάσταση, οι τοπικές αρχές απομάκρυναν έναν χώρο στάθμευσης από την κορυφή του γκρεμού, ώστε να αποθαρρύνουν τις σύντομες στάσεις, προσέθεσαν έναν μεταλλικό φράχτη ώστε να μην καταστρέφουν οι τουρίστες τη γύρω χλόη και προσπαθούν να ενθαρρύνουν τους επισκέπτες να εξερευνoύν και τη γύρω περιοχή ώστε να παίρνει το Ετρετά μερικές ανάσες.

Χρειάζεται ισορροπία

«Χρειαζόμαστε τον τουρισμό, αλλά πρέπει να βρεθεί μια ισορροπία» δήλωσε ο Ζαν-Μπατίστ Ρενιέ, ένας τοπικός δημοτικός σύμβουλος. «Οι ίδιοι οι τουρίστες θα ωφεληθούν περισσότερο έτσι.

Πολλοί φεύγουν θυμωμένοι αφού περάσουν ώρες μέσα στο αυτοκίνητο χωρίς να βρίσκουν κάπου να σταθμεύσουν, κάπου να φάνε ή να πάνε τουαλέτα, γιατί δεν υπάρχουν επαρκείς υποδομές. Αυτός ο μαζικός τουρισμός δεν ικανοποιεί κανέναν».

Στην εποχή των φτηνών πτήσεων και του Airbnb, αυτό είναι ένα πρόβλημα οικείο σε πολλούς δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς της Ευρώπης.

Μόλις προχθές, η UNESCO προειδοποίησε πως η Βενετία πρέπει να ενταχθεί στις απειλούμενες περιοχές παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, αφού κινδυνεύει με «μη αναστρέψιμη» καταστροφή λόγω του υπερτουρισμού, της υπερανάπτυξης και της ανόδου της στάθμης της θάλασσας, απότοκου της κλιματικής αλλαγής. «Ο υπερτουρισμός», σημειώνει η «Guardian», «είναι ήδη τόσο οξύς που δημοφιλείς προορισμοί κάνουν τώρα το αδιανόητο και προσπαθούν ενεργά να αποθαρρύνουν τις αφίξεις».

Αντιδράσεις κατοίκων

Στη Βαρκελώνη, μια πόλη που έχει πάρει από χρόνια μέτρα, όπως η απαγόρευση νέων ξενοδοχείων στο κέντρο ή ο περιορισμός στον αριθμό των κλινών, μια πρόσφατη εκστρατεία γκραφίτι δίνει λάθος οδηγίες στους τουρίστες, μακριά από το διάσημο Παρκ Γκρουέλ.

Στη Μαγιόρκα, όπου προσγειώνονται καθημερινά περισσότερες από 1.000 πτήσεις, οι Αρχές απαγόρευσαν, ανταποκρινόμενες στην πίεση των κατοίκων, στους τουρίστες να κυκλοφορούν ημίγυμνοι στους δρόμους.

Στις παραλίες του Αλγκάρβε, στην Πορτογαλία, που δέχονται κάθε καλοκαίρι περισσότερους από 1 εκατομμύριο, πρωτίστως βρετανούς, τουρίστες, η δυνατή μουσική τιμωρείται με πρόστιμα που ξεκινούν από 200 ευρώ και μπορεί να φτάσουν ακόμα και τα 36.000 ευρώ.

Οσο για το Ντουμπρόβνικ, που είδε τον αριθμό των τουριστών να εκτινάσσεται λόγω των εκεί γυρισμάτων του «Game of Thrones», ο δήμος θα τοποθετήσει σύντομα σε διάφορα σημεία υποχρεωτικά σημεία φύλαξης αποσκευών, ώστε να περιορίσει τον ήχο από το σύρσιμό τους στο πλακόστρωτο.